ვაშინგტონის ხელშეკრულება ნეოლიერალიზმის შესახებ (neoliberal Washington consensus) არის საბაზრო ორიენტირების პრინციპი, რომელიც
შექმნილია შეერთებული შტატებისა ხელისუფლების მიერ და საერთაშორისო საფინანსო
ორგანიზაციების მიერ, რომლებიც აშშ-ის ხელისუფლების კონტროლ ქვეშ არიან, რომელსაც
იყენებს სახვადასხვა გზებით, საზოგადოების ყველაზე დაუცველ ადგილებიდან
შესასვლელად, რომელიც ხშირად გამოხატება მკაცრი სტრუქტურიზებულ პროგრამებში. მათი წესების საფუძველი ორი სიტყვით შეიძლება
აღვწეროთ - ვაჭრობის და ფინანსების ნეოლიბერალიზაცია (სახელმწიფო რეგულაციების
გაქრობა) უფლება მიეცეს ბაზარს თვითონ
დააწესოს ფასი („სწორი ფასის დანიშვნა“ (get prices right)"), („,მაკროეკონომიკური
გამძლეობა) და პრივატიზაციის
განხორციელება. ხელისულება უნდა
„ჩამოშორდეს გზიდან“ - აქედან გამომდინარე მოსახლეოაც, რადგან სახელმწიფო არის
დემოკრატიული, - ამ დასკვნამდე მივდივართ.
იმ ადამინთა გადაწყვეტილება, რომელმაც ამას უწოდა „ხელშეკრულება“, რა თქმა
უნდა გლოალურ წესრიგზე თავის გავლენა დააყვეს. ზოგიერთ ანალეტიკოსი უფრო მაკცრ
პოზიციებზეც არის. საერთაშორისო, ბიზნეს-პრესა
შეუერთდა ამ საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებს, რომელიც გახდა „დე-ფაქტო
მსოფლიო ხელისუფლება“, „ახალი იმპერიული ეპოქის“
იმის მიუხედავად რამდენად ზუსტად არის ეს აღწერილი,
მან უნდა შეგვახსენოს ჩვენ რომ მართვის ინსტიტუტები (საზოგაოდებრივ მართვის) არ
არის თავის თავად დამოუკიდებელი, არამედ განასახიერებს დიდ საზოგადოების
ძალაუფლების გადანაწილებას. ყოველ შემთხვევაში ესე იყო ადამ სმიტის ეპოქაში,
რომელმაც შეამჩნია რომ „მთავარი არქიტექტორები ინგლისურ პოლიტიკურ ძალაუფლების
არიან „ვაჭრები და მრეწველბი“, რომელნიც იყენებენ სახელმწიფო ძალაუფლებას, რომ
საკუთარი ინტერესი დაეკმაყოფილებინათ , იმის და მიუხედავად რომ სხვებისთვის ეს
შეიძლებოდა „წამება“ ყოფილიყო, ინგლისურ ერის ჩათვლით. სმიტის დაკვირვების საგანი იყო „ნაციის
სიმდიდრე“, მაგრამ ის მიხვდა, რომ „ნაციონალური ინტერესი“ - ეს არის მთავარი
შეცდომა და „ნაციის“ შიგნით არის მკვეთრად დაპირისპირებული ინტერესები, და რომ
გავიგოთ პოლიტიკა და მისი გავლენები, ჩვენ უნდა შეკითხვა დავსვათ, სად არის
კონცენტრირებული ძალაუფლება და რა გზით ხორციელდება ის; ეს არის, ის რაც
მოგვიანებით დაარქვეს კლასობრივი ანალიზი.
„მთავარი
არქიტექტორები“ ნეოლიბერალიზმის „ვაშინგტონის ხელშეკრულების“ არის კერძო
ეკონომიკების ბატონები, ანუ დიდი კორპორაციები, რომლებიც მართავენ საერთაშორისო
ეკონიმიკის უდიდეს ნაწილს და აქვთ რესურსები, რომ დომინირებდნენ პოლიტიკის
ფორმირებაში, და ასევე შექმნან გაბატონებული იდეოლოგია და საზოგადოებრივი აზრი.
შეერთებული შტატები ბუნებრივი მდგომარეობით უკავია განსაკუთრებული ადგილი ამ
სისტემაში. ისტორიკოსის გერალდ ჰაინესზე სიტყვებით რომ ვილაპარაკოთ, რომელიც არის ცრუ-ს ისტორიის ექსპერტი:
„მეოორე მსოფლიო ომის შემდეგ შეერთებულმა შტატებმა აიღო საკუთარ თავზე, საკუთარ
ინტერესებისგან დამოუკიდებლად, მსოფლიო კაპიტალისტურ სისტემაზე ზრუნვა მთელს
მსოფლიოში“
