tag:blogger.com,1999:blog-54417755213269140872024-02-19T03:14:46.483-08:00დაუმორჩილებელიUnknownnoreply@blogger.comBlogger60125tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-76247396770863404262017-08-06T03:39:00.001-07:002017-08-06T03:39:42.375-07:00პოზიტივისტური ისტორიოგრაფიის კრიტიკა<br /><br /><br /><br />პოზიტივიზმი შეგვიძლია მივიჩნიოთ ფილოსოფიურ მიმდინარეობად, რომელმაც თავის სამსახურში ჩაიყენა ზუსტი მეცნიერებები. მაგრამ პოზიტივიზმს გააჩნდა საკუთარი, ძალიან ზერელე წარმოდგენები იმის შესახებ თუ რა არის ზუსტი მეცნიერება. პოზიტივისტები ფიქრობდნენ, რომ მეცნიერული ისტორია ორი ელემენტისგან შედგებოდა: 1) ფაქტების დადგენისგან და 2) სამეცნიერო ისტორიული კანონების დადგენას. ფაქტები დგინდებოდა უშუალოდ გრძნობად აღქმადობით, ხოლო კანონები კი ფაქტების განზოგადებით, ინდუქციის მეშვეობით. პირველი მიზნის მისაღწევად, პოზიტივისტებს დაიწყეს ფაქტების კრიტიკული ანალიზი და მათი სანდოობის დადგენა, ისეთი პოზიტივისტები როგორიც იყვნენ მომმზენი ან მეიტლენდი გახდნენ ისტორიული დეტალების საუკეთესო მცოდნენი. მსოფლიო ისტორიის შექმნის მიზანი, მიჩნეული იყო როგორც უვარგისი ოცნება და იდეალად ისტორიულ ლიტერატურაში იქცა მონოგრაფიები. ამ სკოლამ ისტორია გადააქცია მხოლოდ ისტორიული წყარიების აღმომჩენ მეცნიერებად. ამ ნაკლოვანების შესახებ ცნობილმა ისტორიკოსმა ოგიუსტ კონტმა მოითხოვა, რომ ისტორიული ფაქტები გამოყენებული ყოფილიყო უფრო მნიშვნელოვან და საინტერესო საქმეში, ვიდრე ის რაც თვითონ წარმოადგენდა ეს ფაქტი. კონტმა დაყო მეცნიერებების მიზნები: ფაქტების აღმოჩენა ისტორიკოსების პრიროგატივა იქნებოდა, ხოლო ამ ფაქტებს შორის მიზეზ-შედეგობრივი კავშირი სოციოლოგებს მიანდო. ამ მეთოდით სოციოლოგებმა მოირგეს ზეისტრიკოსის ფუნქცია, რომლებსაც ისტორია მეცნიერების კატეგორიაში უნდა აეყვანათ, ანუ სამეცნიეროდ გაეზრებინათ ისტორიული ფაქტები, რომლებსაც ისტორიკოსი მხოლოდ ემპირულად აღიქვამდა.<br /><br />ამის გარდა პოზიტივისტური სკოლა ისტორიულ მეცნიერებას იგებდა, როგორც ბუნებრივ პროცეის იდენტურს, რომელიც ბუნებრივი კანონებით შეიძლება ახსნილიყო. 1859 წელს როდესაც დარვინმა თავის ცნობილ ნაშრომი „სახეობათა წარმოშობის შესახებ“ გამოსცა, ევოლუციურმა იდეამ მალევე დიდი გავლენა გავლენა მოახდინა მეცნიერულ აზროვნებაზე და მათ შორის პოზიტივისტურ სკოლაზეც. ამ სიმბიოზმა თავდაპირველად ძალიან ცუდი შედეგი გამოიღო თეორიულ საკითხებზე: მიჩნეული იყო რომ ბუნებრივი ევოლუცია ავტომატურად პროგრესს უზრუნველყოფდა. ამ მიდგომებით ისტორიული პროგრესი პირდაპირ დაკავშირებული იყო ბიოლოგიურ ევოლუციასთან და ის რაც ბუნებაში ხდებოდა, ისტორიული მეცნიერება მას უბრალოდ იმეორებდა (მისი ნაწილი იყო).<br /><br />ისტორიკოსებმა დაიწყეს ახალი მეთოდის - ფილოლოგიური კრიტიკის გამოყენება, ფაქტებთან მიმართებაში. მათ დაიწყეს თავად ფაქტების, წყაროების ავტორების შესწავლა და კრიტიკა. მაგალითად ბართლოდ ნიბურმა დაიწყო ლივიუსის შესწავლა და დაადგინა რომ ის რასაც აქამდე მიიჩნევდნენ ადრეულ რომაულ ისტორიად, ყოფილა მოგვიანებთ შექმნილი, პატრიოტული მიზნებით გამოგონილი ისტორია. ნიბურმა დაიწყო სხვადასხვა ლიტერატურული ტექსტების ძველი რომის ისტორიის რეკონსტრუქცია. ამ მეთოდების გამოყენებებმა აქტიურად, აჩვენა რომ პოზიტივიზმს უკვე აღარ შეეძლო ახალი არაფრის შემოთავაზება. რანკესეულმა პრინციპმა რომ „ისტორიკოსმე არ უნდა შეაფასოს ფაქტი, მისი საქმეა - თქვას, როგორი იყო ფაქტი“, ისტორიული მეცნიერება აქცია კვაზიმეცნიერაბად, რადგან ამ მოვლენას ჰქონდა ორი მეთოდოლოგიური წესი 1) ყველა ფაქტი შეიძლება შეცნობილიყო ცალკე, ამან გამოიწვია ის რომ საერთო ისტორული სფერო დაყოფილი იყო უამრავ ფაქტებით, რომელიც თვითიეული მეთგანი ცალკე უნდა ყოფილიყო განხილული და 2) ითვლებოდა რომ ყველა ფაქტი იყო არა მარტო დამოუკიდებელი ერთმაენთისგან, არამედ დამოუკიდებელი შემეცნებისგან, ამიტომ ისტორიკოსების მიერ ისტორიკოსთა მოსაზრებები ამის შესახებ უნდა ყოფილიყო გაუქმებული. ამ მეთოდოლოგიურმა წესს ჰქონდა პლიუსები, პირველი: ისტორიკოსები დეტალების მიმართ გახდნენ უფრო ყურადღებიანები დამეორე: ისტორიკოსები გახდნენ, ისტორიულ კვლევის დროს საკუთარი ემოციურ რეაქციებისგან თავისუფალები. მაგრამ სინამდვილეში ორივე ეს წესი იყო მცდარი, რადგან პირველ შემთხვევაში მიიჩნეოდა რომ ისტორიული მეცნიერებისკვლევი ობიექტი იყო მიკროსკოპული პრობლემის კვლევა ან მიკროსკოპული პრობლემების ერთობლიობის კვლევა. ხოლო მეორე მეთოდი ისტორიკოსებს უკრძალავდა ფაქტების შეფასებით ანალიზს და შესაბმისად ისეთ საკითხებზე მსჯელობას როგორიც იყო: „იყო თუ არა, ესა თუ ის პოლიტიკა სწორი?“, „იყო თუ არა ესა თუ ის ეკონომიკა ჯანსაღი?“ და ა.შ. ეს მეთოდი ასევე უკრძალავდა ისტორიკოსებს, წინა თაობების ისტორიკოსების დასკვნების უარყოფას ან გაზიარებას, მაგალითად პოზიტივისტებს შეეძლოთ ყველა ფაქტი ეთქვათ კონკრეტული რელიგიური მიმდინარეობის შესახებ, მაგრამ მათ არ შეეძლოთ ისეთი საკითხებზე ემსჯელათ როგორიცაა „რა დამოკიდებულება ჰქონდა ჩვეულებრივ ადამიანს ამ კლუტთან მიმართებაში?“, „როგორი იყო წინა თაობის დამოკიდებულება?“, „რა ემოციებს იწვევდა ესა თუ ის რელიგიური და საკრალური ქმედება ადამიანებში?“ და ა.შ. ისტოიული ფაქტების შეფასებაზე უარის თქმამ გამოიწვია ის, რომ ისტორია გახდა მხოლოდ ისტორია გარე მოვლენების და არა ისტორია აზრის, რომლისგანაც ეს მოვლენები ამოიზარდნენ. ამიტომ რანკედან დაწყებული ფრიმენთან დამთავრებული, პოზიტივისტური ისტორია იგნორირებას უკეთებდა ხელოვნების, რელიგიის, მმეცნიერების და ა.შ ისტორიებს იმიტომ რომ არ შეეძლო გამკლავებოდა მას. პოზიტივისტური სკოლის ისტორიოგრაფიას ახასიათებდა პოლიტიკური ისტორიის წერა „წყაროებზე დაყრნობით“.<br /><br /><br /> <br />რა არის ფაქტი? პოზიტივისტური თეორიიდან გამომდინარე - ფაქტი არის, ის რაც უშუალოდ მოცემულია შემეცნებისთვის. ზუსტ მეცნიერებაში ფაქტი - არის ემპირული მოცემულობა. მაგალთად ლაბორატორიის თაგვს კონკრეტული ბაქტერიის შეყვანის შემდეგ, კონკრეტული შედეგი ექნება, თუ კი ჩვენ არ დავიჯერებთ ამას, შესაძლებელია მეორე თაგვზე იგივე პროცედურა გავაკეთოთ და იგივე შედეგი მივიღოთ. მაგრამ ისტორიულ მეცნიერებაშ „ფაქტს“ გააჩნია განსხვავებული მნიშვნელობა. ვთქვათ ის ფაქტი რომ მეორე საუკუნეში ლეგიონერები ივსებოდნენ იტალიის გარდა სხვა პროვინციებიდან არ გვაქვს ემპირულად მოცემული. ჩვენ ამ ფაქტზე მივდივართ ლოგიკის მეშვეობით. მაგალითად სოსო მარგიშვილის წიგნი „მითები და რეალობა დავით აღმაშენებლის მეფობის შესახებ“, სადაც იგი დიდგორის ბრძოლაში მონაწილე ჯარისკაცთა რაოდენობას კრიტიკულად აღიქვავს, მთლიანად ლოგიკის მეშვეობით აღმოჩენილი ფაქტებია. ჩვენ ამ ფაქტების აღმოჩენის დროს მივდივართ ლოგიკურ ინტერპრეტაციის მეშვეობით, რომელსაც გააჩნია რთული სამეცნიერო მეთოდები და წესები. პოზიტივისტური სკოლის ყალბი და ზერელე წარმოდგენები ზუსტი მეცნიერებისა და ისტორიული მეცნიერების დაკავშირებამ არ მისცა ისტორიას ის შედეგი, რომელიც ფუნდამენტურ ისტორიულ შეკითხვებს გასცემდა პასუხს.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-38112218716502387582017-06-25T06:44:00.000-07:002017-06-25T06:44:16.223-07:00სიმულაციური მდგომარეობა. ნაწილი I<br /><br /><b>ისტორიის განვითარების პროგრესისტული ხედვა</b><br /><br /><br /><br /><br /><br /> ისტორიოგრაფიაში არსებობს განსხვავებული სკოლები, რომლებიც ცდილობენ ახსნან ისტორიული პროცესები. ზოგადად პროგრესისტულ იდეებზე ჩამოყალიბებულმა სხვადასხვა ისტორიულმა სკოლებმა შეგვაჩვიეს ფიქრი იმის შესახბ, რომ განვითარების სწორხაზოვანი გზა არსებობს, რომელიც ყველამ უნდა გაიაროს. ამ სწორხაზოვან განვითარებაში ზოგი ხალხები, ერები თუ სახელმწიფოები უფრო წინ დგანან, ზოგი კი ჩამორჩებიან. მათ შორის განსხვავება მდგომარეობს დროში. უფრო რომ გავამარტივოთ ეს ყველაფერი, არსებობს განვითარების ერთი გზა და ამ გზაზე ზოგი უფრო განვითარებულია, ზოგი კი ჩამორჩენილი. ამ იდეის მატარებელი იყო ასევე საბჭოთა სკოლაც, რომელიც მარქსისტულ ინტერპრეტაციებზე აგებდა სხვადასხვა ისტორიულ თეორიებს. აქედან გაჩნდა მოსაზრება, რომ ქართველები უფრო განვითარებული ერია, ხოლო ვთქვათ აფხაზები უფრო ჩამორჩენილი ხალხია. <br /><br /><br /> ამ მსოფლმხედველობაში აუცილებლად დგას საკითხი ისტორიის დასასრულის, ანუ ისტორია როგორც პროცესი, რომელიც ა-წერტილიდან მიდის მის დასასრულამდე ბ-წერტილამდე. როგორც ეს მოგვიანებით ფრენსის ფუკუამამ თავის ნაშრომში „ისტორიის დასასრულში“ წარმოაჩინა, ისტორიის დასასრული მისი მოსაზრებით არის ლიბერალური დემოკრატია. ასევე სხვადასხვა იდეოლოგიის თუ მსოფმხედველობის პროგრესისტულ მიმდინარეობებიც ამტკიცებენ ისტორიის საბოლოო მიზანის არსებობას, ხოლო ეს მიზანი თუ რა არის მისი ინტერპრეტაციები სხვადასხვა სკოლის მიერ სხვადასხვანაირად ხდება. <br /><br /><br /> მთავარი რაც ამ მსოფმხედველობამ, პოლიტიკურ გადათარმნის დროს ერთ-ერთი პირველი შექმნა, იყო ევროცენტრისტული მიდგომა. დავაკონკრეტებ, ისტორიის განვითარების მსგავსი მოდელი გაჩნდა ევროპულ ცივილიზაციაში და არა სხვაგან. თუ ჩვენ გადავხედავთ სხვადასხვა აღმოსავლურ ისტორიული აზრს, ვნახავთ რომ მათი შემოთავაზებული ისტორია იყო „დაცემის ისტორია“, ანუ ოქროს ხანიდან - დაცემამდე განვლილი ისტორია. ეს მიდგომა გვხდება როგორც ძველ ბერძნებში, ისე ქრისტიანულ, ისლამურ თუ აღმოსავლურ მსოფლმხედველობაში. მოდერნიზაციის პირველ ტალღების დროს, იცვლება ეს მიდგომა და ბრუნდება განვითარების ცენტრის იდეა. კაცობრიობის განვითარების ცენტრად მიჩნეული იყო ევროპა, ხოლო მისი ექსპანსიონიზმის მართლდებოდა „კულტურის შეტანით“. მოგვიანებით ამ პროცესებს კარგად აღწერს ედვარდ საიდი თავის ნაშრომში „ორიენტალიზმი“, სადაც გვაჩვენებს თუ როგორ ახდენდნენ დასავლური იმპერიები აღმოსავლეთის ორიენტალიზაციას. <br /><br /><br /><br /><br /> XIX-XX საუკუნეებში დასავლურ სამეცნიერო აზროვნებაში (როგორიც იყვნენ ვთქვათ ლ.მორგანი და სხვები) ჩდნება კაცობრიობის დაყოფის სისტემატიზირება. ეს დაყოფა შეიძლება ჩავთვალოთ დასავლელი ადამიანის მიერ დანარჩენი მსოფლიოს დაყოფის პოლიტიკური მცდელობაც, რომელიც დასავლურ ცივილიზაციას აპრიორი ჰეგემონიას შეუნარჩუნებს და ამიერიდან ის ხდება სამეცნიერო აზრის ნაწილი, რომელიც დასავლურ აკადემიურ აზრის დისკურსიებში ჯდება. ესეთი დაყოფა კაცობრიობის, მარტივად რომ შევაჯამოთ შეიძლება სამი ეტაპი გამოვყოთ: <br /><br /><br />1) ცივილიზაცია<br /><br /><br />2) ბარბაროსობა<br /><br /><br />3) ველურობა<br /><br /><br />მსგავსი მოდელის მიხედვით აპრიორი დასავლეთი ცივილიზებურ სამყაროს მთავარ ნაწილად მიიჩნეოდა, რომელსაც უნდა ჰქონოდა დომინანტი, პოზიტიური ჰეგემონიის როლი სამყაროში. ბარბაროსებად ძირითადად განვითარებული აზრიის ხალხები და სახელმწიფოები მიიჩნეოდნენ, რომლებსაც ჰქონდათ განვითარების მაღალი დონე, მაგრამ კულტურულად განსხვავდებოდნენ დასავლეთისგან და ეს განსხვავება ჩამორჩენილობად აღიქმეოდა, ამიტომ მათი სუვერენიტეტი შეზღუდული უნდა ყოფილიყო იქამდე სანამ ისინი არ გაცივილიზდებოდნენ (იგულისხმებოდა ვესტერნიზაცია). მათი გაცივილიზირება დასავლეთის მისიას წარმოადგენდა. ხოლო ველუერების სუვერენიტეტი ფიქცია იყო (ველურებად მიიჩნეოდნენ აფრიკელი, ამერიკელი და ავსტრალიელი აბორიგენები) ამიტომ მათი დაპყრობა არ წარმოადგენდა არავითარ პრობლემას მაშინდელ აზროვნებიდან გამომდინარე. <br /><br /><br /> <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><b>დასავლეთის აღზევება</b><br /><br /> <br /><br /><br />XVI საუკუნიდან ევროპული სახელმწიფოები ხდებიან მსოფლიოს დომინანტი სახელმწიფოები და იწყება დასავლური ცივილიზაციის აღმავლობას. ამის გამომწვევ მიზეზებად შეგვიძლია ბევრი რამე მივიჩნიოთ, პირველ რიგში აზიის გულგრილობა იმპერიალისტურ სისტემის მიმართ. მაგალითად 1416 წელს ჩინეთს, რომელსაც იმ პერიოდში ჰყავდა ყველაზე დიდი ფლოტი მსოფლიოში, მიაღწია აღმოსავლურ აფრიკულ სანაპიროებს, მაგრამ იმის ნაცვლად რომ დაეწყო კოლონიზაცია, ჩინეთმა შეცვალა პოლიტიკური პროგრამა და აღარ გააგრძელა ოკეანეს მიღმა ტერიტორიების შესწავლა და ჩაიკეტა საკუთარ ისტორიულ სამშობლოში, რამაც მნიშვნელოვანი ეკონომიკური პოტენციალი დააკარგინა, ხოლო ევროპელებს მიცა საშუალება ერთპიროვნული ჰეგემონები გამხდარიყვნენ კოლონიზაციის საკითხში. თუმცა მეორე მხრივ, ამან აჩვენა ცივილიზაციური და ანთროპოლოგიური განსხვავება დასავლეთსა და აღმოსავლეთს (ჩინეთს) შორის, ჩინეთი რომელიც არ ანთროპოლოგიურად არ იყო მიდრეკილი იმპერიალიზმისკენ, არაიმპერიალისტობა აღმოჩნდა მისი ცივილიზაციური მახასიათებელი. <br /><br /><br />ასევე მნიშვნელოვანი განსხვავება იყო არა მარტო ვაჭრობასთან დამოკიდებულება, რამდენადაც, არამედ ზოგადად ევროპელებს სწამდათ სისასტიკის და დაუნდობლობის, იგივე ჩინელებისგან განსხვავებებით. ევროპელებმა იცოდნენ, რომ ახალ სავაჭრო გზების ძიებაში მათ შეხვდებოდათ წინააღმდეგობა და ამისთვის ძალადობის პოლიტიკას პირველ რიგში იყენებდნენ. როდესაც ესპანელებმა აღმოაჩინეს ამერიკის კონტინენტი, აბორიგენი მოსახლეობა მათ საკმაოდ კარგად შეხვდა, ზოგიერთმა ტომმა ისინი ღმერთებადაც კი აღიქვეს. ხოლო ევროპელებმა რაც პირველი გამოიყენეს, იყო ძალადობის პოლიტიკა მათ წინააღმდეგ, ისინი არა მარტო არ შევიდნენ კოპერაციაში და თანამშრომლობაში მათთან, არამედ მათ განიხილავდნენ როგორც უკიდურესად გამოსაყენებელ და დასამონებელ „მასალად“, რომლისთვის მისაღწევად უპირველესყოვლისა დაუნდობელ ძალადობას იყენებდნენ. არცერთ სხვა ცივილიზაციებს თავის ისტორიის განმავლობაში იმდენი გენოციდი არ მოუწყია, რამდენიც ეს დასავლურმა ცივილიზაციამ ქნა.<br /><br /><br />ასევე მნიშვნელოვანი ეტაპი იყო დასავლურ ცივილიზაციის განვითარებისთვის მასებისა და კაპიტალის ურთიერთთანამშრომლობა, რომლის შედეგადაც ჩამოყალიბდა ახალი მესაკუთრეთა ტიპი, რომელიც იქცეოდა როგორც იმპერიალისტი. კონსერვატიულ იმპერიებისგან (ესპანეთი და პორტუგალია), სადაც ცალკე სოციალურ კლასის ხელში მიდიოდა კოლონიალური სარგებელი განსხვავებით ლიბერალური ბრიტანული იმპერია იმით რომ ჩვეულებრივი ბრიტანელები კოლონისტი იყო ასევე იმპერიალისტი, რომელიც ყველაფერს აკეთებდა რომ იმპერიალიზმი დაემკვიდრებინა. სწორედ კაპიტალისა და მასების ურთიერთკავშირმა წარმოქმნა რასიზმი. რომ დავკავირდეთ რასიზმის პრობლემას ვნახავთ, რომ ლიბერალური სახელმწიფოებში რასიზმის კულურა გაცილებით უფრო ღრმად იყო გადგმული ვიდრე კონსერვატიულ იმპერიებში, სწორედ ამიტომ გახდა აშშ-ი უფრო წარმატებული ვიდრე ლათინოამერიკული სახელმწიფოები, რადგან უფრო მეტი იყო მესკაუთრა და უფრო მეტად სწამდა ძალადობის ჩვეულებრივ ამერიკელ მესაკუთრეს, ვიდრე ესპანელ კოლონიოსტს, რომელიც ქმნიდა შერეულ ოჯახებს ადგილობრივებთან.<br /><br /><br />მე არ ვახდენ დასავლეთის დემონიზებას და არ მავიწყდება რომ ძალადობის გარდა სწორედ დასავლური აზრი იყო სამეცნიერო-ტექნოლოგიური, ფილოსოფიური, სახელმწიფოებროებრივი, ეკონომიკური თუ სოციალური განვითარების ლოკომოტივი XVI-ე საუკუნიდან, მაგრამ ისიც უნდა ვთქვათ რომ მათი განვითარება დიდწილად აღმოსავლეთის დამსახურება იყო, ევროპის განვითარება. მაგალითად სამეცნიერო-ტექნოლოგიებში დასავლეთმა გამოიყენა ის რაც აღმოსავლეთმა გამოიგონა, იქნებოდა ეს დენთი, ქაღალდი და ა.შ გამოიყენა უფრო პრაქტიკულ მიზებისთვის ვიდრე ამას იყენებდნენ აღმოსავლეთში[1]. ამ ცივილიზაციის მახასიათებელი იყო მისი „საშინელი პრაგმატიზმი“. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><b>ევროცენტრისტული სამყარო </b><br /><br /><br /><br /><br /><br />ევროპული კოლონიზაციის და იმპერიალიზმის შედეგად ჩამოყალიბებულმა სამყარო აიგო ისე, რომ ყველა ხალხს ჰგონდა შემოთავაზებული განვითარების ერთი გზა და ეს გზა ითვალისწინებდა ვესტერნიზაციის გზას. მათ ჰქონდათ არჩევანი ან ყოფილიყვნენ საკუთარი ცივილიზაციური იდენტობის ერთგულები და არ აღიარებულნი, რომელზეც კოლექტიური ზეწოლა განხორციელდებოდა და აპრიორი განხილული იქნებოდნენ როგორც ჩამორჩენილები (ბარბაროსული) რომელიც ცივილიზებულ ერებს უნდა მოეთოკა. ამ პოლიტიკის მახასიათებელი იყო (და არის) ვესტერნიზებული ელიტების მხარდაჭრა და მათი საყოველთაო აღიარებულობა. საკმაირისი იყო ელიტებს ყოფილიყვნენ კულტურულად ვესტერნიზებულები, რომ მათი აღიარება სწრაფად ხდებოდა და პრივილეგირებულ მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდნენ ხოლმე. მათი პრივილეგირებლობა დაკავშირებული იყო პირველ რიგში იმაზე, რომ ლეგიტიმაციის წყარო შეიცვალა და ლეგიტიმაციის წყარო არა შიდა ცივილიზაციური იდენტობა, არამედ გარე მხარდაჭერა ხდებოდა, ესე იყო მაგალითად შაჰის დროინდელ ირანში და როდესაც ისლამური რევოლუცია მოხდა, რომელსაც მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა უჭირდა მხარ და ამ რევოლუციის შემდეგ მოსული ხელისუფლებები და სისტემა მაღალ შიდა ლეგიტიმაციის სარგებლობდა, ამის მიუხედავად ის საკმაოდ დაბალ ლეგიტიმაციის სარგებლობდა გარედან, რადგან მათ უარი თქვეს ვესტერნიზაციის პოლიტიკაზე და საკუთარ ცივილიზაციურ იდენტობას დაუბრუნდნენ. <br /><br /><br />ესეგი მსგავს საერთაშორისო ურთიერთობის შედეგად ლეგიტიმაციის წყარო ხდება დასავლეთი და არა საკუთარი ცივილიზაციური იდენტობები. ამიერიდან მთავარი პრინციპი უნდა იქცეს ის რაც დასავლურ სამყაროს მიერ არის მიჩნეული მთავარ ფასეულობათ, ხოლო სხვა დანარჩენის ფასეულობები ან კულტურული წარმოდგენები უბრალოდ ჩამორჩენილობათ განიხილება. სხვა გონს ამ სამყაროში ადგილი არ რჩება, გარდა ერთი გონისა, რომელიც ნაკარნახევია ერთი ცივილიზაციის მიერ.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><b>რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებეი და გარკვევა თუ ვინაა ევროპა</b><br /><br /><br /><br /><br /><br />პეტრეს დროიდან რუსეთი ცდილობდა ჩაწერილიყო და ეწერებოდა ევროპაში, მართალია გარკვეული უცხოობა მუდამ იგრძნობოდა ევროპა-რუსეთის დამოკიდებულებებში, მაგრამ ის წარმოადგენდა გარკვეულ ევროპულ პერიფერიას (საბჭოთა კავშირამდე). რუსეთი ხშირად იყენებდა აღმოსავლურ ქვეყნებში ევროცენტრისტულ პრინციპს „კულტურის შეტანის“ თაობაზე. ამ პრინციპს საკმაოდ კარგად იყენებდა საქართველოსთან მიმართებაშიც და საქართველოში ცივილიზაციის შემოტანის პრინციპით საკმაოდ ბევრჯერ აპელირებდა. ვორონცოვის ეპოქა, სწორედ ამ პოლიტიკური პრინციპის გატარების ერთ-ერთ მაგალითად შეგვიძლია მივიჩნოთ. ამ პერიოდის ქართული კულტურული ელიტა საკმაოდ დადებითად ხვდებოდა ამგვარ პოლიტიკას. რუსეთი როგორც კონსერვატული იმპერია, არ იყო აგებული რასობრივ პრინციპებზე (როგორც ეს ბრიტანეთის იმპერია იყო), ის უფრო რელიგიურ და წოდებრივ პრინციპებზე იყო აგებული, ამიტომ ქართული არისტოკრატია საკმაოდ ადვილად ეწერებოდა რუსულ სისტემაში და მათ შორის ეთნიკური განსხვავებებს ხშირად საერთოდ არ ექცეოდა ყურადღება. თუმცა რუსი გენერალ-გუბერნატორები და პოლიტიკური ელიტა მაინც განიხილავდა ქართულ ეთნოს როგორც „განწირულს რუსიფიკაციისთვის“. ერთი სიტყვით, რუსეთის იმპერია საქართველოში იქცეოდა ისე როგორც ევროპა იქცეოდა „განვითარებულ კოლონიებში“[2]. თვითონ ამ პერიოდში ცნობილია, რომ ქართულ არისტოკრატიულ მენტალობაშიც გაჩნდა ე.წ „აზროვნების გაორება“, რაც იწვევდა იმას რომ ქართველი არისტოკრატების ექმნებოდათ ორმაგი იდენტობა, ერთი რუსულ იმპერიალისტური, რომლის სამსახურშიც იყვნენ და მეორე ეთნიკურ ქართული. ამ ორის შერიგების ცდები ხშირად ჰქონდათ ქართველ არისტორკატებს, XIX საუკუნის 60-იან წლებამდე. <br /><br /><br /> XIX საუკუნის 60-იან წლებში იწყება ახალი ტალღა და ახალი ნარატივის შექმნა რომლის მიხედვითაც საქართველო, ქართული კულტურა არის ევროპული კულტურა, ხოლო რუსეთი არის აღმოსავლური სახელმწიფო და ეს ბატონობა არალეგიტიმურია კულტურული თვალსაზრისით. პირველ რიგში ის პარადიგმა რომ რუსეთი აქ ახორციელებს კულტურის შემოტანას (იგუსლიხმება დასავლურ ცივილიზაციას) გაკრიტიკუებული იყო ილია ჭავჭავაძის „მგზავრის წერილებში“ სადაც საკმაოდ დამცინავად არის ნაჩვენები, თუ რას თვლის რუსი „კულტურად“ (გენერლების რაოდენობით) და რა შემოდის. ცოტა უფრო მოგვიანებით დაიწყერება მთელი რიგი ტექსტები (გერონტი ქიქოძე, მ.წერეთელი, ნ.ჟორდანიას და სხვების მიერ) სადაც შედარებულია ქართველი და რუსი და ამ შედარებებში ქართველი უგრო ახლოს დგას ევროპელთან, ვიდრე რუსი. რუსი აპრიორად აღმოსავლურ (ბარბაროსად) არის წარმოჩინებული. ამ თეორიის შექმნას ჰქონდა ერთი მიზანი, ჩაწერილიყო დასავლურ ნარატივში სადაც ბარბაროსმა კი არ უნდა აკონტროლოს და შეზღუდოს ცივილიზებური ერის სუვერენიტეტი, არამედ პირიქით. ეს მოვლენა ანუ ცივილიზებურ (იგილუსხმება ევროპულ) ქვეყნის დაპყრობა, არაევროპულ (ბარბაროსულ) ქვეყნის მიერ იყო ერთ-ერთი იდეოლოგიური მიმართულება ქართულ ანტიკოლონიალურ მოძრაობაში.<br /><br /><br /> ერთი სიტყვით გარკვეული არაფორმალური დისკუსია იმის შესახებ თუ რომელია ევროპული კულტურა და რომელი აზიური, საკმაოდ აქტუალური იყო XIX-XX საუკუნეებში ქართულ-რუსულ ურთიერთობაში. რუსეთი ახდენდა საქართველოს ორიენტალიზებას, ხოლო ქართველები ახდენდნენ რუსეთის როგორც აზიეური, ბარბაროსული სახელმწიფოს წარმოჩენას, სადაც ისინი იყვნენ ჩაგრული ცივილიზებური ხალხი. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />სსრკ-ს კულტურული თეორია და იდენტობების პოლიტიკა<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />საბჭოთა კავშირის ფორმირების დროს, დაიწყო სხვადასვა იდენტობების შექმნა, რომელიც აგებული იყო მარქსიტულ ინტერპრეტაციებზე. მთავარი განსხვავება, რომელიც საბჭოთა კავშირსა და რუსეთის იმპერიას შორის მდგომარეობდა იდენტობების პოლიტიკასთან დაკავშირებით, მდგომარეობდა იმაში, რომ ის ქმნიდა კაპიტალისტურ კულტურის ალტერნატივას. მოდელი რომელიც მას ჰქონდა აღებული, იყო ის რომ ცივილიზაცია როგორც ასეთი ცალკე ფენომენად არ აღიქმეოდა, ის მიბმული იყო ბაზარზე. თვითკმარი, იზოლირებული ბაზარი ქმნიდა ცივილიზაციას. იმისთვის რომ დიალექტიკურად განვითარებულიყო კაცობრიობა, დასავლური იმპერიალიზმის შედეგად შეიქმნა ერთიანი ბაზარი, რომლის შედეგადაც მოხდა პროლეტარული რევოლუცია და ეს რევოლუცია გაიზრდებოდა კაპიტალიზმის კრიზისდა გამომდინარე. ეს თეორიული ბაზა ითვალისწინებდა უნივერსალურ ღირებულებების არსებობას. კაპიტალისტური იმპერიალიზმებს უნდა შეექმნათ ერთიანი ბაზარი და ამ ერთიანი ბაზრის შედეგად მოხდებოდა გლობალური პროლეტარული რევოლუცია.<br /><br /><br />მაგრამ ერთი საინტერესო თეორიული ბაზა ვითარდებოდა პარალელურად, ეს იყო საბჭოთა კავშირის შიდა კულტურული და იდენტობის საკითხი. სსრკ-ში შეიქმნა სია მაღალი კულტურების: თავდაპირველად გამოიყო რუსული, ქართული, სომხური და აზერბაიჯანული კულტურები. მაგალითად რუსულ კულტურის ამოცანა იყო ჩამორჩენილი უკრაინული, ბელარუსული, საბჭოთა კავშირის ცენტრალური აღმოსავლური ქვეყნებში კულტურული პოლიტიკის წარმოება (რაც რუსიფიკაციასთან იყო დაკავშირებული), ხოლო საქართველოს, როგორც მაღალი კულტურული ერს ჰქონდა მისია უფრო ჩამორჩენილი ერების აფხაზებისთვის, ოსებისთვის კულტურის შექმნა. ამ პერიოდიდან ქართულ მეტყველებაში აქტიურად ჩნდება სიტყვა „ველური აფხაზები“, ეგ როგორც იმ პერიოდის კულტურული ნარატივის ენა იყო, რომელიც პრინციპში ევროცენტრისტულ გამოცდილებებზე იდგა.<br /><br /><br />ამის პარალელურად ჩნდება მეორე პრინციპი, ესაა „ავტოქტონურობის“ თეორია, როემლის პრინციპი იყო ის, რომ იმ ეთნიკურ ჯგუფს გააჩნდა გარკვეული პრივილეგიები (რესპუბლიკის ან ავტონომიის სახით) რომელიც იყო ავტოქტონური მოსახლეობა. ამ პერიოდიდან იწყება ისტორიკოსთა ომი. ყველა ეთნიკური ჯგუფის ისტორიკოსი იწყებს მტკიცებას, რომ სოწრედ ისინი არიან ამა თუ იმ ტერიტორიაზე ავტოქტონური ეთნიკური ჯგუფი. ეს არა იმდენად სუფთა სამეცნიერო დისკუსიის საკითხი, არამედ პოლიტიკურ საკითხად იქცა. სწორედ ეს თეორია, რომელსაც გარკვეულწილად უნდა დაეცვა პატარა ერები ასიმილაციისგან და გადაშენებისგან, ამ თეორიამ მისცა ეთნო-ნაციონალიზმს საკმაოდ კარგი ბაზა, იმისთვის რომ პოლიტიკა ეწერამოებინათ. სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფების ელიტები ჩართულები იყვნენ ამ დისკუსიებში აქტიურად და რამაც დააჩქარა ნაციონალისტური დისკურსების ჩამოყალიბება. <br /><br /><br />ერთი სიტყვით, რომ შევაჯამოთ სსრკს პოლიტიკა, მდგომარეობდა იმაში რომ ერთი მხრივ ის ევროცენტრისტულ კულტურულ თეორიულიების ტყვეობაში იყო, მეორე მხრივ ცდილობდა მცირე ეთნიკური ჯგუფების დაცვას, რომელსაც არაევროპული იდენტობები ჰქონდა, რაც საბოლოოდ წინააღმდეგობაში მოვიდა ერთმანეთთან.<br /><br /><br />ამ პოლიტიკის შედეგად საქართველოში კიდე უფრო გაძლიერდა ევროპული კულტურული ჰეგემონიის რწმენა და რწმენა რომ რეგიონში სწორედ ჩვენ წარმოვადგენდით ევროპულ კულტურას და სურვილი იმის, რომ მოვქცეოდით არაევროპულ იდენტობის ეთნიკურ ჯგუფებს როგორც ევროპელები ექცეოდნენ, ანუ მათი „გაკულტურებით“ (რაც გაქართველებას ნიშნავდა). ეს პროექტი რა თქმა უნდა კონფლიქტური იყო, თავისი არსით.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><b>პოსტსაბჭოთა იდენტობები</b><br /><br /> რუსეთში, განსაკუთრებით ვლადიმერ პუტინის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, შეინიშნება რუსეთში ევროპული იდენტობის კრიზისი და მცდელობა, რომ სხვა იდენტობა შექმნან (ზოგჯერ საუბარია ევრაზიულ იდენტობაზე, ზოგჯერ ე.წ „რუსულ სამყაროზე“). <br /><br /><br />ამის ფონზე, საქართველოში ძლიერდება ევროპული იდენტობა. ოღონდ როდესაც აქ საუბარია ევროპულ იდენტობაზე, საუბარია ძალიან სპეციფიურ მოვლენაზე, რომელმაც საქართველოს საკმაოდ კლასობრივი ხასიათი მიიღო. მინდა დავახასიათო ქართული ევროპული ნარატივი:<br /><br /><br />1) ელიტურობა - კონკრეტულ ელიტის მიერ ამოჩემებული იდეოლოგიური პროექტი ლიბერალიზმი, ნეოლიბერალისტული პრინციპები გაიგივებულია მთლიანად ევროპულ იდენტობაზე, ხოლო ამ იდეოლოგიების ყველა ალტერნატივა მიჩნეულია არაევროპულ იდენტობის ნაწილად, რომელიც უნდა იყოს გადალახული<br /><br /><br />2) „ხალხი ბნელიას“ პრინციპი - რაც ნიშნავს იმას, რომ თუ კი ადამიანი არ ჩაეწერება ამ ელიტების მიერ შემოთავაზებულ იდენტობაში და დარჩები გარკვეულწილად სხვა სახის იდენტობებში, შენ ავტომატურად ვარდები როგორც ლეგიტიმაციის წყარო და შენ ხდები ის, ვინც უნდა მართონ და უნდა შეცვალონ ელიტებმა. ანუ მარტივად რომ ვთქვათ შიდა იდენტობა აღარაა ლეგიტიმაციის წყარო, მთავარია გარე იდენტობების ლეგიტიმაცია.<br /><br /><br />3) ელიტების მიერ შემოთავაზებული ცხოვრებისეული წესის ე.წ „ეგოისტური ინდივიდუალიზმის“ უპირობო დომინაცია, ისე რომ ამ პრინციპს უმრავლესობა არ იზიარებს. უმრავლესობისთვის ამგვარი პრინციპის ჰეგემონია ასოცირდება „გარყვნასთან“, ხოლო ელიტებისა თვალსაზრისით მსგავსი დამოკიდებულება „ეგოისტურ ინდივიდუალიზმის“ მიმართ, არის ჩამორჩენილობის სინდრომი.<br /><br /><br />4) მტრის აბსოლუტი - ანუ ყველა სხვა იდენტობა, რომელიც ელიტების მიერ არის შემოთავაზებული, წარმოჩინებულია როგორც მტრის პროექტი. ამას ხელს უწყობს თავად რუსეთში ევროპული იდენტობის კრიზისზე აპელირება, რადგან რუსეთი ქმნის განსხვავებულ იდენტობას, ხოლო ქართული ელიტა „ევროპულ იდენტობას“, შესაბამისად ის რაც არ ჯდება მათ მიერ შემოთავაზებულ „ევროპულ იდენტობაში“ ავტომატურად რუსული პროექტია.<br /><br /><br />5) ადგილობრივი ავტორიტეტებისა თუ გამოცდილების უარყოფა და მუდმივი აპელირება დასავლეთით, რომელიც მხოლოდ ელიტამ იცის (ალტერნატიული ხედვები ევროპაზე უგულვებელყოფილი ან დაბლოკილია)<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><b>სიმულაციური მდგომარეობა</b><br /><br /><br /><br /><br /><br />მთავარი პრობლემა ზემოთ შემოთავაზებულ იდენტობის, მდგომარეობს იმაში რომ ის აბსოლუტურად სიმულაციურია. როდესაც ხდება საკუთარი იდენტობის, ბუნების, ისტორიის, რაღაც პატარა კვაზი-იდეოლოგიური მოცემულობით, ვიღებთ სიმულაციას. პირველ რიგში პრობლემა ამის მიზეზი არის ის, რომ საერთოდ შემოტრიალებული და არასწორედ გაგებული დასავლეთია მოცემული ამ ნარატივიში. თავად ევროპულ იდენტობებს თუ დავაკვირდებით, მანდ არ არსებობს ერთი იდენტობა, არსებობს სკანდინავიური, ცენრალურ ევროპული, აღმოსავლურ ევროპული, დასავლურ ევროპული იდენტობები, რომლებიც განსხვავდებიან ერთმანეთისგან და ეს განსხვავებები მათ არაევროპელებად არ აქცევს, უბრალოდ მოცემულობებია განსხვავებული და ეს მოცემულობები ანთროპოლოგიური ხასიათისაა. <br /><br /><br />რადგან ელიტების მიერ შემოთავაზებული იდენტობა არის ლიბერალური პროექტი, მაშინ უნდა ვთქვათ თუ რა არის თანამედროვე ლიბერალური პროექტი: ლიბერალების ძირითადი პროექტი არის ჰომო-ეკონომისტის შექმნა, რომელიც მთლიანად ბაზარზე ორიენტირებულია და ეგოიზმით, პირადი წარმატებებით გაჟღენთილი ადამიანის შექმნაა, რომელსაც არ გააჩნია ძლიერი კოლექტიური იდენტობები. მე არ ვამბობ, რომ ესეთი იდენტობა აბსოლუტური ბოროტებაა, არა რა თქმა უნდა, უბრალოდ გააჩნია ეს იდენტობა სად იქმნება. თუ ის შეიქმნება ისეთ სახელმწიფოში რომელსაც ისტორია არ გააჩნია, მას აქვს იმის ფუფუნება რომ ლიბერალურ ინდივიდუალიზმის კულტურაზე ააგოს საკუთარი იდენტობა, ხოლო ისტორიით დამძიმებულ ერების ანთროპოლოგიური მოცემულობა განსხვავებულია ამისგან, მათ არ შეუძლიათ იმ იდენტობების დათმობა, რომელიც ამ იდენტობას ქმნის და იცავს მათ საუკუნეების განმავლობაში, ესეთი დათმობები პირდაპირ დარტყმას აყენებს ამა თუ იმ ერს და ამ საკითხებზე საკმაოდ დიდი სიფრთხილე მართებს.<br /><br /><br />რატომ არის ეს პროცესები სიმულაცია? სიმულაციაა როდესაც ვერ იქმენა სააზროვნო, შემოქმედებითი სივრცე, ის კულტურა თუ იდენტობა საკუთარ თავს ვერ გამოხატავს, შესაბამისად მას ერთადერთი რაც რჩება სხვის სიმულირებაა. სიმულაციის მახასიათებელია უშინაარსო მდგომაეობა, სადაც შიდა საზრისი არ არსებობს და ის მხოლოდ გარე აზრით იკვებება, ხშირ შემთხვევაში ამ აზრის ციტირების, ციტირებასთან გვაქვს საქმე. <br /><br /><br />რეალობა არ არსებობს როგორც ნეიტრალური მოცემულობა, ამ რეალობებს და სამყაროს აღქმას ჩვენ კულტურული სიმბოლიზმით, კულტურის მეშვეობით ვახერხებთ. კულუტრა მაშინ არის შემოქმედებითი, როდესაც ის მუდამ საკუთარ ბუნებას, საკუთარ თავს უბრუნდებას და მის სიღრმისგან იღებს შემოქმედებითობის წყაროს. კულტურა საკუთარ თავის შეცნობის შედეგად შექმნილი სუბსტანციაა, რომელიც საკუთარ ბუნებასთან დაბრუნების მუდმივ გზას, პროცესს წარმოადგენს. <br /><br /><br />ჩვენ თუ დავაკვირდებით ჩვენ ხელოვნებას, ჩვენ მოსფლაღქმას, ჩვენ პოლიტიკას, ჩვენ კულტურას, ვნახავთ რომ უბრალოდ ვიმეორებთ სხვის მიერ უკვე შექმნილს. ამიტომ ჩვენი კულუტრა სიმულაციურ მდგომარეობაშია, ის არ ქმნის, ის იმეორებს. <br /><br /><br /> ჩვენ ჩვენი კოლექტიური იდენტობისგან, კულტურისგან გვიქმნიან ადამიანს რომელიც ამ კულტურულ შინაარსებისგან განთავისუფლებულია, განთავისუფლებულია კოლექტიურ იდენტობისგან და აუცილებლად ინდივიდი განყენებულად არის განხილული კულტურისგან. მაგრამ თუ რამე შეიძლება ჩაითვალოს ამ ახალ ლიბერალურ იდენტობაში ამ უშინაარსო ინდივიდზე მაღალ ფასეულობად, ესაა ბაზრის „უხილავი ხელის:“ სრული დომინაცია. კულტურა, იდენტოაბ მთლიანად ბაზარადა და ვაჭრობის საგნადაა გადაქცეული.<br /><br /><br />მე პირადად ესეთი იდენტობაში ვხედავ კლასობრივ იდეოლოგიას, სადაც გაბატონებული ელიტები რომლებსაც აქვთ გარე ლეგიტიმაცია, მაგრა დაბალი შიდა ლეგიტიმაცია, ახდენენ ერთი მხრივ უმრავლესობის მარგინალიზებას, რომ ისინი არიან „ბნელები“, „რუსეთუმეები“, ხოლო მეორე მხრივ ქმნიან მათთვის კომფორტულ ახალ ადამიანს, რომელიც თავისუფალი იქნება იმ იდენტობისგან რომელიც მათ ვერ იღებს.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br /><br /> <br /><br /><br />[1] ჩინელები დენთს იყენებდნენ სხვადასხვა <br /><br /><br />[2] კოლონიები, რომლებიც სარგებლობდნენ პრივილეგიებითაUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-75123245266101593192017-03-11T14:04:00.001-08:002017-03-11T14:04:56.943-08:00პირველი გლობალიზაცია<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პირველი
გლობალიზაცია<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მსოფლიოში პირველი გლობალიზაციის პროექტად შეგვიძლია
მივიჩნიოთ აქემენური სპარსეთი, მაგრამ ეს იყო იმ სახის გლობალიზაცია, რომელიც არ ატარებდა
კულტურულ გლობალიზაციის ხასიათს. აქემენური სპარსეთი იყო ერთიანი იმპერია, მრავალი
კულტურით და ის თვითონ განიცდიდა დაპყრობილ ხალხების კულტურულ გავლებებს. ამ იმპერიაში
სხვადასხვა ხალხები საკუთარ კულტურულ ცხოვრებით ცხოვრობდნენ და მათი დამოკიდებულება
ცენტრისადმი მხოლოდ ორი სახის მორჩილებაში: გადასახადების გადახდაში და სამხედრო ბეგარაში
გამოიხატებოდა, რაც შეეხება კულტურულ საკითხს ისინი ისევე განაგრძობდნენ არსებობაც
როგორც დაპაყრობამდე. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">გლობალიზაციის უფრო მნიშვნელოვანი ტალღა იწყება ელინიზმის
ეპოქაში, როდესაც ალექსანდრე მაკედონელი დაიპყრობს სპარსეთის იმპერიას და თავის იმპერიას
ბალკანეთიდან, ინდოეთამდე გადაჭიმავს. ამ პერიოდში იწყება არა უბრალოდ იმპერიის შექმნა,
არანმედ კულტურული ექპსანსიაც, რაც საბოლოო ჯამში ელინიტური კულტურის ჰეგემონია</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">გამოიწვია.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ეს პროექტი ალექსანდრე მაკედონელს არ შეუქმნია, ეს იდეა
გაჩნდა მამამისის ფილიპე </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">II </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მაკედონელის
მიერ, რომელსაც სურდა სპარსეთში გალაშქრება და ახალი მსოფლიო წესრიგის შექმნა, მაგრამ
ამისთვის სჭირდებოდა საბერძნეთის გაერთიანება. ძვ.წ </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">IV</span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> <span lang="GEO/KAT">საუკუნეში საბერძნეთში პოლისური
სისტემა მნიშვნელოვან კრიზისს განიცდიდა. როდესაც საბერძნეთთან ახლოს გაჩნდა ცენტრალიზებური
მონარქიული სახელმწიფო მაკედონიის სახით, ბერძნულმა სამყარომ მტრულად აღიქვა ის. ბერძნები
მაკედონელებს არ აღიქვავდენ ელინებად. ბერძნები როგორც ცნობილია სამყაროს ყოფდნენ ელინებად
და ბარბაროსებად<a href="file:///C:/Users/acer/Documents/%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a>
და როდესაც ფილიპემ დაიწყო საბერძნეთის გაერთიანებისთვის ბრძოლა, მისი ერთ-ერთი მთავარი
მეტოქე ორატორი დემოსთენე, რომელიც ფილიპეს, ქსერქსეს ადარებდა და მაკედონელებს ბარბაროსებს
უწოდებდა, შემოიტანა ცივილიზაციური შეჯახების
კონცეფცია ელინებსა და ბარბაროსებს შორის. მართალია ბერძნულ-სპარსული ომი ბევრ მკვლევარისთვის
განიხილება როგორც ცივილიზაციური ომი, თავად ბერძენი ისტორიკოსი ჰეროდოტე როდესაც ადარებდა
სპარსელებს და ბერძნებს ამბობდა რომ განსხვავება ბარბაროსებსა და ელინებს შორის არის
ის რომ ბარბაროსებში (იგულისმება სპარსელები) არის მხოლოდ ერთი თავისუფალი ადამიანი
და ის მეფეა, ხოლო ელინებში ყველა თავისუფალია, მაგრამ თავად დაპირისპრიება არ ყოფილა
კულტურული შინაარსის, ის იყო პოლიტიკური შინაარსის. მოგვიანებით ეს ომი აღიქვეს როგორც ცივილიზაციური
დაპირისპირება. დემოსთენემ ამ აზრის ჩამოყალიბებაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა,
მართალია ფილიპემ შეძლო ანტიმაკედონური კოალიციის დამარცხება და მაკედონური ჰეგემონიის
დამყარება, მაგრამ თავად ფილიპემ ვეღარ შეძლო სპარსეთში ლაშქრობა, რადგან შეთქმულებმა
ის მოკლეს და მისი საქმე მისმა შვილმა ალექსანდრემ გააგრძელა. ალექსანდრე მაკედონელმა
ძვ.წ 331 წელს გავგამელას ბრძოლაში დაამარცხა აქემენდური სპარსეთის უკანასკნელი შაჰი
დარიოს </span></span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">III </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> <span lang="GEO/KAT">და სპარსეთი დაპყრო. მან შექმნა
ახალი გლობალური იმპერია, მაგრამ როდესაც ალექსანდრე გარდაიცვალა მისი იმპერია დაიშალა
და წარმოიქმნა რამოდენიმე ელინური სახელმწიფო. მეცნიერები უწოდებენ ამ პერიოდს „ელინიზმის
ეპოქას“ რომელმაც სამი საუკუნე იარსება, იქამდე სანამ რომმა დაიპყრობს უკანასკნელ ელინურ
სახელმწიფოს პტოლემაიოსების ეგვიპტე ძვ.წ 30 წელს.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელინისტური
სამყარო<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელინიზმიზმის ეპოქა ხასიათდება იმით რომ ეს იყო პერიოდი
ელინურ-აღმოსავლურ ცივილიზაციის სინთეზის, ამ პერიოდში მოხდა კულტურის, რელიგიების,
პოლიტიკური სისტემების გადაკვეთა და შერწყმა. ალექსანდრე მაკედონელის სიკვდილის შემდეგ
ძვ.წ 323 წელს მისი იმპერია გაიყვეს დიადოქოსებმა (მხედარმთავრება), ჩამოყალიბდა რამოდენიმე
ელინური სახელმწიფო:<br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სელევკიდების
სამეფო რომელის დედაქალაქი თავიდან ბაბილონი იყო, ხოლო მოგვიანებით ანტიოქია ხდება<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბერძნულ-ბაქტრიული
სამეფო რომელიც ძვ.წ </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">III</span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> <span lang="GEO/KAT">საუკუნეში გამოყო სელევკიდებს და მდებარეობდა თანამედროვე ავღანეთის
ტერიტორიაზე<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ინდურ-ბერძნული
სამეფო რომელიც გამოეყო ბერძნულ-ბაქტრიულ სამეფოს ძვ.წ </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">II </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საუკუნეში და რომელიც მდებარეობდა თანამედროვე პაკისტანის
ტერიტორიაზე<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პონტოს
სამეფო, რომელიც სამხრეთ შავი ზღვისპირეთში მდებარეობდა<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პერგამოსის
სამეფო რომელიც დასავლეთ თურქეთის ტერიტორიაზე მდებარეობდა<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კომაგენეს
სამეფო, რომელიც გამოეყო სელევკიდების სამეფოს და მოგვიანებით კომაგენეს სამეფო დინასტია
ხდება სომხეთის მართველები და ქმნიან „დიდ არმენიის“ სამეფოს.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პტოლემაიოსების
ეგვიპტე<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მაკედონური
სამეფო<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">აქავური
კავშირი - ბერძნულ პოლისების კავშირი<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: 150%; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
<!--[if !supportLists]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Symbol; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;">·<span style="font-family: "Times New Roman"; font-size: 7pt; font-stretch: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბოსფორის
სამეფო, რომელიც თანამედროვე ყირიმის ტერიტორიაზე არსებობდა<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელინურ ელინურ სამყაროს უწოდებდნენ „ელინისტურ <b>ოიკუმენეს</b>“<a href="file:///C:/Users/acer/Documents/%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn2" name="_ftnref2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></a> თუმცა
ასევე არსებობდა დანარჩენი სამყარო რომელთანაც ელინისტურ სახელმწიფოებს ჰქონდა სავაჭრო,
პოლიტიკური და დიპლომატიური კავშირები. ამ პერიოდში ოიკუმენის მიღმა აღიქმეოდა ქართლის
(იბერიის) სამეფოც.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელინისტური სახელმწიფოები მუდმივად ებრძოდნენ ერთმანეთს
ჰეგემონიისთვის, ამიტომ დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა ჯარს და ფლოტის. ელინისტური სამეფოები
ძირითადად იყენებდნენ მოქირავე ჯარს, რომლებთაც აძლევდნენ ფულად თანხას ან ომში სამსახურის
შემდეგ მიწებს ურიებდნენ. ელინისტური ხანის მეფეები ცდილობდნენ არ გამოეყენებინათ ადგლობრივი
მოსახლეობა ჯარში, მოქირავეები ძირითადად იყვნენ ბერძნები, მაკედონელები ან უცხო ტომის
ხალხი, რადგან ელინისტ მეფეებს ძალიან ეშინოდათ აჯანყებების და არ ენდობოდნენ ადგილობრივ
მოსახლეობას. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელინურ სახელმწიფოებში არსებობას განაგრძობდნენ პოლისები,
მათ გააჩნდათ ფართო ავტონომია, ხშირ შემთხვევაში ისინი არც უხდიდნენ გადასახადს ელინურ
სახელმწიფოებს, ყველაზე დიდი ესეთი პოლისები იყო ალექსანდრია-ეგვიპტეში, ანტიოქია-სირიაში
და ა.შ. სამაგიეროდ თუ კი ბერძნები რომლებიც პოლისებში ცხოვრობდნენ არ იხდიდნენ გადასახადს,
ადგილობრივი მოსახლეობა იყო გადასახადებით დამძიმებული და მთელი სიმძიმე მათ აწვებოდათ.
ადგილობრივ მოსახლეობას უნდა გადაეხადათ პოლისისთვის ცალკე გადასახადი და ელინურ მეფისთვის
ცალკე გადასახადი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სამაგიეროდ ელინისტი მეფეები საკმაოდ დიდ თანხებს ხარჯავდნენ
მეცნიერების, ხელოვნების და კულტურის განვითარებაში, ასე იგვიპტეს მეფეებმა ალექასნდრიაში
შექმნეს დიდი ბიბლიოთეკა სადაც 400 000 წიგნი ინახებოდა, ალექსანდრიის ბიბლიოთეკაში
ჩამოყალიბდა ფილოლოგია, ლიტერატურული კრიტიკა და სხვადასხვა დარგები. ამის გარდა შეიქმნა
მუსიუმი (აქედან წარმოიშვა სიტყვა მუზეომი) რომელიც იყო კვლევითი ინსტიტუტი, სადაც
სხვადასხვა სახის ექსპერიმენტები ტარდებოდა ცხოველებზე, მცენარეებზე, შეისწავლებოდა
და დაკვირვება მიდიოდა ციურ სხეულებზე, ამ ინსტიტუმა დიდი აღმოჩენები მოახდინა მეცნიერებაში,
იყო გამოთვლილი მზესა და დედამიწას შორის მანძილი, ასევე ტექნოლოგიური პროგრესი მოყვა
გამოგონილი იყო ე.წ არქიმედნეს ჭანჭიკი რის შედეგადაც წყალი ზემოთ ადიოდა და მოხდა
მაღალი ტერიტორიების მორწყვა, რამაც მოსავლიანობა საგრძნობლად გაზარდა.</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">თუმცა ბევრი გამოგონება
არ გამოიყენება წარმოებაში, მაგალითად ორთქლის მანქანა რომელიც ელინისტურ ეპოქაში გამოიგონეს
და იყენებდნენ მხოლოდ თეატირის მუშაობისთვის.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ელინისტურ სახელმწიფოებს შორის ომი შედეგად ბევრი ხალხი
იძულებული იყო სხვადასხვა ტერიტორიაზე გადასულიყო, მაგალითად ამ პერიოდში მოხდა ებრაელების
გადასახლება ეგვიპტეში, რამაც გამოიწვია დიდი კულტურული გარდაქმნები. ებრალებს რომლებმაც
აითვისეს ბერძნული ენა და დაავიწყდათ მშობლიური, დაჭირდათ საკუთარი წმინდა წიგნების
თარგმნა ბერძნულად, რასაც უწოდებენ სეპტუაგინტას,
არსებობს სულ 70-მდე ესეთი თარგმანი, რომელიც დაიწერა ძვ.წ </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">III-I </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საუკუნეებში. გადმოცემის თანახმად თარგმნის ინიციატორი
ყოფილა არისტოტელეს მოწამე ბერძენი ფილოსოფისი დემეტრი ფალერელი. ეს იყო პირველი შემთხვევა
როდესაც რელიგიური ტექსტი სხვა კულტურიდან ითარგმნა მეორე კულტურის მიერ, რამაც მოგვიანებით
გააიოლა კულტურათაშორისი დიალოგი და გასაგები გახადა ელინებისთვის ქრსტიანობა.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბერძნები რომლებიც იყვნენ ზღვის ხალხი, გაუჭირდათ აღმოსავლეთში
ცხოვრება და მალე ელინისტურ სახელმწიფოების მოწინააღმდეგე ახალი სახელმწიფო წარმოიქმნა
ირანის ტერიტორიაზე პართიის სახით, რომელმაც შეძლო აღმოსავლეთიდან განედევნა ელინისტური
მართველები და კვლავ კულტურულად აქემენურ სპარსეთის ტრადიციებს დაბრუნებოდნენ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მაგრამ საბოლოო შედეგი ელინიზმის იყო ის, რომ თუ კი
აქამდე ბერძნები მიიჩევნენ რომ არსებობს ისტორიული ცენტრები საბერძნეთის სახით და სხვა
დანარჩენი უბრალოდ ამ ცენტრების მიბაძვა იყო, ამიერიდან ბერძნებმა დაინახეს სხვა კულტურების
თვითმყოფადობა და დაიწყეს მათი შესწავლა. კლასიკურ პერიოდში როდესაც ისახებოდა ისტორია,
როგორც მეცნიერება, ბერძნებს ისტორია აინტერესებდათ ელინებთან მიმართებაში, ხოლო ელინიზმის
პერიოდში ბერძნები ინტერესდებიან მსოფლიო ისტორიით. ისტორია ხდება გლობალური.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div>
<!--[if !supportFootnotes]--><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<!--[endif]-->
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Documents/%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a> <span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">თავდაპირველად
ბარბაროსობა არ იყო ველურის სინონიმი, ის უბრალოდ არაელინს ნიშნავდა, ბარბაროსობა ველურის
სინონიმი ცოტა მოგვიანებით გახდა.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn2">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Documents/%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref2" name="_ftn2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></a> <span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ოიკუმენეს
მოგვიანებით სხვა მნიშვნელობა ჰქონდა და ქრისტიანობის მიღების შემდეგ ოიკუმენე იყო
ქრისტიანული სამყარო - ქართველები შუა საუკუნეებში მივიჩნევდით თავს ოიკუმენეს უკიდურეს
აღმოსავლეთით მყოფნი, მის სადარაჯოზე მდგომი.<o:p></o:p></span></div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-69925695117423882032017-03-07T11:34:00.002-08:002017-03-07T11:34:47.324-08:00ევროპული ცივილიზაციის ჩასახვა<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<a href="https://www.blogger.com/null" name="_GoBack"></a><b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ევროპული
ცივილიზაციის ჩასახვა<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">დაახლოებით ძვ.წ
2500 წელს ეგეოსის ზღვის კუნძულებზე და მატერიკზე ისახება</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif";"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მეტალურგიული
ცენტრები. ეს არის პერიოდი, როდესაც სხვადასხვა სახელმწიფოები ებრძვიან ერთმანეთს მეტალურგიული რესურსების ხელში
ჩასაგდებად (განსაკუთრებულად ისეთი რესურსების, როგორიცაა ბრინჯაო, ოქროდა სხვ.). ეს
ფაქტორი საკმაოდ მნიშვნელოვან როლს სძენს ეგეოსის ზღვას. მართალია, თავად ბრინჯაო არ
მოიპოვებოდა საბერძნეთში, თუმცა მისი დამუშავება აქ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif";"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">იყო ძალზედ განვითარებული).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამ ეპოქას მეცნიერები
უწოდებენ „კრეტა-მიკენის კულტურას“. </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">კრეტა</span><span lang="GEO/KAT">-</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">მიკენი</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">სცივილიზაცია</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">არსებობდა</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">ძვ</span><span lang="GEO/KAT">.</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">წ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">
</span>III-II<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">ათასწლეულში</span><span lang="GEO/KAT">. </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">თავად</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">ძველ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">ბერძნებს</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">მის</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">შესახებ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">არანაირი</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">ინფორმაცია</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">არ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">გააჩნდათ</span><span lang="GEO/KAT">.
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">იყო</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">მითები</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">და</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">ლეგენდები</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">მეფე</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">მინოსზე,</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">რომელიც</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">მართავდა</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">კრეტას</span><span lang="GEO/KAT"> (</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: Sylfaen;">თალასოკრატიას<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn1" name="_ftnref1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a></span><span lang="GEO/KAT">) </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">და
იყო ლეგენდები ლაბირინთზე, სადაც ცხოვრობდა ურჩხული</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif";"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მინოტავრი, რომელიც
იყო ნახევრად ხარი, ნახევრად ადამიანი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამ ცივილიზაციის
შესახებ კაცობრიობამ არაფერი იცოდა </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif";">XX
</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საუკუნის დასაწყისამდე, კერძოდშლიმანის და არტურ ევანსის არქეოლოგიურ გათხრებამდე.
არტურ ევანსმა აღმოაჩინა სასახლეები ქალაქ კნოსში. ეს იყო სამსართულიანი სასახლეები,
შესანიშნავი ფრესკებით, ფუფუნების საგნებით და მაღალი კულტურით. ეს სასახლეები რეალურადწარმოადგენდნენ
მინი-ქალაქებს. <br />
დღესდღეობით ჩვენ ვიცით რომ კრეტაზე ცხოვრობდნენ პროტოინდოევროპელი ხალხები, რომლებიც
არ იყვნენ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif";"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბერძნები.
მათ გააჩნდათ საკუთარი დამწერლობა, რომელიც დღემდე არ არის გაშიფრული.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მათი სოციალური
და პოლიტიკური ცხოვრება წააგავდა ბევრ პროტოინდოევროპელ ხალხების ცხოვრობას. მათ სათავეში იდგა მეფე ან მეფე-ქურუმი, მაგრამ ძალიან
დიდ როლს რელიგიაში და პოლიტიკაში თამაშობდნენ ქალები, რადგანქალების ფიგურები</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif";"> </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ყველგან
დიდად არის გამოსახული, არქაულ მხატრობაში
კი ზომას აქვს დიდი მნიშვნელობა და გამოხატავდა სოციალურ მნიშვნელობას ამა თუ იმ პერონის.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">იოჰან ბახოფენმა
1861 წელს გამოსცა წიგნი „დედის უფლებები“, რომელშიც ის იკვლევს ქალური და მამაკაცური ტიპებს სხვადასხვა კულტურაში. მისი კვლევის თანახმად ისტორიის საწყის ეტაპზე სისხლისმიერი
კავშირების ფიქსირება მხოლოდ ქალის საშუალებით ხდებოდა. ამიტომ ქალი-დედა გამოდიოდა
როგორც მბრძანებელი და კანონმდებელი გვარშიც და თემშიც. ამ გარემოებამ თავი იჩინა როგორც
ოჯახის, ისე გვარისა და რელიგიის ჩამოყალიბებაში. ბახოფენის მიხედვით მატრიარქალური<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn2" name="_ftnref2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></a> ტიპის
კულტურებს ახასიათებთშემდეგი ნიშნები: ადამიანთა თანასწორობა, უპრირობო დედობრივი სიყვარული,
ადამიანის სიცოცხლის მნიშვნელობა, მისი ბედნიერება. მაგრამ ბახოფენის აზრით, დროთა განმავლობაში, მამაკაცის როლის გაზრდამ განაპირობა
მამაკაცური ღვთაებების გაბატონება. ამ პერიოდში შეიძლება საუბარი პატრიარქალური ტიპის
კულტურაზე, სადაც უპირატესობა საქმიან ურთიერთობებს და რაციოს ენიჭება. ადამიანი ისწრაფის
ბიოლგიური გარემოს შეცვლისკენ, თანასწორობის ნაცვლად წარმოიშობა იერარქია, დედობრივ
კულტს ანაცვლებს საყვარელი შვილის პრინციპი და მნიშვნელოვანი მახასიათებელს წარმოადგენს
უკვეძალაუფლებისადმი მორჩილება.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მეორე გერმანელი
მეცნიერის ლეო ფრობენიუსის მიხედვით</span><span lang="DE" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: DE;">m</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">, მატრიარქალური ტიპის კულტურა გამოირჩევა ბუნებესთან
ერთიანობით, მშვიდობისმოყვარეობით და ის უფრო ემოციური მსოფლმხედველობითობით აღიქვამს
სამყაროს. ფრობენიუსი ასახელებს ორი ტიპის
კულტურას, ესენია „ტელურიულ-ეთნიკურ-პატრიარქალური“ და „ქტონიურ-ქამიტურ-მატრიარქალური“.
„ტელურიული“ (პატრიარქალური) ტიპის კულტურა
აფრიკის სავანეთა შვილია, ხოლო „ქტონიური“ (მატრირქალური)სახარისა და ჩრდილო აფრიკის.
„ტელურიული“ კულტურისთვის დამახასიათებელია ცისკენ მისწრაფებაა, რაც კარგად ჩანს მის
არქიტექტურაში - მოწნური სახლებში და ფეხებიან საწოლებში.აქ ღმერთებიც ზემოთ ბინადრობენ.
„ქტონიური“ ტიპის კულტურა კი ისწრაფვის მიწისკენ, თავისი მიწური სახლებით, მიწის ღუმელებით,
სუფთა მიწისქვეშა სამყაროთი და ა.შ. შემდგომში მან „ქამიტური“ (მატრიარქალური) და „ეთიოპური“
(პატრიარქალური) კულტურები შეცვალა „აღმოსავლეთითა“ და „დასავლეთით“. აქედან პირველისთვის
- მატრიარქლური კულტურისთვის - დამახასიათებელია „გამოქვაბულის“ შეგრძნება, უძრაობა,
ფატალური ბედის იდეა; მეორესთვის - პატრიარქალური კულტურისათვის კი - „შორეული სივრცის“განცდა,
დინამურობა, პიროვნების და თავისუფლების იდეა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კრეტას ცივილიზაცია
იყო მშვიდობისმოყვარე ცივილიზაცია. კერძოდ,
არც ერთ წერილობით წყაროში არ ფიქსირდებადიდი
ომი, განსხვავებით მისი პერიოდის სხვა მცირე აზიის სახელმწიოფებისგან, როგორიც იყვნენ
ხეთები და ასირიელები, რომლებიც საკმაოდ ინტენისურ ომებს აწარმოებდნენ. ფრესკებზე,
რომლითაც სავსე იყო კრეტას სასახლეები, არ არის გამოსახული ომის და ნადირობის სცენები.
იმ დროს სხვა ცვილიზაციებში, თუნდაც იგივე ხეთებსა თუ ასირიულ ცივილიზაციებში, ძირითადად
გამოსახული იყო ომის, ნადირობისა და დაკრძალვის სცენები. ეს მიუთითებს იმაზე, რომ კრეტას
ცივილიზაცია განეკუთვნება მატრიარქალური ტიპის კულტურებს.აქ ძირითადი საქმიანობები,
რომელთა საშუალებითაც იხვეჭდნენ მატერიალურ სიმდიდრეს, იყო ზღვაოსნობა და ვაჭრობა.
ვაჭრობა წარმოებდა ძირითადათ გვიპტესთან და ასევე იმ ეპოქის სხვა განვითარებულ ცივილიზაციებთან.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">დაახლოებით ძვ.წ
1700 წელს „ძველი სასახლეები“ განადგურდნენ. მეცნიერთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ განადგურების
მიზეზი უნდა ყოფილიყო ბუნებრივი კატაკლიზმა, როგორიცაა მიწისძვრა. მეორე ნაწილის აზრით
კი მათი განადგურება მოხდა გარკვეული სოციალური დაპირისპირებების შედეგად.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ
1650-1450 წლებიში იწყება „ახალი სასახლეების“ ეპოქა. ეს პერიოდი ითვლება კრეტული კულტურის ოქროს ხანად.
ამ პერიოდში კრეტული კულტურა ვრცელდება მთელ საბერძნეთზე. კვლავ აშენებენ სასახალეებს,
ამჯერად უფრო დიდს და პომპეზურს. მაგრამ ძვ.წ 1450 წ ხდება ვულკანის ამოფრქვევა კუნძულ
ფერაში (სანდარინაში). ის დიდ გავლენას ახდენს ამ ცივილიზაციის მორალურ მდგომარეობაზე,
რადგან ვულკანის ამოფრქვევა აღქმული იქნა როგორც აპოკალიფსი. მან ასევე დიდი მატერიალური
ზიანიც მიაყენა ამ ცივილიზაციას. სწორედ ამ
პერიოდში მათიპყრობენ აქავული ტომები, რომლებსაც სხვანაირად ეძახდნენ მიკენელებს (მათი ყველაზე დიდი ქალაქის
მიკენის გამო, რომელიც პელეპონესის ნახევარკუნძულზე მდებარეობდა). ამის შემდეგ იწყება
კრეტას გადაქცევა პერიფერიად, ხოლო მიკენის კი ცენტრად. ძვ.წ 1150-1110 წლები არის
მიკენის ეპოქა, რომელიც კრეტას კულტურის გავლენის ქვეშ იყო. მიკენელები კრეტელებისგან
განსხვავებით გაცილებით მეომარი ხალხი იყო. ამ პერიოდში ჩნდება უამრავი ქალაქი, ისეთები
როგორიცაა სპარტა, არგო, თებესი და სხვები. მიკენის მეფეების ყველაზე მნიშვნელოვანი
პოლიტიკური მოვლენა იყო ტროას ომი, რომელიც მოხდა დაახლოებით ძვ.წ 1150 წელს. ვარაუდობენ,
რომ ტროამ გამოფიტა მიკენელების სამეფო ძლიერება და 1110 წლისთვის, დორიელების შემოსევის
შედეგად, ხდება მიკენის სახელმწიფოს დაცემა.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">დორიელები იყვნენ
ბერძნების მესამე ტალღა (კრეტელების და აქაველების შემდეგ), რომელიც ცხოვრობდნენ თანამედროვე
სერბეთის ტერიტორიაზე. დორიელებმაგაანადგურეს მიკენური ცივილიზაცია და დაიპყრეს მთელი
საბერძნეთი. მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ მიკენელებისგან განსხვავებით, დორიელებს ჰქონდათ
რკინა, რომელიც უფრო მასობრივი წარმოების იარაღია ვიდრე ბრინჯაო და ეს იყო მთავარი
ფაქტორი თუ როგორ მოახერხეს დორიელებმა, მათზე
განვითარებული მიკენელების დამარცხება.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბნელი ეპოქა<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კრეტა-მიკენის
ცივილიზაციის დაცემის შემდეგ, ხდება არა მხოლოდ დამწერლობის დაიკარგა, არამედ საბერძნეთი
აღმოჩნდა პირველყოფილ თემურ მდგომარეობაში. აღარ წარმოებდა თითქმის არაფერი გარდა მიწათმოქმედებისა,
რომელიც საკმაოდ პრიმიტიულ დონეზე იყო განვითარებული. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბნელ ეპოქამდე
საბერძნეთი ვითარდებოდა აღმოსავლური ცივილიზაციების მსგავსად, ტიპოლოგიურად ის იყო
აღმოსავლური ცივილიზაციების მსგავსი, თუმცა კრეტო-მიკენის ცივილიზაციის დაცემის შემდეგ,
ბერძნებმა შეძლეს ახალი ცივილიზაციის განვითარება. ამ „რაღაც ახალი ცივილიზაციის“ განვითარებით დაედა
საფუძველი ევროპული ცივილიზაციის შექმნას, რომელიც უკვე ტიპოლოგიურადაც არსებითად განსხვავდებოდა აღმოსავლური
ცივილიზაციებისგან. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">როდესაც ბერძნები
დაუბრუნდნენ პირველყოფილი დემოკრატიის ფორმებს და დავიდნენ თემური ცხოვრების დონეზე,
ამ პირველყოფილმა თემებმა დროთა განმავლობაში განიცადეს ევოლუცია და თანდათან გადაიქცნენ
მოქალაქეთა თემებად. ასე დაიწყო ამ ტერიტორიაზე პოლისების წარმოშობა. აქ დასახლებული
დორიელები საკუთარ თავს მიიჩნევდნენ ამ ტერიტორიების მესაკუთრეებად, სწორედ მათ უნდა
განეგოთ ეს მიწა და მათ არ ჭირდებოდათ უმაღლესი ხელისუფლება. ამის გამო იწყება სამეფო
ხელისუფლების მოშლა - გადაგვარება. ამ პერიოდში ასპარესზე გამოდის ისეთი ინსტიტუტი,
როგორიც არის ბასილევსი<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn3" name="_ftnref3" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></a>. ყველა პოლისს ჰყავდა საკუთრი ბასილევსი. თუმცა ბასილევსი
უკვე აღარ იყო მონარქი ამ სიტყვის კლასიკური გაგგებით, ის უფრო იყო არისტოკრატიული
ფენის უმაღლესი წარმომადგენელი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მოქალაქეები იმავდროულად
იყვნენ მეომრები. ყველა მოქალაქე ვალდებული იყო მიეღო მონაწილეობა პოლისის მიერ წარმოებულ
რაიმე სამხედრო კამპანიაში. ყველა პოლისში
უმაღლესი ორგანოს წარმოადგენდა სახალხო კრება. ეს სახალხო კრება რეალურად იყო მოქალაქე-მეომართა კრება.ამ ინსტიტუტის არსებობა
არ ნიშნავდა დემოკრატიის არსებობას, სახალხო კრების ინსტიტუტი არსებობდა პოლისების
ყველა პოლიტიკურ სისტემის დროს. იცვლებოდა მხოლოდ მისი ფორმები. ამ პერიოდში პოლისებში ჩნდება აკროპოლისი. ეს იყო შენობა, რომელიც
აღმართული იყო პოლისის ყველაზე ამაღლებულებულ და დაცულ ადგილას, ძირითადათ ქალაქის ცენტრში. აქ მოქალაქეები ნახულობდნენ
თავშესაფარს მტრის შემოსევის დროს. ჩნდება ასევე აგორა, რომელიც წარმოადგენდა სავაჭრო
და საზოგადოებრივ ცენტრს. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ყველა პოლისში
მოქალაქეთა გარდა ცხოვრობდნენ თავისუფალი არამოქალაქეები.მართალია მათ გააჩნდათ ქონებრივი
უფლება და მათი სიცოცხლე და ყველა უფლება დაცული იყო, მათ არ ჰქონდათ პოლიტიკურ ცხოვრებაში
მონაწილეობის უფლება. ასევე ყველა პოლისში იყო მესამე მონათა ფენა. ძველი საბერძნეთის ისტორიაში უამრავია
შემთხვევა, როდესაც მონა ხდება თავისუფალი ადამიანი. მაგრამ მხოლოდ ერთეული შემთხვევებია,
როდესაც არამოქალაქე ხდებაა მოქალაქე. ბერძნების აზრით, არამოქალაქეს შესვლა მოქალაქეთა
ერთობაში იყო დაუშვებელი. ასევე უნდა ითქვას, რომ მოქალაქეები იყვნენ მხოლოდ მამაკაცები
და ქალებს უფლებები ამ მხრივ ძალზედ შეზღუდული იყო.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">დორიელების კულტურა
იყო პატრიარქალური ტიპის კულტურა. ამით აიხსნება ის, რომ პირველი რაც მათ გააკეთეს,
იყო აბსოლუტური განადგურება მატრიარქალური კრეტ-მიკენური ცივილიზაციის და ყველა მისი
გადმონაშთის. სიმბოლურად ეს აისახა მხატვრობაში და ლეგენდებში. ცნობილი ლეგენდა ხარის
ანუ მინოტავრის მკვლელობის, რომელიც იყო სიმბოლო კრეტა-მიკენური ცივილიზაციის. ის მოკლა
გმირმა ახალი სამყაროს შესაქმნელად, სადაც იგულისხმება დორიელების მოსვლა საბერძნეთის
ტერიტორიაზე და მათ მიერ ახალი ცივილიზაციის შექმნა. აქ ქალების როლი საზოგადოებრივ
ცხოვრებაში დაყვანილია მინიმუმამდე. ქალები განიხილებოდნენ მხოლოდ როგორც გამრავლების
საშუალება.უმნიშვნელო იყო ასევე მათი როლი სოციალურ ცხოვრებაშის. ქალი ცხოვრების უმეტეს დროს ატარებდა სახლში და მხოლოდ
რელიგიურ-რიტუალურ დღესასწაულებზე ჰქონდა უფლება გამოსულიყო სახლიდან. მამაკაცს (მამას)
შეეძლო როგორც გაეთხოვებინა ქალიშვილი, ასევე ისე მოეთხოვა მისი განქორწინება, რომ
არც არაფერი შეეკითხა ქალიშვილისთვის. აბსოლუტურად არაეთიკურად და მიუღებლად მიაჩნდათ
ბერძნებს კაცების ლაპარაკში რაიმე მონაწილეობა ქალის მხრიდან. ყველა ოჯახში ქალიშვილს
და ცოლს ჰქონდა გამოყოფილი განსაკუთრებული ოთახი და სტუმრის მოსვლის დროს ისინი არ უნდა გამოსულიყვნენ ამ ოთახიდან. ქალის სოციალური როლის ამგვარმა დაქვეითებამ ბიძგი
მისცა მამაკაცებში ბისექსუალური ურთიერთობის ნორმად მიღებას. მათ ჯერ კიდევ არ ჰქონდათ
გამიჯნული ჰეტეროსექსუალობა და ჰომოსექსუალობა. ჩვეულებრივ ნორმად ითვლებოდა ბისექსუალობა,
თუმცა კაცებს ცოლად მარტო ქალები მოჰყავდათ. ბისექსუალური ურთიერთობები არ ითვლებოდა ცოლის ღალატად.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძველ ცივილიზაციებში
მორალის საფუძველი იყო რელიგია და ღმერთების კანონები.განსხვავებით ამისგან, საბერძნეთში
მორალი ეფუძნებოდა ეთიკას, ხოლო ეთიკას განსაზღვრავდნენ ადამიანები და არა ღმერთები.
რელიგიური ცხოვრება აბსოლუტურად განსხვავდებოდა იმ ეპოქის ახლო აღმოსავლურ ცივილიზაციათა
რელიგიური ცხოვრებისგან. საბერძნეთში არ მოხდა ქურუთმა, როგორც სოციალური კლასის ჩამოყალიბება.
ღმერთების შესახებ ცოდნის წყაროს საბერძნეთში წარმოადგენდნენ არა ქურუმები, არამედ
პოეტები და მხატვრები. ამის გამო ძველ საბერძნეთში არ არსებობდა ე.წ. „კანონიკა“ და
რაიმე შეზღუდვები. რელიგიური ინტერპრეტაციები იყო თავისუფალი. რელიგიურ რიტუალებს ატარებდნენ
თვით მოქალაქეები. ოლიმპიური ღმერთები იყვნენ ანტროპომორფიზტულები (ადამიანის მსგავსები
არსებები). რელიგია დაკავშირებულიიყო პოლისებთან. ყველა პოლისს თავისი ღვთაება ჰყავდა.
თუმცა არსებობდა საერთო ბერძნული სალოცავები. ასეთი იყო დელფოსის ორაკული, რომელიც
წინასწარმეტყველებდა. ასევე დელოსზე აპოლონის ტაძარი. იმას, თუ რა არის რელიგიის და
რელიგიური გრძნობების შეურაცხყოფა, განსაზღრავდნენ პოლისების მოქალაქეები. შესაძლებელი
იყო, რომ ერთი და იგივე საქციელი ერთ პოლისში ჩათვლილიყო მკრეხელობად, ხოლო მეორეშა
კი არა. შესაბამისად, პოლისებშიამა თუ იმ დანაშაულისთვის გამოტანილი განაჩენებიც განსხვავდებოდნენ ერთმანეთისგან. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">არქაული პერიოდი<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">არქაულ პერიოდს
მეორენაირად დიდი კოლონიალიზმის პერიოდსაც უწოდებენ და ეს პერიოდი მოიცავს ძვ.წ </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif";">VIII-VI </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საუკუნეებს. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ VIII საუკუნემდე
საბერძნეთი იყო ღარიბი მხარე. ის იყო მსოფლიო ცივილიზაციათა პერიფერია. იმ პერიოდში
ცენტრი იყო ახლო აღმოსავლეთში და მცირე აზიაში მდებარე სახელმწიფოები. მაგრამ უკვე
ძვ.წ VIII საუკუნის ბოლოს საბერძნეთი ხდება
ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი მხარე და პოლიტიკურად და კულტურულად იქცევა მსოფლიო
ცივილიზაციების ცენტრად. მისი ეს დაწინაურება
განაპირობა პირველ რიგში პოლისური ცხოვრების წესმა. პოლისურმა სისტემამ გამოიწვია საზოგადოების
ჩართულობის ზრდა სხვასხვა სფეროში. ბერძნებს ჰქონდათ მაღალი კონკურენციის კულტურა.
ისინი ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ ყველაფერში. შემთხვევითი არ არის რომ ოლიმპიური თამაშები
სწორედ ბერძნებმა გამოიგონეს. ამ ფაქტორმა პოზიტიური როლი ითამაშა ეკონომიკაშიც. ამას დაემატა ის, რომ ამ პერიოდში წარმოება იზრდება
სამჯერ, რომლის ანალოგი მსოფლიო ისტორიას არ ახსოვს ინგლისის საწარმოო რევოლუციამდე.
ბერძნული კერამიკა მასობრივად იყიდებოდა მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში. არქეოლოგიური
გათხრებით დასტურდება, რომ წარმოება იყო მასობრივი.
ბერძნული პროდუქცია გვხვდება ისეთ შორეულ ქვეყანაშიც კი, როგორიც იყო ინდოეთი. ბერძნებმა
ფინიკიელებისგან შემოიღეს და აითვისეს ფულიდი სისტემა. მათ ჰქონდათ კერძოდ საკუთარი
მონეტა, რამაც გაამყარა მათი ეკონომიკური კავშირები სხვა ქვეყნებთან. განვითარდა ზღვაოსნობა
და ისინი კონკურენციას უწევდნენ ამაში ფინიკიელებსაც კი. ამის შედეგად ხდება ვაჭრობის
სწრაფი განვითარებაც. უკვე ძვ.წ V საუკუნეში ბერძნული მონეტა იქცა საერთაშორისო სავაჭრო
ერთეულად. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ყველაზე მნიშვნელოვანი
ცვლილება ამ პერიოდში არის ე.წ ჰოპლიტური რევოლუცია. ჰოპლიტები, რომლებიც არიან მძიმედ
შეიარაღებული, დისციპლინირებული ქვეითი ჯარი, ხდება მთავარი სამხედრო ძალა. ჰოპლიტის
მთავარი შეიარაღება არის შუბი და ფარი, რომლის შეძენა შეეძლო ყველა საშუალო მიწიან
გლეხს. ამიერიდან ჰოპლიტი ცვლის არისტოკრატ ცხენოსანს.არსებობდა შემდეგი პრინციპი</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT"; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">:ყველას, </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ვინც მონაწილეობას
ღებულობდა სამხედრო მოქმედებებში, ჰქონდა უფლება მოეთხოვა სოციალური იერარქიაში არსებული
უფლებების მინიჭება. ამიტომ ჰოპლიტურმა რევოლუციამ მოახდინა რადიკალური სოციალური გარდაქმნები.
საშუალო მიწის მქონე გლეხი ამის შემდეგ იწყებენ საკუთარი უფლებების გაზრდას და ძალაუფლებისკენ
სწრაფვას. აქამდე უმაღლესი პოლიტიკური ძალაუფლება
იყო სახალხო კრება, თუმცა რეალური ძალაუფლება ჰქონდათ არისტოკრატებს (ბასილევსებს).
იწყება დემოსის მოძრაობა. პირველი რასაც მოითხოვს დემოსი, ესაა წერილობითი კანონების
შექმნა. ძვ.წ VIII საუკუნეში ბერძნები ქმნიან თავიანთ ანბანს და იწყება წერილობით ურთიერთერთობაზე
გადასვლა. წერილობითი კანონები ნიშნავდა თანასწორობას ყველასთვის, ამ პროცესს მოჰყვა
პოლიტიკური ბრძოლა არისტოკრატებსა და დემოსს შორის. ამ სოციალური ბრძოლის პროცესში
ჩნდებოდა შუამავლები, რომლებსაც უნდა მოეგვარებინად დემოსსა და არისტოკრატიას შორის
წარმოქმნილი დავები. ეს შუამავლები ხშირად იყვნენ არისტოკრატიის წარმომადგენლები, რომლებიც
დროთა განმავლობაში იმტკიცებდნენ ძალაუფლებას და იქცეოდნენ ტირანებად. თუმცა საბერძნეთში ტირანების ლეგიტიმაციის საკითხი
ყოველთვის კითხვის ქვეშ იდგა და მათი სრულფასოვანი ლეგიტიმაცია არ განხორციელებულა.
ძვ.წ VII-VI საუკუნეებს უწოდებენ „ძველი ტირანების ეპოქას“. ამ პერიოდის ტირანები წარმოშობითიყვნენ არისტოკრატები, რომლებიც მართლია
ლოიალურად იყვნენ განწყობილი დემოსის მიმართ, მაგრამ როგორც წესი ცდილობდნენ ეს დემოსი
გამოეყენებინად საკუთარი კონკურენტი-არისტოკრატების წინააღმდეგ. დროთა განმავლობაში,
ტირანთა ძალაუფლება ეცემა, რამეთუ ის ის წინააღმდეგობაში მოვიდა თავად პოლისის სისტემასთან
(კოლექტიური საკუთრების იდეასთან). ტირანები როგორც წესი არ აუქმებდნენ დაწერილ კანონებს,
ისინი უბრალოდ კანონზე მაღლა იდგნენ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამ პერიოდში ყველაზე
დიდი მოვლენა არის დიდი ბრძნული კოლონიალიზაცია. კოლონიზაციას ჰქონდა სამი ძირითადი
მიზეზი. ესენია:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">1) <b>მიწის სიმცირე.</b> მიწა არ იყოფოდა და რჩებოდა
უფროს ვაჟს, ხოლო უმცროსი იძულებული ხდებოდა ეძება მიწა სხვაგან. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">2) <b>პოლიტიკური და სოციალური ბრძოლა,</b> დამარცხებული
მხარე ხშირად ტოვებდა სამშობლოს და მიდოდა ახალი კოლონიის შესაქმნელად <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">3) ყველა კოლონია
იყო <b>სავაჭრო პლაცდარმი</b> და ხშირად არა მარტო ბერძნები იყვნენ დაინტერესებული რომ შეექმნათ
კოლონია, არამედ ადგილობრივი მმართველებიც. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძველი ბერძნული
კოლონიზაცია განხორციელდა სამი ძირითადი მიმართულებით:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> 1) <b>დასავლეთი</b>.
ეს იყო თავდაპირველად იტალია და სიცილია, სადაც უამრავი კოლონია შექმნეს (ყველაზე ცნობილია
მათ შორის ნეაპოლი და სირაკუზი). ამ მხარს
ანტიკურ ეპოქაში უწოდებდნენ „დიდ საბერძნეთსაც“. თუმცა მოგვიანებით ბერძნები კიდევ
უფრო დასავლეთით წავიდნენ და დღევანდელი საფრანგეთის და ესპანეთის ტერიტორიაზეც დაარსეს
ახალი კოლონიები. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">2) <b>აღმოსავლეთ ხმელთაშუაზღვისპირეთი.</b> აქ ძირითადად
ადგილობრივიმმართველების მხარდაჭერით ქმნიდნენ კოლონიებს (მაგალითად ეგვიპტეში).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">3)<b>შავი ზღვის მიმართულებით, </b>განსაკუთრებით შავი
ზღვის ჩრდილოეთით და ბოსფორის ზღვაზე. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბერძნები არ ქმნიდნენ
იმპერიას, ისინი უბრალოდ ავრცელებდნენ პოლისის იდეას დანარჩენ სამყაროში. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტა<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტა - ლაკედომონი
(სპარტას სრული სახელი) იყო უნიკალური ბერძნული პოლისი, რადგან აქ შემორჩენილი იყო
ყველაზე არქაული, ჰოპლიტური ელემენტი. ყველა ბერძნული პოლისი იყო სამოქალაქო თემი,
სადაც ძალაუფლება ჰქონდათ ჰოპლიტებს, სპარტაში კი ეს მომენტი გამოკვეთილი იყო.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტანული სისტემის
შექმნას უკავშირებენ ლეგენდარულ მეფეს ლიკურგუსს, რომელმაც სპარტა გახადა ყველაზე ბრძოლისუნარიანი
პოლისი იმდროინდელ საბერძნეთში. სპარტელებმა დაიპყრეს მესინია, სადაც ცხოვრობდნენ ადგილობრივი
ტომები და დაიმორჩილეს მისი მოსახლეობა. დამორჩილებულ მოსახლეობას უწოდეს ჰილოტები.
ჰილოტები მუდმივ მორჩილებაში რომ ჰყოლოდათ და შეძლოდათ მათი შესაძლო აჯანყების ჩახშობა,
საჭირო იყო სპეციალური, მუდმივ მობილიზაციაში მყოფი ჯარის ქონა. ლეგენდის მიხედვით,
ლიკურგუსმა დელფოსის ორაკულისგან მიიღო რეტრო (წინასწარმეტყველება), რამაც უბიძგა მას
გაეტარებინა მიწის რეფორმა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ლიკურგუსის რეფორმის
მიხედვი სპარტანული მიწები დაიყო 10 000 ნაწილად ანუ კლერად. ყველა სპარტანელი სიცოცხლეში
იღებდა ერთ ასეთ კლერს. კლერი არ იყო უბრალოდ მიწა, ის იყო ისეთი მიწა, რომელსაც ილოტების
7 ოჯახი ამუშავებდა და ჰილოტები ვალდებულნი იყვნენ, თავიანთი მოსავლის ნახევარი მიეცათ
სპარტანელისთვის.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტანელებს
აეკრძალათ ყველანაირი საქმიანობა გარდა სამხედრო საქმიანობისა, ეს აკრძალვა კანონში
იყო გაწერილი. ყველა სპარტანელი ბიჭი, რომელიც 8 წლის ხდებოდა მიჰყავდათ მშობლებისგან
გასამხედროვებულ ბანაკში - აგელაში, სადაც ის სწავლობდა სამხედრო საქმეს. ყველა სპარტანელი,
რომ გამხდარიყო სრულფასოვანი მოქალაქე, უნდა მოეხდინა ინიციალიზაციია<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn4" name="_ftnref4" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></a>. რიტუალს
ერქვა კრიპცია - როდესაც სპარტანელი ახალგაზრდა ნადირობდა ჰილოტზე, მას უნდა მოეკლა
ახალგაზრდა და ძლიერი ჰილოტი, შეიარაღების გარეშე. 20 წლიდან სპარტანელებს უფლება ეძლეოდათ
ქორწინების, ხოლო 30 წლიდან სრული სამოქალაქო უფლება ეძლეოდათ. ამ აღზრდის წესს ერქვა
აგუგე. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტაში ქალებიც
ფიზიკურ აღზრდას გადიოდნენ. ისინი სწავლობდნენ ასევე რელიგიურ რიტუალებს და საოჯახო
საქმეს. სპარტა განსხვავდებოდა სხვა ბერძნული პოლისებისგან, სადაც ქალებს შედარებით
მეტი თავისუფლება ჰქონდათ. სპარტაში ქალს არ შეეძლო გათხოვება, თუ ის 18 წელზე უმცროს
იყო. მათი გათხოვება ხდებდა საკუთარი ნებით.
ისინი ასევე არ იყვნენ ოთახში გამოკეტილები, როგორც ეს სხვა ბერძნულ პოლისებში
ხდებოდა. სპარტაში იყო გავრცელებული პოლიანდრია<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn5" name="_ftnref5" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></a>, და
შესაბამისად იყო შემთხვევები, როცა ორ ძმას შეეძლო ერთი ცოლის ყოლა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ცხადია, რომ სახელმწიფოს
გარდა მეომრებისა და მონა-მიწათმოქმედებისა
ესაჭიროება ვაჭარ-ხელოსნები. ამიტომ სპარტაში არსებობდა ასევე მესამე ფენა,
ე.წ. პერიეკები - თავისუფალი არამოქალაქეები, რომლებიც მისდევდნენ ვაჭრობას და ხელოსნობას.საომარი
მდგომაროების დროს, პერიკები მონაწილეობდნენ ომებში, მაგრამ მათ არ ჰქონდათ არანაირი
პოლიტიკური უფლებები. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტაში არსებობდა
სახალხო კრება - აპელა. აქ ღებულობდნენ გადაწყვეტილებებს ომისა და მშვიდობის შესახებ.
აპელაში არ ხდებოდა საკითხების განხილვა, უბრალოდ გადაწყვეტილებების მიღება. ეს ხდებოდა
არა ხმების რაოდენობით და მათი დათვლით, არამედ ხმის ძალით. ანუ, იმარჯვებდა ის, ვინც
უფრო ხმამაღლა დაიყვირებდა.აპელა ირჩევდა 28 ჰერონტს არისტოკრატიულ წრიდან, სიცოცხლის
ბოლომდე. სპარტაში არსებობდა ასევე ორი მეფე, ბასილევსი. აპელაში მოქალაქეებს არ შეეძლოთ
ინიციატივის შეთავაზება, მას შეეძლო ბასილევსის ან ჰერონტის გადაწყვეტილების მიღება
ან უარყოფა მარტო. ასევე კრებაზე ირჩევდნენ ხუთ ეფორს (ზედამხედველს) რომელიც მეფესა
და ჰერონტების საქმიანობას ზედამხედველობდა, რომ არ დამყარებულიყო ტირანია.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სპარტა საკუთარ
თავს ყოველთვის პოზიციონირებდა როგორც ტირანთმოძულე. იყვნენ ბევრი სხვა ბერძნული პოლისის
არისტოკრატებისთვის მისაბაძნი. თავად სპარტაზე ჩვენ დეტალური ინფორმაცია მოგვეპოვება
ათენელი არისტოკრატებისგან, რომლებსაც იდეალად სპარტა მიაჩნდათ. ეს იყო სისტემა,რომელსაც
პოლიტიკური ქაოსი არ შეხებია და მისი პოლიტიკური სისტემა სტაბილურად არსებობდა სპარტას
საბოლოო დაცემამდე.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სოლონისა და კლისთენეს
რეფორმები. დემოკრატიის ჩასახვა.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ VI საუკუნის
დასაწყისში ათენელები საკმაოდ მძიმე მდგომარეობაში
აღმოჩნდნენ. ათენელების საკმაოდ დიდი ნაწილი აღმოჩნდა სავალალო კაბალურ მდგომარობაში.
ის ათენელები, რომლებიც ვერ იხდიდნენ ვალს, იძულებული იყვნენ გამხდარიყვნენ მონები.
ძვ.წ 594 წელს პირველ არქონტად<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftn6" name="_ftnref6" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="GEO/KAT" style="font-size: 11pt; line-height: 115%;">[6]</span></span><!--[endif]--></span></a>მათ
აირჩიეს არისტოკრატი სოლონი, რომელმაც დაიწყო რეფორმების გატარება და ახალი კანონების
მიღება.მათ შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი კანონი იყო სეისაფხია. ის კრძალავდა ათენელი მოქალაქის მონად
გაყიდვას. ყველა ვინც გახდა მონა, განთავისუფლდა და თუ ვინმე უცხოეთში იყო გაყვანილი,
ყველა უკან დაიბრუნეს, რადგან სახელმწიფომ გამოისყიდა ისინი. სოლონმა გააუქმა ვალები,
რამაც საფუძველი ჩაუყარა ათენის განვითარებას. მისი მმართველობის დროს მოხდა უარავი
უცხოელის ჩამოსახლება, რომელთაც ეწოდებოდათ მეთოდიკები (თავისუფალი არამოქალაქეები),
რამაც ხელი შეუწყო ათენის სავაჭრო და სამრეწველო ცენტრად ქცევას. სოლონმა გაატარა ასევე
პოლიტიკური რეფორმა. მის დროს კერძოდ გაიზარდა სახალხო კრების - ეკლესიის როლი. სახალხო
კრება შედგებოდასხვადასხვა ფენიდან არჩეული ცხრა არქონტისგან. მან ასევე შექმნა 400 კაციანი საბჭო ანუ ბულე. მასში
ოთხ სხვადასხვა სოციალურ ფენასწარმოადგენდა ას-ასი წევრი. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">თუმცა სოლონის
შემდეგ ათენში იწყება პოლიტიკური ძალაუფლებისთვის ბრძოლა. იმარჯვებს არისტოკრატი პისისტრატე,
რომელიცამყარერებს აქ ტირანიას. ის ახერხებს მოწინააღმდეგე არისტოკრატიის დამარცხებას.
პისისტრატეს დროს იწყება ათენის აღორძინება.ტარდება ათენური კოლონიზაციის პოლიტიკა.
მაღალ საფეხურს აღწევს კულტურა. სწორედ ამ პერიოდში იქმნება ბერძნული თეატრი. ათენი
ხდება კულტურული და სავაჭრო ცენტრი. პისისტრატეს გარდაცვალების შემდეგ მისი შვილები
ცდილობენ ტირანიის შენარჩუნებას. თუმცა ძვ.წ 530 წელს ათენელი არისტოკრატები სპარტელების
დახმარებით, რომლებიც ყოველთვის და ყველგან ტირანიის წინააღმდეგ გამოდიოდნენ,აგდებენ
ათენში არსებულ პოლიტიკური წყობას და ათენი ექცევა სპარტის გავლენის ქვეშ. მალე ასეთი
ვითარება აღარ მოწონთ თავად ათენელებს და ისინი, ძვ.წ 509 წელს, კლისთენეს მეთაურობით,
აძევებენ სპარტანულ გარნიზონს ათენიდან.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კლისთენე რომელიც
იყო არისტოკრატი, ხვდება რომ დემოსის შეჩერება შეუძლებელია და ატარებს მთელ რიგ რეფორმებს.
პირველ რიგში ის ზრდის სახალხო კრების მნიშვნელობას და მასში ყველა ათენელს შეუძლია
მონაწილოების მიღება. ათენი იყოფა 10 ფილედ (ბერძნულად ფილე ნიშნავს ტომს) თითო ფილე 3 ნაწილად იყოფა, რათა
არისტოკრატიას ვერ მოეხდინა დაბალ სოციალურ ფენებზე გავლენის მოხდენა. თითო ფილედან
ირჩევდნენ 10 სტრატეგოსს. რადგან ბერძნული წელი 10 თვისგან შედგებოდა, თითო სტრატეგოსს
თითო თვეს განსაკუთრებული უფლებები ეძლეოდა სამოქალაქო საქმეების მმართველობის პერიოდში.
400-თა საბჭო შეიცვალა 500-თა საბჭოთი.იზრდება დაბალი სოციალური ფენების როლი სახალხო კრების შიგნით. ამ დორიდან არქონტი
აღარ წარმოადგენს უმაღლეს საერო პირს. მას მხოლოდ სანახობრივ-ცერემონიული როლი აქვს
დარჩენილი. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სწორედ ამ სისტემას
ეწოდა მოგვიანებით დემოკრატია, რომელიც სამ ძირითად პრინციპზე იყო აგებული: 1) ისანამია
- კანონის წინაშე თანასწორობა 2) ისიპოლიტია - თანასწორობასამოქალაქო უფლებების გამოყენებაში
3) ისაგარია - თანაბარი უფლება სახალხო კრებაზე სიტყვის გამოსვლის.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ტირანიისგან თავის
დასაცავად მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო ასევე ოსტრაკისმოსი - წელიწადში ერთხელ ათენელ
მოქალაქეებს ეკითხებოდნენ,არსებობს თუ არა ისეთი მოქალაქე, რომელიც საფრთხეს უქმნის
სახელმწიფო წყობას. მოქალაქეები თიხის ნატეხზე ანუ ოსტრაკონზებზე წერდნენ ასეთი პიროვნების
სახელს, ვისი სახელიც ყველაზე მეტჯერ გამოერდებოდა, მას ათენიდან 10 წლით აძევებდნენ,
მაგრამ ქონებას უტოვებდნენ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კლასიკური პერიოდი<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კლასიკური პერიოდი
უკავშირდება ორი პოლიტიკური სისტემის დაპირისპირებას. ეს არის სპარსული დესპოტური სისტემის
და ბერძნული პოლისების დაპირისპირება. ძვ.წ 490 წელს დაწყებული ომი სპარსელებსა და
ბერძნებს შორის დამთავრდა ძვ.წ 449 წელს კალიასის ზავით ბერძნული სამყაროს გამარჯვებით.
ამ ომმა აჩვენა, რომ პოლისებს შეეძლოთ საკუთარი თავის დაცვა მასზე ძლიერი სახელმწიფოსგან.
თუმცა ამ კონფლიქტმა ასევე აჩვენა ბერძნული პოლისების მთელი რიგი სისუსტეები, რომელიც
შემდეგ პერიოდში გამოვლინდა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ 478 წელს
ათენის მეთაურობით შეიქმნა სიმაქია - ათენის საზღვაო კავშირი, რომელიც თავდაპირველად
სპარსეთის წინააღმდეგ იყო მიმართული, ხოლო შემდგომში ათენის ჰეგემონიისთვის ბრძოლაში
იყო ჩართული. სწორედ ფლოტის მნიშვნელობის ზრდამ, გამოიწვია დემოსის მნიშვნელობის გაზრდაც,
რადგან სახმელეთო მეომრისგან განსხვავებით, ფლოტში მომსახურეებს უფრო ნაკლები დანახარჯი
ჰქონდათ და უფრო მასობრივად იღებდნენ მონაწილეობას, რამაც მათი მნიშვნელობა გაზარდა
საგრძნობლად.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სწორედ ამ პერიოდში
იბადება დემოკრატიის გავრცლეების იდეა, ამ
იდეის ავტორი იყო ცნობილი ათენელი პოლიტიკოსი პერიკლე. პერიკლე ატარებს მთელ რიგ რეფორმებს.
მართალია აქამდე ყველა მოქალაქეს შეეძლო მაღალი თანამდებობის დაკავება, მაგრამ რადგან
ეს თანამდებობები არ იყო ანაზღაურებადი და თანამდებობის დასაკავებლად ნებისმიერი ვალდებული
იყო მოწყდომოდა საკუთარ მიწას, ამის გაკეთება შეეძლო მხოლოდ არისტოკრატიის წარმომადგენლებს.
პერიკლემ კი სახელმწიფო თანამდებობები ანაზღაურებადი
გახადა, რამაც საშუალება მისცა დაბალ სოციალურ ფენებს მიეღოთ თანამდებობები. ის ასევე
ქმნის ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს, რომელიც განიხილავდა სხვადასხვა მნიშვნელოვან საკითხებს.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პერიკლე ატარებდა
იმპერიულ პოლიტიკას მოკავშირეებთან მიმართებაში, მოკავშირეებს გარკველი თანხა უნდა
გადაეხადათ ათენისთვის და ყველა მნიშვნელოვანი სასამართლო საკითხი უნდა ჩატარებულიყო
ათენში. დემოკრატია ამიერიდან დაუკავშირდა იმპერიულ ამბიციებს და სწორედ ამის შემდეგ
იწყება ბრძოლა გავლენების გასაზრდელად. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კლასიკური ეპოქაში
მოღვაწეობდნენ ყველა დიდი ფილოსოფოსი სოკრატე, პლატონი და ა.შ ეს პერიოდი ბერძნული
კულტურის ოქროს ხანად ითვლება.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ. IV საუკუნე პოლისური სისტემის დაცემა<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ 431 წელს
იწყება პელეპონისის ომი. მართალია ამ ომში
იმარჯვებს სპარტა, რის შედეგად მას შეუძლია სხვადასხვა პოლისში დანიშნოს თავისი გუბერნატორი
და გაანადგუროს პოლიტიკური მოწინააღმდეგეები. თუმცა ძალიან მალე ბერძნებს აღარ მოსწონთ
სპარტას ასეთი ჰეგემონია და ისინი იწყებენ მის წინააღმდეგ ომს. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ეს პერიოდი ხასიათდება
სხვადასხვა პოლისებს შორის ომით ჰეგემონიისთვის, ასევე დაქირავებული ჯარების როლის
და მათი რაოდენბოის გაზრდით. ბერძენი დაქირავებულები იბრძოდნენ ყველგან, მათ შორის
სპარსეთში. ასე მაგალითად ცნობილი ათენელი მხედარმთავარ ქსენოფონტე იბრძოდა სპარსეთის
ტახტის პრეტენდენტის კიროსის მხარეზე. იბრძოდა საკმაოდ წარმატებულად, თუმცა კიროსის
მოულოდნელი სიკვდილის შემდეგ ის იძულებული გახდა სამშობლოში დაბრუნებულიყო. ამ ლაშქრობამ
ბერძნებს რწმენა გაუჩინა, რომ სპარსელების დამარცხება სპარსეთშიც შეიძლებოდა.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამის მიუხედავად, ჰეგემონიისთვის ბრძოლამ სპარსეთს მიცა საშუალება
საკუთარი პოლიტიკური ძალაუფლება გაევრცელებინა საბერძნეთზე. სპარსელების ფინანსური დახმარებით ათენმა ხელახლა
შექმნა ფლოტი, ააშენა კედელი და დაიწყო კორინთეს ომი, რომელმაც ბერძნული პოლისები მნიშვენლოვნად
დაასუსტა. ეს ომი დამთავრდა სამშვიდობო ხელშეკრულებით, რომელსაც ხელი მოეწერა სპარსეთის
ქალაქ სუზაში, რაც ნიშნავდა სპარსეთის გავლენის აღიარებას.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">თებემ, რომელიც
განთავისუფლდა სპარტასგან, მალე შეძლო დემოკრატ ლიდერების ეპიოპონიუსის და პილაპიდეს
მეთაურობით დაწინაურება. ძვ.წ 371 წელს კეკურას ბრძოლაში პირველად საბერძნეთის ისტორიაში
ღია ბრძოლაში თებელმა ფალანგამ, გაანადგურა სპარტანული ფალანგა და ამის შემდეგ სპარტა
კარგავს მესინიას და ბერძნულ სამყაროში მეთაურის როლს. ამ მარცხმა მთელ საბერძნეთში
გამოიწვია მთელი რიგი სოციალური ცხოვრების დეზორგანიზაია, დაიწყო სკიტარიზმი, მაგალითად
ქალაქ არგოში ხელკეტებით შეიარაღებულმა ღარიბმა მოქალაქემ მაკლა 1000-მდე მდიდარი თანამოქალაქე.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ათენი, რომელიც
ცდილობს ლიდერობა დაიბრუნოს, ძვ.წ 374 წელს ქმნის ათენის მეორე საზღვაო კავშირს. ამჯერად
მოკავშირეების თანასწორობის პრინციპზე ააგო კავშირი, თუმცა მოგვიანებით ათენურ არქეს
დაბრუნება მოუნდა, რის შედეგადაც მოკავშირეები უჯანყდებიან და ძვ.წ 365 წელს ათენს
ამარცხებენ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ძვ.წ 362 წელს
მეორე მთავარი ბრძოლა გაიმართება სპარტანელებსა და თებელებს შორის. ამჯერად ათენელები,
რომელებიც თებესგან უფრო დიდ საფრთხეს ხედავდნენ, ვიდრე სპარტასგან, სპარტელების მხარეს
გადადიან. მაგრამ მანტინეს ბრძოლაში თებელები ამარცხებენ თავიანთ მოწინააღმდეგეს. თუმცა
ამ ბრძოლაში იღუპება თებელთა ლიდერი ეპამინონი, რაც ხდება თებეთელთა შორის ახალი პოლიტიკური
ომის დაწყების მიზეზი. ომის, რომელიც მნიშვნელოვნად დაასუსტებს თებეს. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამრიგად, საბერძნეთი
აღმოჩნდა ისეთ სიტუაციაში, სადაც არ არსებობდა ლიდერიმ, რომელიც შეძლებდა ბერძნული
პოლისების გაერთიანებას. ლიდერი ჩნდება საბერძნეთთან ახლოს მდებარე მაკედონიის სამეფოში,
რომელიც წარმოადგენდა ნახევრად ბერძნულ მხარეს. მართალია მაკედონიის მოქალაქეები თავს ელინებად მიიჩნევდნენ, მაგრამ
თვით ბერძნები მათ არ თვლიდნენ ელინებად. მაკედონური სამეფო იყო არა პოლისური, არამედ
ჩამოყალიბებული მონარქია. ეს დაპირისპირება გამოაჩენს იმას, რომ პოლისური ცხოვრების
წესი ნელ-ნელა შედის კრიზისში. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div>
<!--[if !supportFootnotes]--><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<!--[endif]-->
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref1" name="_ftn1" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span><!--[endif]--></span></a><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> <span lang="GEO/KAT">თალასოკრატია - საღვაო ცივილიზაცია. თალასოკრატიის ქვეშ მოიაზრება ცივილიზაცია-არამდგრადი
სივრცით და შემდეგ პარადიგმებით: დინამიზმი, ინდივიდუალიზმი, ინოვაცია, იმპროვიზაცია
და ეთიკური ნორმების ფართობითობა. <o:p></o:p></span></span></div>
</div>
<div id="ftn2">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref2" name="_ftn2" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span><!--[endif]--></span></a><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მატრიარქატი
- დედათა (ქალთა) მართველობა. პატრიარქატი - მამათა (მამაკაცთა) მართველობა<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn3">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref3" name="_ftn3" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span><!--[endif]--></span></a><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ბასილევსი
ბერძნულად ნიშნავს მეფეს<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn4">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref4" name="_ftn4" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[4]</span></span><!--[endif]--></span></a><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ინციალიზაცია
- რიტუალი, რომლის შედეგადაც ბიჭი ხდება მამაკაცი. სხვადასხვა ხალხში სხვადასხვა რიტუალი
იყო. მაგალითად ზულუს ტომებში ინიციალიზაციის რიტუალი იყო როდესაც ბიჭი მოკლავდა ლომს.
ამის შემდეგ ბიჭს, საზოგადოება უყურებდა როგორც კაცს და მას იგივე უფლებები ჰქონდა
როგორც დანარჩენ ზრდასრულ მამაკაცებს.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn5">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref5" name="_ftn5" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[5]</span></span><!--[endif]--></span></a><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პოლიანდრია
- მრავალქმრიანობა<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div id="ftn6">
<div class="MsoFootnoteText">
<a href="file:///C:/Users/acer/Desktop/%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90.docx#_ftnref6" name="_ftn6" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><!--[if !supportFootnotes]--><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[6]</span></span><!--[endif]--></span></a><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">არქონტი
- თავდაპირველად არონტი ნიშნავდა არჩეულ ერთპიროვნულ მართველს<o:p></o:p></span></div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-2996553612070096572016-12-22T13:31:00.003-08:002016-12-22T13:39:52.103-08:00ახალი მემარცხენეობა ანუ მემარცხენეობის სიკვდილის მოკლე ისტორია<br /><br />წინასწარ ვიტყვი უფრო საკუთარ თავთან დისკუსიის აღწერაა, ვიდრე ჩემი კვლევა, მაგრამ ჩემი ნოუთია და მაქვს იმის უფლება ვიყო არც ისე ზუსტი. <br /><br /><br />თანამედროვე მემარცხენეებს ძალიან უყვართ საუბარი ბურჟუაზიულ ფილოსოფიის სიღარიბეზე, მის სულიერ სიღარიბეზე, მუშათა კლასის მატერიალურ სიდუხჭირეზე, მაგრამ ამ უკანასკნელ საკითხზე ისინი არა მარტო ეწინააღმდეგებიან მემარცხენეეობის დამაარსებელ-მამებს, არამედ ეწინააღმდეგებიან ელემენტარულ ლოგიკას. მათ შეუძლიათ წლების განმავლობაში ისაუბრონ საზოგადოების სხვადსახვა საკითხებზე, შექმნან კვაზიიდეოლოგიური კონცეფციები რომელიც რატომღაც აუცილებლად უნდა მოახვიონ თავზე საზოგადოებას, მაგრამ არანაირი კავშირი არ ჰქონდეთ მუშათა კლასის ინტერესთან. <br /><br /><br />ის მდგომარეობა რომელშიც აღმოჩნდენდ თანამედროვე მემარცხენეები, ძალიან კარგად იხსნება მისი გენეოლოგიის შესწავლით. დაახლოებით ასი წლის წინ რევოლუციური მუშათა მოძრაობები მოკლა სოციალისტური რეფორმიზმისა და ლენინური რევოლუციის წყალობით. ის მემარცხენეები რომლებსაც არ უნდოდათ გამხდარიყვნენ მარიონტეტები, დაიწყეს ახალი გზის ძებნა, ახალი ბრძოლის ტაქტიკის შემუშავება. ამ ძებნის მწვერვალად ითვლება 1968 წლის მოძრაობა, რომლებმაც გვაჩუქეს ჩვენ ბევრი ლამაზი და მსუქანა დეპუტატი ევროპალამენტში - მართალია სტიქიური იყო მათი „ახალი ტაქტიკის“ და „ახალ მემარცხნეების“ ჩამოყალიბება, მაგრამ მთელი მათი მოძრაობა შეიძლება მარტივ სიტყვით დაახასიათო. <br /><br /><br />მთავარი იარაღი ახალი მემარცხენეების არიან ყველა, გარდა თავად მუშათა კლასის. რატომ? იმიტომ რომ მუშათა კლასი კონსერვატიულია, მუშათა კლასს აღარ უნდა მეტი შოკის მიღება, მას უნდა დიდი საძინებელი, სამზარეულო, საუზმე, სადილილო და ვახშამი, მას უნდა სტაბილური და მშვიდი ცხოვრება იქამდე სანამ მას ეს სტაბილური და მშვიდობიანი ცხოვრება არ შეავიწროვებს მას - და მხოლოდ ამის შემდეგ წყვეტს მუშათა კლასი მემარჯვენე, ან კონსერვატიულ პარტიებისთვის ხმის მიცემას, შეაჩერებს წარმოებას და გაიტანს თავისას, შემდეგ შევიწროებამდე. ხოლო ვინ არიან „ყველა“ ვიზეც ახალი მემარცხენე მოძრაობა დგას - ესენი არიან სტუდენტები, შავკანიანები, ქალები, ემიგრანტები და ყველა ვინც კი შეიძება იყოს ფსიქიატრიულ პაციენტებით დამთავრებული - რაღაც იზოლირებულ სფეროში „ჩაგვრა“ და „პრივილეგიის არქონა“ იქნება პოტენციალურად პროგრესისტობის ნიშანი, ანუ აღქმულნი იქნებიან როგორც ახალმემარცხენე იდეოლოგიად. ვინმე სოფისტი იტყვის რომ „მუშები საზოგადოებაში უმრავლესობაა, ამიტომ ახალი მემარცხენეები მარქსისა და როზა ლუქსემბურგის ანდეძით კვლავ ორიენტირებული არიან მუშათა კლასზე. მაგრამ ჩვენ ის არ გვითქვამს რომ „ყველა“-ში არ შეიძლება იყოს მუშათა კლასიც - მაგრამ ორიენტაციას ახალი მემარცხენეობა აღარ ახდენს მუშათა კლასზე, მეტიც მუშათა კლასი უკანა მხარეს გადადის და მას ავიწროვებს არაეკონომიური სოციალური სტატუსები. ასე, თანამედროვე ფემინიზმის მესამე ტალღას უფრო მეტად აწუხებს მამაკაცის ჯდომის მანერები ტრანსპორტში ან მამაკაცის ზიზღის უფლება, ვიდრე ქალთა შრომის ექსპლუტაცია. <br /><br /><br />ჯერ კიდევ ასი წლის წინ კაპიტალიზმის განვითარებამ გამოიწვია საზოგადოების ტოტალური ატომიზმი, გაუცხოება ადამიანების ერთმანეთისგან და ინდივიდების საზოგადოებისგან რადიკალური გამიჯვნა, რაც კარგად აქვს აღწერილი მარქს. პრაქტიკულად ადამიანთა ყველა გაერთიანება გადაიქცა ინფორმაციულ-იდეოლოგირ ფუნქციად - მოხდა საზოგადოებრივი დროის დეფორმაცია „მუდმვი აწმყოთი“, ამან გამოიწვია ის რომ ბურჟუაზიულმა საზოგადოებამ გაანადგურა ყველა ტრადიცია, მათ შორის გაერთიანებების ტრადიციაც. მაგალითად, რელიგია რომელიც ადრე უკავშირდებოდა იდეოლოგიას, როგორც ყალბი რეალობა, რომელზეც იყო ბუნებრივი მოთხოვნა ადამიანების, იმიტომ რომ მისი წყალობით სოციალიზაცია მოეხდინათ, გახდა „პირადი საქმე ყველასთვის“ და მოხდა რა ეს, დაცარიელდნენ ეკლესიები (ესე მოუვიდა სხვა საზოგადოებრივ სფეროებსაც). ადამიანის პირადი წარმოდგენები, რომელის ფორმურილებასაც ახდენს საზოგადოება, გახდა ისეთივე როგორც „რწმენა“ მისი ბურჟუაზიული გაგებით, რომლის მაგალითიც არის თანამედროვე პლურალიზმი, რომელიც ისეთ სასაცილო პოსტმოდერნული კაზუსებში გვხდება როგორც თანაარსებობა ჩუჩხიზმის ტოტალიტარიზმის და დემოკრატიულ ტოტალიტარიზმის კორეაში. <br /><br /><br />ამის გარდა ღმა დიქტატურა პლურალისტურ მსოფლმხედველობის საერთოდ არ კრძალავს, არამედ ხელსაც უწყობს სხვადასხვა დისკუსიებს დოგმატიკოს-ინდივიდებს შორის: ლიბერალებსა და კომუნისტებს, ათეისტებსა და მორწმუნეებს, მორალისტებსა და ნიჰილისტებს, ერთი სიტყვით ყველა განსხვავებულ „იზმებს“ შორის. მაგრამ რატომ აკეთბს ამას? პირველ რიგში ყველანაირი კამათი იწვევს ინფორმაციულ ხმაურს, რომელიც ესე უყვარს თანამედროვე საზოგადოებას. კომპიუტერი და ტელევიზორია ახდენს ამ ინდივიდების გაპიარებასა და წინ წამოწევას, ამ ინდივიდს კი კავშირი აღარ აქვს საზოგადოების ფართე ფენებთან. მეორე მხრივ კი ბურჟუაზიამ ისწავლა, რომ არავინ ამ ქვეყნად არ წარმოადგენს მათთვის საშიშროებას. და მხოლოდ ამიტომ ახალმემარცხენეებს აღარავინ არაფერს უშლის: მათ აქვთ ყველანაირი უფლება, მათ შეუძლიათ თავისუფლად იყვირონ რომ „არ შეიძლება მარქსის ჩამოწერა“; შეუძლიათ თავისუფლად იყვნენ ინიციატორები სხვადასხვა რეფორმების; იბრძოლონ ყველანაირ სასაცილო სისულელის გამო - კაპიტალიზმისთვის იმდენად სულერთია, რომ მათ აღარც კი გააჩნიათ პოლიტიკური ხედვები, პოლიტიკა მთელ სამყაროში გადაიქცა მათთვის უვნებელ რეალითი შოუებად. <br /><br /><br />ახალ მემარცხენეები არა მარტო ვერ ხედავენ ამას, არამედ უხარიათ ეს, რადგან ეხლა იყო რევოლუციონერი არის არა მარტო უსაფრთხო, არამედ ძალიან კომფორტულია იყიდოს ძველი რელიქვია ლენინისა ან კომკავშირის და ატარო, ჰქონდეს მარკუზესი და ფრომის ტომები, ეცვას ჩე გევარას მაიკა და ჰოი რევოლუიონერი დაიბადა! Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-73058932420684396142016-12-22T13:31:00.001-08:002016-12-22T13:31:03.979-08:00ქართული იდენტობა როგორც რუსეთთან კონფროტაცია<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Georgia, serif; font-size: 17px; white-space: pre-wrap;"> იმ ეპოქაში სადაც მტრის ცნება პირობითია (ჩვენ ვნახეთ თურქულ-რუსული მტრობა რომელიც სწრაფად გადაზარდა მეგობრობაში). არც თურქეთი, არც რუსეთი და არც სხვა სახელმწიფო არ ქმნის თავის იდენტობის ნარატივს სხვა სახელმწიფოს კონფროტაციაზე (ეს ახასიათებს ძირითადად ჩვენნაირ ქვეყნებს, პოსტკოლონიალური კომპლექსებს რომლებიც ვერ იცილებენ). ჩვენ კი ამ დროს პოსტსაბჭოთა ელიტები გვიქმნიან რუსოფობურ იდენტობას (რა თქმა უნდა რუსოფობური განწყობები ზოგჯერ შეიძლება გააღრმავო, მაგრამ მერე თუ დარეგულირდა ურთიერთობა ისტორიულ მეგობრად გამოაცხად, ეს ჩვეულებრივი პროპაგანდაა და არა იდენტობა). საგარეო პოლიტიკა, პოლიტიკური ვაჭრობისა და პოლიტიკური თამაშების ნაწილია და არა იდენტობის. ჩვენ მოვისმინეთ ისეთი განცხადებები რომ ნატო-ში შესვლა ჩვენ კონსტიტუციაში უნდა ეწერეს და ვისაც ექნება განსხვავებული აზრი ამასთან დაკავშირებით უნდა ისჯებოდეს. რა დონის უმეცრებასთან გვაქვს საქმე?! რა თქმა უნდა რუსეთი არის ჩვენი საგარეო მოწინააღმეგე, როგორიც პრინციპში თურქეთია, თუ კი ერთი ტერიტორიებს მართმევს და ჩემ ეკონომიკას ყიდულობს, მეორე ჩემ მრეწველობას, სოფლის მეურნეობას და ეკონომიკას ანგრევს. იმ დროს როცა თურქულ პროდუქციას აბსოლუტურად მოხსნილი აქვს აქ ბარიერები ქართულ ბაზარზე, ქართულ პროდუქციის თურქეთში გატანის შემთხვევაში 200% გადასახადის გადახდა უწევს, რა თქმა უნდა ესეთი პოლიტიკა არის მოწინააღმდეგეს პოლიტიკა და არა მეგობრის, ამას ჰქვია სწორედ ნეოკოლონიალიზმი. მაგრამ თავი დავანებოთ ამას, საგარეო ფაქტორი შეიძლება მარტივად და სწრაფად შეიცვალოს, ძველი მტრები-მეგობრებად გადაიქცნენ და პირიქით, მაგრამ ისტერიაზე შექმნილი იდენტობა კი დარჩება, ეს იდენტობა კი არც ლავირების, არც რაციონალური პოლიტიკის გატარების საშუალებას არ მოგვცემს. ჩვენ არ გვჭირდება მსგავსი იდენტობები, ჩვენ გვჭირდება შესაბამისი ჩვენ ისტორიაზე და ჩვენ კულტურაზე შექმნილი იდენტობა, რომელსაც არა პოსტსაბჭოთა, პოსტკოლონიალური კომპლექსებით გაჟღენთილი ნარატივი იქნება, არამედ ჯანსაღი და ჩვენ ინტერესებზე გათვლილი იდენტობა იქნება, რომელიც პოლიტიკური თამაშისთვის გაგვიხსნის ხელ-ფეხს და იქნება ფარი ყველანაირი გარე ძალასთან დაპირისპირების დროს. თანამედროვე რუსოფობურ ნარატივს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა, ეს ნარატივი არ არის ორიენტირებული საქართველოზე, ეს ნარატივი არის ორიენტირებული იმაზე რომ საქართველო უბრალოდ იქცეს სხვის (ამ შემთხვევაში დასავლეთის) ინტერესების სფეროდ და სხვა ინტერესი აქ არ უნდა არსებობდეს გარდა დასავლური ინტერესის, ანუ არც ადგილობრივი ინტერესი არ უნდა არსებობდეს თუ კი ეს ინტერესი ეწინააღმდეგება დასავლურ ინტერესს. ხოლო ის ინტერესები რაც ეწინააღმდეგება სხვა სახელმწიფოს ინტერესებს, რომლის მიმართაც აქვთ ლოიალობა ჩვენ ელიტებს, გამოცხადებულია რუსულ ინტერესად. ამიტომ გაუგებარი ხდება ამ ნარატივში სადაა ქართული ინტერესი, რომელიც რუსულ და დასავლურ ინტერესების პარალელურად არებობს. გააუქმეს უბრალოდ საქართველოს ინტერესები და დატოვეს მხოლოდ დასავლური და მასთან მტრული რუსული ინტერესი. ეს არის პარაზიტობა პირდაპირი გაგებით. ამიტომ არის რომ ჩვენთან არავის არ უჩნდება პრობლემა თურქულ კაპიტალზე, რომლიც ძირავს ჩვენ ეკონომიკას, იმიტომ რომ ადგილობრივი წარმოების ინტერესი, თუ კი ის შედის კონფლიქტში დასავლურ ფირმის ინტერესზე, გამოცხადებულია პრორუსულად. ეს იდენტობა არის დამღუპველი ჩვენთვის და რაც უფრო სწრაფად შევცვლით მას, მით უფრო სრაფად გამოვასწორებთ ჩვენ მდგომარეობას. </span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-44920510403795751242016-02-09T10:51:00.002-08:002016-02-09T10:55:23.580-08:00შუა საუკუნეები, "იმპერია", ელიტები, მოდერნიზმი და სხვა საკითხები <br /><br />შუა საუკუნეებში პოლიტიკური და მსოფ მხედველობითი კონცეფციები რადიკალურად განსხვავდებოდა მოდერნიზმისგან. რომის იმპერიის დაცემის შემდეგ, “იმპერიის” იდეა არ გამქრალა, მაგრამ ჩვენ სიტყვა “იმპერიას” იმისგან განსხვავებული შინაარსი მივანიჭეთ რაც მას ჰქონდა შუა საუკუნეებში. “იმპერია” 1806 წლამდე არ ნიშნავდა ერთი სახელმწიფოს მიერ, მეორე სახელმწიფოს დაპყრობას ან თავის გავლენის ქვეშ მოქცევას. შუა საუკუნეებში იმპერია იყო ზენაციონალური სახელმწიფო, რომელიც სამყაროს უნივერსალურ პოლიტიკურ წესრიგს გამოხატავდა, ის იყო ზეცირი სამყაროს მიწიერი ანარეკლი და ერთადერთი ნიმუში იყო რომის იმპერია. ზოგიერთი ისტორიკოსი მიიჩნევს, რომ “იმპერიის” მთავარი მახასიათებელი “ღვთისნიერი ხელმწიფე” იყო, რომელიც ფორმალურად ყველა მონარქის მართველად ითვლებოდა. ბიზანტიის დაცემამდე მართლმადიდებლური ეკლესიისა და სამყაროს მეთაური ბიზანტიის იმპერატორი “ბასილევსი” ითვლებოდა და ყველა მართლმადიდებელი ვალდებული იყო მოეხსენებინა ის ლოცვებში. როდესაც XIV საუკუნეში მოსკოვის მთავარი ვასილ პირველი შეეცადა კეისრის ლოცვებიდან ამოღებას, კონსტანტინოპოლის პატრიარქისგან გაფრთხილება მიიღო.<br /><br /><br />თავად რომის იდეა, როგორც “იმპერიის” ერთადერთი სინონიმი ჩნდება შუა საუკუნოვან ტექსტებში. ეს იდეა მოდის “ძველი აღთქმის” ერთი ეპიზოდიდან, რომელიც ეხება ბაბილონის მეფე ნაბუქოდონოსორსა და დანიელ წინასწარმეტყველის ეპოზოდის შუა საუკუნოვან ინტერპრეტაციას. ნაბუქოდონოსორს რომელსაც საშინელი სიზმარი დაესიზმრა და აინტერესებდა მისი გაგება, დანიელ წინასწარმეტყველმა აღუწერა და განმარტა. ნაბუქოდონოსორს ესიზმრებოდა დიდი ქანდაკება, რომელიც ოთხი ნაწილად იყო დაყოფილი: ოქროს, ვერცხსლის, ბრინჯაოს და თიხის, ამ დროს დიდი ლოდი დაგორდება და ამ ქანდაკებას დაამსხვრევს. დანიელ წინასწარმეტყველმა ეს სიზმარი შემდეგნაირად განმარტა, რომ სამყაროში მისი იმმპერიის გარდა (რომელიც განსახიერებდ ოქროს ნაწილს) იქნებოდა კიდე სამი იმპერია და შემდეგ მოხდებოდა მეორედ მოსვლა. შუა საუკუნოვან ტექსტებში ესწინასწარმეტყველება ინტერპრეტირებული იქნა შემდეგნაირად: არსებობდა ბაბილონის, სპარსეთის, მაკედონიის და რომის იმპერია და სწორედ რომის იმპერიის მმართველობის პერიოდში მოხდებოდა მეორედ მოსვლა (რომის იმპერიის ეპოქაში და რომში), ამიტომ როგორც “ტრანსლაციო იმპერიას” უწოდებენ, ესაა ის ადგილი სადაც მუდამ მოელიან მეორედ მოსვლას, ამიტომ ეს იმპერია არ ქრება, ის მხოლოდ მეორე მოსვლის შემდეგ სამყაროსთან ერთად გაქრება, შეიძლება რომი დაეცეს, მაგრამ რომის იდეა არ დაეცემა, ამიტომ შეიქმნა ჯერ “მეორე რომის” და შემდეგ “მესამე რომის” იდეა. <br /><br /><br />შესაძლებელია “იმპერია” იყო ბერძნულენოვანი, ლათინურენოვანი, რუსულენოვანი, მაგრამ იმპერია არ იქნება ბერძნული ან რუსული, ის თავისი არსით არის ქრისტიანული ზენაციონალური ერთობა და მისგან მხოლოდ არაქრისტიანები, ერეტიკოსები, წარმარტები განიცდიან ჩაგვრას. <br /><br /><br />რაც შეეხება შუა საუკუნოვან სოციალურ და ფასეულობათა სისტემას, შეგვიძლია ჩამოვაყალიბოთ როგორც ეპოქა სადაც მთავარი ფასეულობა არის ვალდებულება და მსხახურება, რომელიც პრინციპულად განსხვავდება მოდერნიზმის მთავარ ფასეულობებისგან “თავისუფლება, თანასწორობა, ძმობისგან” - ამ ფასეულობათა სხვაობის გარდა არის კიდევ ერთი მთავარი განსხვავება, შუა საუკუნოვანი ადამიანი არ ცხოვრობდა იდეოლოგიაში, განსხვავებით მოდერნული ადამიანისგან. შუა საუკუნოვანი საზოგადოებრივი ინსტიტუტები ვერ ახერხებდნენ ერთიანი წარმოდგენების შექმნას. კარლ მანჯაიმმა შენიშნა ეს: “ერთი და იგივე რელიგია სხვადასხვანაირად არიქმეოდა გლეხებში, ხელოვნებში, ვაჭრებში,დიდებულებში და ინტელიგენტებში. საზოგადოებაში სადაც ჩაკეტილი კასტები ან წოდებებია, სადაც ვერტიკალური მობილობა შეუმჩნეველია, ან იქმნება ჩაკეტილი, ერთმანეთისგან იზოლირებული წარმოდგენები სამყაროსზე, ან თუ ეს კასტები ერთ რელიგიას ქადგაებენ ეს რწმენა ინტერპრეტირებული იქნება სხვადასხვანაირად, კასტების ან წოდებების ცხოვრებისეულ გამოცდილებიდან გამომდინარე. ესეთი კასტური აზროვნება არ აერთიანებს მათ ერთ ინტელექტტით”<br /><br /><br />მეფის, სამეფოს მსახურების იდეა და პირადი ღირსების, პასუხისმგებლობის იდეა ერთმანეთისგან გამიჯნული იყო. მეფის ქვეშევრდომს შეეძლო დაერღვია მეფის ნება, თუ კი მისი სინდისი და ღირსება ამას კარნახობდა მას, მაგრამ თუ კი მეფე არ იყო ტირანი (შუა საუკუნეებშიც ტირანია იყო საჯარო დაგმობილი - ეს არ უშლიდა ხელს იმას, რომ ტირანებს ეარსებათ, მაგრამ როგორც მოვლენა არ იყო მიღებული) ის არ სჯიდა ესეთ ქვეშევრდომს (ამის კარგი მაგალითი შეგვიძლია ვნახოთ “ვეფხისტყაოსანში” როსტევანისა და ავთანდილის ურთიერთობაში) ეს იყო სამყარო სადაც მოვალეობისა და ღირსების განცდა ყველანაირ კანონზე მაღლა იდგა და ეს საკითხები პირადი ღირსების, ეთოსის და გამოცდილების სფერო იყი დაცული. როცა ვამბობ დაცულს, არ ვგულისხმობ რომ ესეთი მეფისადმი დაუმორჩილებელი რაინდი არ დაისჯებოდა სიკვდილით, შეიძლება სიკვდილიც მოგიწიოს ღირსებისთვის, მაგრამ როგორც ღირებულება “ღირსების დაცვა” იყო მარადიული ღირებულება - ეს ღირებულება მკვეთრად არისტოკრატიული იყო და ამ ღირებულებებს თავს არ ახვევდნენ სხვა სოციალურ ფენას. ამ პერიოდში არ არსებობდა მეგანარატივები, არ ხდებოდა ფასეულობათა სისტემის და ენის გათანაბრება. იერარქიული საზოგადოება იმიტომ კი არ იყო იერარქიული რომ სოციალური ჩაგვრა განეხორციელებიანა, არამედ იმიტომ რომ ერარქიულია თავად ეთოსი. რადგან ეთოსია განსხვავებული, ამიტომ არსებობს იერარქიებიც. აანუ რაინდი იმიტომ კი არ იყო უფრო ფასეული, ვიდრე გლეხი რომ სოციალურ ჩაგვრას ახორციელებდა გლეხზე, არამედ იმიტომ, რომ მას გააჩნდა მორალის, ისეთი ღირებულებათა სისტემა, რომელიც არ გააჩნდა გლეხს. გურევიჩი ადრე შუა საუკუნოვან ტექსტების განხილვისას აღნიშნა, რომ გლეხის სახე ადრეფეოდალურ ეპოქაში წარმოდგენილი იყო, როგორც მორალის არ მქონე ადამიანი. ესაა ის ადამიანი რომელიც ყველაზე შორს დგას ღმერთთან, რომელიც თავის შინაგანი მდგომარეობით უმაღლესი მორალური ფასეულობები არ ესმის რა არის.<br /><br /><br />რა თქმა უნდა ისტორიულმა რეალობამ გვიჩვენა, რომ ეთოსური განსხვავება გაფორმდა სოციალრ ჩაგვრაში. ამის ერთ-ერთი ხელშემწყობი იყო მემკვიდრეობითი სისტემა და “სუფთა სისხლის” იდეა. სწორედ მემკვიდრეობითობის სისტემამ მიიტანა დიდი დარტყმა ეთოსზე, ძველ საბერძნეთში კი ცდილობდნენ არისტოკრატიული სისტემაში მემკვიდრეობითობის პრობლემის მოგვარებას, იმით რომ არისტოკრატები ცოლად ირთავდნენ არაარისტოკრატებს, იმიტომ რომ მათი შვილებს დაუმსახურებლად არ მიეღოთ მემკვიდრეობით ღირსებები და პრივილეგიები და არისტოკრატიულ სულს და არა გვარს ემართა, მაგრამ ეგ შეუძლებელი აღმოჩნდა იგივე არისტოკრატიული ლოგიკიდან გამომდინარე.<br /><br /><br />არისტოკრატიზმსაც შეეხო დეგრადაცია, თუ კი აქადე არისტოკრატები მზად იყვნენ მაღალ ღირებულებების გამო დაეთმთ ყველაფერი, ბოლოს არისტოკრატები მოგვევლინენ ჰედონისტებად, რომლებიც სოციალურ პარაზიტიზმის მეტს არაფერს აკეთებდნენ.<br /><br /><br />ტრადიციულ სამყაროში ინტელექტუალების, ფილოსოფოსების და თეოლოგების ადგილი რადიკალურად განსხვავდებოდა მოდერნიზმის ეპოქისგან. სულიერი და ინტელექტუალური სამყარო იყო მკაცრად მონოპოლიზირებული. საზოგადოების ის ჯგუფები რომლებიც ამ სფეროთი იყვნენ დაკავებული არა მარტო სხვის ხარჯზე ეწეოდნენ ინტელექტუალურ და სულიერ საქმიანობას, არამედ სხვების მაგივრადაც და სხვებისთვის. ამიტომ ძველ ელიტებს ხალხისადმი ჰქონდა მეურვეობითი პოზიცია. მათ უნდა ცოდნოდათ, გაეგოთ, ხედავდნენ სხვების მაგივრად, სხვების კეთილდრეობისთვს, რადგან სხვადასხვა მიზეზების გამო, ეს სხვები არ არიან განთლებლი, არ აქვთ წვდომა განათლებაზე და კულტურაზე. ეს მიდგომა შუა საუკუნეებში არ დამთავრებულა, არამედ განმანათლებლობასაც შეეხო. ლიბერალიზმიც, რომელსაც შეგვიძლია პირველი იდეოლოგია ვუწოდოთ - ზუსტად იგივე მეურვეობითი დამოკიდებულება აქვს ხალხისადმი. ლიბერალურ ელიტებს მიაჩნდათ, რომ ის იმყოფებადა იმ პოზიციებზე, რომ მხოლოდ მას შეეძლო დაენახა ჭეშმარიტება, როგორც მერაბ მამარდაშვილი ამბობდა განმანათლებლებზე: “ჭეშმარიტება დიდი ასოებით, სილამაზე დიდი ასოებით,სიმარტლე დიდი ასოებით, მხოლოდ მათი სახელით შემიძლია განვანათლო ხალხი, ვუხელმძღვანელო მას, დავიცვა ისინი და ა.შ. ანუ ინტელიგენცია ესაა ისეთი ნევროლოგიური წერტილი, სადაც თავს იყრის ყველა ცოდნა, აზრი, მდგომარეობა, სიძულვილი ან მხიარულება ყველა დანარჩენ ადამიანური სხეულის ნაწილებიდან, რომელსაც თავისთავად არ გააჩნია ენა და ტვინი და ლაპარაკობს მხოლოდ ერთი ენით და ერთი ტვინით, კონკრეტულად კი განმანათლებელი ინტელიგენციის ტვინით”<br /><br /><br />ძველი საბერძნეთში იყო ფილოსოფიური იდეა, რომ არსებობს ორი სამყარო: დაფარული, ნამდვილი საყარო და ხილვადი, შეხედულებების სამყარო, ანუ არსებობს ჭეშმარიტების სამყარო და შეხედულების სამყარო. სხვადასხვა ეპოქაში სხვადასხვა შეხედულება იყო, მაგალითად ჭეშმარიტების სამყაროზე, ზოგი მეტაფიზიკურ სამყაროს, ზოგი ტრანსცენდენტულს და სხვა სახელებსაც არქმევდნენ, მაგრამმტავარი ის იყო, რომ ყველა ეს მიდგომა ერთ პრინციპზე დგას, ვინც არ უნდა ყოფილიყო შესული (მამარდაშვილის სიტყვებით “აზრში შესვლა”) ამ სამყაროსი და გამოეტანა იქიდან ჭეშმარიტება, ეს ჭეშმარიტება უნდა გამოეტანა სხვისთვის და სხვების მაგივრად.<br /><br /><br />1789 წლის რევოლუცია იყო განმაათლებლების ფილოსოფიის პროდუქტი, ადამიანთა მცირე ჯგუფმა, რომლებმაც იცოდნენ სამყაროს ფარული აგებულება, მეურვეობს დანარჩენებს და მათი ინტერესისთვის იბრძვის და წარმოუდგენია მათი ინტერესი თავისუფლების და თანასწორობის სახით.<br /><br /><br />ამ სისტემის პირველ კრიტიკოსად მოგვევლინა კარლ მარქსი, რომელმაც დასვა შეკითხვა: “კარგი, გარემო აყალიბებს ადამიანს.. გარემოზე იციან ადამიანებმა, რომელსაც უწოდებენ აღმზრდელებს. მაგრამ ვინაღზრდია ამღზრდელს? საიდან არიან? ვინარიან ისინი?” “ფოერბახის თეზისები”<br /><br /><br />როგორც მერაბ მამარდაშვილი ამბობდა: “ყველა ამ წარმოდგენიდან სამყაროს შესახებ იგულისხმება, რომ ვიღაცამ იცოდა თუ რა არის სამყარო”<br /><br /><br />მაგრამ სანამ გავაგრძელებდე ფილოსოფიურ მიდგომებზე და ელიტებზე საუბარს, მინდა ცოტა ხნით ყურადღება გავამახვილო სოციალურ ცვლილებებზე. მე ვეთანხმები “ახალი ისტორიული სკოლის” წარმომადგენლებს, რომლებიც საუბრობენ, რომარანაირი ფეოდალიზმი არ არსებობდა და ესაა მხოლოდ მოგვიანებითი პერიოდის ინტერპრეტაცია. შეიძლება ფეოდალიზმი არსებობდა სადღაც, მაგრამ ფეოდალიზმს როგორც გლობალურ მოვლენას არ უარსებია. მთავარი მახასიათებელი შუა საუკუნეების იყო მისი აგრარული ხასიათი. ქალაქს როგორც მთავარ პოლიტიკურ ცენტრს დაკარგული ჰქონდა მნიშვნელობა, ეს ის პერიოდია, როდესაც “დემოსი” - ხალხი ან მასა, რასაც შემდეგ მას უწოდებენ, მთავარ პოლიტიკურ სცენიდან მიდის და მეორე ხარისხოვან როლს თამაშობს. გურევიჩის დაკვირვებით ადრეფეოდალურ ეპოქის ტექსტები სავსეა ხალხის ბრბოდ წარმოჩნება, რომელსაც იერიში მიაქვს ყველანაირ სიმართლეზე, სიკეთეზე, სილამაზეზე. შუა საუკუნოვანი გადმოსახედიდან ხალხი არის ის ძალა, რომელიც სიმართლეს, სილამაზეს და ბოლოს ღვთაებრივს უპირისპირდება.<br /><br /><br />ეს რა თქმა უნდა სულაც არ არის ახალი მოვლენა, არისტოკრატია ანტიკურ პერიოდიდან უპირისპირდება დემოკრატიას, მაგრამ ანტიკურ პერიოდში არისტოკრატია გვერდს ვერ უვლიდა დემოსს, ხოლო შუა საუკუნეებში მასობრივი გამოსვლები სასტიკად ისჯება. საინტერესო ის არის, რომ მასობრივი მოძრაობების დამწყებნი ძირითადად არა დომინანტი ეკლესია, არამედ სხვადასვა ერესები და სექტებია. სწორედ ერესები და სექტები ხდებოდა აზროვნების სტანდარტიზაციის (საშუალო ღირებულებების დამყარების მოთხონები) მცდელობები, ე.წ მასობრივი ადამიანის შექმნის მცდელობები. ყველასთვის ერთი მორალური ღირებულების დამყარება შუა საუკუნეებში სატანიზმთან ასოცირდებოდ, ამიტომ ყველა მსგავსი გამოვლინება საფუძველშიე ნადგურდებოდა.<br /><br /><br />ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტი არისტოკრატიული ეთოსისა იყო მტრის პატივისცემა, ოღონდ თუ ეს მტერი იგივე თეოსის მატარებელი იყო. ჯვაროსნულ ომებში მოწინააღმდეგის რაინდებსა და მეფეებს დიდ პატივს ცემდნენ თუ კი ისინი წარმოაჩვენდნენ რაინდულ ღირსებებს და ესეთი რაინდი ტყვედ ჩავარდნილი პატივისცეიმით ექცეოდნენ. თუ კი რაინდი უღირს საქციელს ჩაიდენდა, მას ორივე მხარე საკმაოდ სასტიკად ექცეოდა. ორივე რელიგიის არისტოკრატებს ღირსებაზე, დიდებაზე, სამყაროს აღქმაზე ერთნაირი წარმოდგენა ჰქონდათ. მეორე მხრივ კი სასტიკად უსწორდებოდნენ ხალხს (როცა ჯვაროსნებმა აიღეს იერუსალიმი, მისი მოსახლეობა ამოხოცეს) - ერთ მნიშვნელოვანი მომენტიც მინდა ვახსენო, უკვე ვთქვი მტრის პატივისცემაზე, ეს არ ნიშნავს რომ მტრის არ მოკვლა არ ხდებოდა, პირიქით მტრის დაორჩილება (ანუ სიკვდილის ღისების წართმევვა) გაცილებთ დიდ დამცირებად მიიჩნევოდა ვიდრე სიკვდილი. ის ვისაც არ აძლევდნენ სიკვდილის ღირსებას, მას უწევდა შრომა. შრომა იყო სასჯელი და დამცირება, როგორც ანტიკურ ეპოქში, ისე შუა საუკუნეებში. ხალხი, დემოსი რომელიც დამარცხდა არისტოკრატებთან ბრძოლაში,მას ღირსებაც აეყარა, ამიტომ მას მხოლოდ შრომა შერჩა. <br /><br /><br />გვიან შუა საუკუნეებში მდგომარეობა იცვლება, ქალაქი კვლავ იბრუნებს თავის წამყვანადგილს, მაგრამ ანტიკურ პერიოდის ქალაქებისგან განსხავებით, შუა საუკუნეების ქალაქი ვაჭართა ცენტრები უფროა, ვიდრე დემოსით დასახლებული ადგილი. მეფეები კი, რომლებიც აღარ გვანან ადრეულ შუა საუკუნეების მეომარ მეფეებს, რომლებიც იყვნენ “პირველნი თანასწორთა შორის”, მოგვევლინენ ჩვეულებრივ ტირანებად (აბსოლუტიზმის ეპოქას ვგულისხმობ). ეს ტირანი მონარქები სწორედ მასებით ახერხებენ არისტოკრატიის დამარცხებას, რასაც მოყვება თავად მონარქების ჩამოგდება ტახტიდან. <br /><br /><br />არისტოკრატიულ სამყაროში ადამიანი მიელტვოა იდეალისკენ, რომელიც მის მატერიალურ მდგომარეობას ცდებოდა და სულიერ სამყაროსკენ იყო მიმართული. არისტოკრატს ახასიათებდა ერთდროუად ნიჰილისტური და ტრანსცენდენტული ღირებულებები, მისი ნიჰილიზმი ეხებოდა ამქვეყნიურ ცხოვრებას, ის მისთვის მხოლოდ საშუალება იყო რომ თავის ტრანსცენდენტური მოთხოვნები და მიდრეკილებებეი გამოვლინა. ხოლო დემოსისთვის ტრანსცენდენტულის შეგრძნება, მხოლოდ საკუთარი “მე”-ს შეგრძნების ერთ-ერთი ფორმაა, ამიტომ მისი გაღმერთება იწყება და მთავრდება საკუთარი თავით. დემოსი იწყებს საკუთარი თავის გაღმერთებას. “ხალხის ნება” ყოვლისმომცველ ცნებად იქცა, მან საკუთარი თავი ერთადერთ ლეგიტიმაციის წყაროდ აქცია. ეს მოვლენა მან ნაციონალიზმით გამოკვეთა, ხოლო შემდეგ ინტერნაციონალიზმთ (განსხვავება მათ შორის არის ის, რომ ვერ შეთანხმდენნ რომელი ხალხის ნებაა უზენაესი ერის თუ მსოფლიო მოსახლეობის) <br /><br /><br />კიდე ერთი მნიშვნელოვანი მოვლენა რასაც დემოსის აღზევებას მოჰყვა, არის აზროვნების სტანდარტიზაცია. მხოლოდ დემოკრატიზაციის პროცესში ხდება შესაძლებელი, რომ დაბალი წოდების აზრროვნების ფორმა რომელსა აქამდე არანაირი მნიშვნელობა არ ჰქონდა, ამიერიდან იძენს მნიშვნელოვან პრესტიჟს. ეკლესია კარგავს სამყაროს ინტერპრეტაციის მონოპოოლიას, მღვდლის ადგილს იკავებს თავისუფალი ინტელიგენტი. როგორც კარლ მანჰაიმა შენიშნა:” ამ ჯგუფის მიზანია მისცეს დოგმატური ძალა ისეთ აზროვნების ფორმას,, რომელიც ადრე იყო მნიშვნელოვანი მხოლოდ კონკრეტულ სექტისთვის და ამით სანქციონირება მოახდინოს ონტოლოგიურ უმპლიტიტურ შინაარსის აზროვნებისფორმას” - მასობრიობა რომელიც ადრე სექტების რეპრეზენტაციის მთავარი საშუალება იყო, ისევ იგივე ტრადიცია გააგრძელა. ხოლო ესეთი აზროვნების ჩამოყალიბების შემდეგ მანჰაიმმა დაასკვნა “ როდესაც ძალაუფლების კონცენტრირება ხდება საზოგადოებაში, იკვეთება ერთფეროვანი აზროვნება, რომელიც აქამდე არ იყო სექციაში”.<br /><br /><br />ერფეროვნების სათავე ერთი მხრივ იდეოლოგიაა (რომელიც არ უნდა იყოს ის) ის ტოტალურად შეუმწყნარებელია მისთვის პრინციპულ საკითხებზე და ყველა იდეოლოგიის სურვილია შექმნას ჰომოგენური მასა, ლიბერალიზმიც კი რომელიც ინდივიდუალურ თავისუფლებას და მრავალფეროვნებას ქადაგებს, ქმნის ყველაზე ჰომოგენურ მასას, რომელიც იმწუთასვე რეაგირებს პრინციპულად განსხვებულ პოზიციის მქონდე ადამიანებზე და ახდენს მის მარგინალიზებას, სხვა იდეოლოგიებისგან განსხვავებით რომლებიც პოლიტიკურ და იდეოლოგიურ მოწინააღმდეგეს ავიწროვებდნენ და ანადგურებდნენ და ამით გარკვეულწილად პატივს მიაგებდნენ მას, ლიბერალიზმი დაცინის და ღირსებას უყრის. პრინციპულად განსხვავებულს მხოლოდ მარგინალიზება და დაცინვაღა რჩება.<br /><br /><br />პირელად კაცობრიობის ისტორიაში იწყება საყოველთაო ადამიანის “ახალი ადამიანის” შექმნის სხვადასხვა მცდელობები. ყველა იდეოლოგია ქმნის თავის ადამიანს, რომელსაც ის ფასეულობები გააჩნია, რასაც იდეოლოგია აწვდის მას. იდეოლოგია არის მექანიზმი, როგორც მერაბ მამარდაშვილი აღნიშნავდა იდეოლოგია არის მექანიზმი რომელიც აზროვნებს ჩვენში და ჩვენს მაგივრად, ისე რომ ჩვენ გვგონია რომ ეგ აზროვნება ჩვენია. ლეო შტრაუსი წერდა: “სამშობლოსადმი ერთგულება თავისი არისთ, აღზრდაზე არის დამოკიდებული. ეს იმას ნიშნას, რომ პატრიოტიზმი არ არის ბუნებრივი რამ” <br /><br /><br />დაიწყო ადამიანის კონსტრუირება საყოველთაო სტანდარტიზებული განათლებით, საყოველთაო საინფორმაციო საშუალებებით. მოდერნიზმის სამყაროში უცვლელი მარადიული ფასეულობები გაქრა, ამ სამყაროში ყველაფერი დაშვებულია. მარადიულობის გაქრობა “ღმერთის სიკვდილთ” გაფორმდა. მართალი იყო დოსტოევსკის, რომელიც ამბობდა:“თუ ღმერთი არ არსებობს ყველაფერი დაშვებულია” ამის შემდეგ ყველაფერის ინტეპრეტაცია უსასრულო ამოცანად იქცა, როგორც მიშელ ფუკომ აღნიშნა: “ინტერპრეტაციის დაუსრულებლობა, მისიმუდმივი დამოკიდებულება განუსაზღვრელობაზე, სწორედ მარქსის, ნიცშეს და ფროიდს მიერ არის აღმოჩენილი...... რაც უფრო წინ მივიწევთ ინტერპრეტაციაში, მით უფრო ვუახლოვდებით იმაბსოლუტურ საშიშ სფეროს, სადაც ინტერპრეტაცია არა მარტო იძულებული ხდება უკუიქცეს, არამედ სადაც ის საერთოდ ქრება როგორც ასეთი, როგორც ინტერპრეტაცია,შესაძლო თვით ინტერპრეტატორის შესაძლო გაქრობამდე”.<br /><br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-2600773679658360102016-01-10T08:27:00.001-08:002016-01-10T08:27:01.201-08:00არქაულობა - ჩვენი კულტურული შემოქმედების წყაროეს ბლოგი ეხება მხოლოდ ჩემს ვარაუდებს და არ აქვს მტკიცებითი ხასიათი, რადგან საბოლოო ჯამში თავად ამ მტკიცებების ბოლომდე მეც არ მჯერა<br />
<br />
<br />
"ქართლის ცხოვრება" ქართულ სახელმწიფოებრიობის შექმნას უკავშირებს ფარნავაზს, რომელსაც როგორც ნათესაობრივი ისე კულტურული კავშირი ჰქონდა სპარსეთთან, აღმოსავლეთთან. ქართლის სამეფო შეიქმნა, როგორც აღმოსავლური ტიპის ელინისტური სახელმწიფო, რომელიც მუდამ განახლებას იწყებს "აღმოსავლურად", უკვე შევეხე იმ საკითხებს რისი განმარტებაც დამჭირდება. თანამედროვე ქართული ელიტა გვიმტკიცებს რომ ქართული კულტურა ოდითგანვე დასავლური იყო და რომ ერთადერთი ბნელი ძალა, რომელიც გვაშორებდა ჩვენს დასავლურ მისწრაფებებს რუსეთი იყო - ყველაფერი ჩვენ კულტურაში რაც იყო გამოცხადდა დასავლურ კულტურის გაგრძელებად. ეს ჩემი აზრით ბუნებრივი მდგომარეობაა აბსოლუტურ სიმულარკების, რომელთა ხელობაა სხვის კულტურა, ქცევის ნორმები ისე მიიღო, რომ დაემსგავნონ ამ სხვებს (ამ შემთხვევაში დასავლეთს), ისინი წინააღმდეგნი არიან ყოველგვარი სირთულისა, ყოველგვარი საკუთარ კულტურაში მიბრუნების და იქიდან ახალის დაბაების. ამის მიზეზი არის ის, რომ ისინი შემოქმედნი არ არიან, ისინი მხოლოდ სიმულარკები არიან, რომლებიც ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ებრძვიან ადგილობრივს კულტურას - ადგილობრივ კულტრაში ვგულისხმობ იმას, რაც განასხვავებს ამ სივრცეს დანარჩენ სამყაროსგან, განსაკუთრებით კი დასავლეთისგან.<br />
<br />
დასავლეთ საქართველოსა და აღმოსავლეთ საქართველოს შორის განსხვავება საკმაოდ ნათელია. ჯერ კიდევ სტუდენტობის ხანაში დავაკვირდი, რომ რაღაც არსებითი მიდგომები ამ ორ ქართულ კულტურულ ტენდენციას შორის იყო. საკმაოდ ბევრი ლექტორი მყავდა დასავლეთ საქართველოდან, რომლებიც გვიმტკიცებდნენ რომ დასავლეთ საქართველო უფრო ევროპულია ვიდრე აღმოსავლეთი და ამას ძალიან სიამაყით ამბობდნენ (განსაკუთრებით ამას გვიმტკიცებდნენ ეთნოგრაფიის ლექტორები). თავის დროზე ეს იმხელა დისკომფორტს მიქმნიდა პირადად მე (რადგან წარმოშობით აღმოსავლეთ საქართველოდან ვარ) რომ სულ მუდამ მინდებოდა საწინააღმდეგოს მტკიცება, მაგრამ მერე აღმოვაჩინე შემდეგი მიმართებები: დასავლეთ საქართველოში ხდებოდა დასავლურ კულტურის მიღება, ხოლო აღმოსავლეთში კი კულტურის შექმნა. ამის ყველაზე კარგი მაგალითია ანტიკური და შემდგომ შუა საუკუნოვანი ქართული კულტურა. ანტიკურ ხანაში საკმაოდ ბევრი ღვთაებები გვხდება ჩვენ ბერძნული, გვხდება ბერძნული კულტურის კვალიც, დასავლეთ ქართველები ამ კულტურას იღებდნე და უფრო ემსგავსებოდნენ ელინებს, მაგრამ თავისი არსით ისინი მხოლოდ კულტურის მიმღებნი იყვნენ. არ არსებობს ისეთი ნარატივი, რომელიც ამ მხარეში დაწერილა და არ ყოფილიყოს მთლიანად დასავლეთის გამეორება (ამის კარგი მაგალითია 19-ე საუკუნის ქუთაისისა და თბილისის შედარება, თუ კი თბილისში აღმსოავლური კულტურული ელემენტი დომინირებდა, ქუთაისში ქართული ინტელიგენცია დასავლურ ყაიდაზე აწყობით ცდილობდა დასავლეთის გამეორებას). აღმოსავლეთში როდესაც საკუთარ თავთან მიბრუნების საკთხი ჩნდება, ყოველთვის გვხდება ჩვენ არქაული ელემენტები, რომელთან მიბრუნებაც ჩვენ შეგვიძლია და რომლიდანაც ჩვენ ვქმნით ჩვენ ორიგინალურ კულტურას (ამის კარგი მაგალითია ვაჟა-ფშაველა, რომელიც არქაულობაში დაბრუნებით ქმნის კულტურას, რომელიც განსახვავებს ქართულ კულტურას სხვა დანარჩენისგან) ქართული არქაულობა, რომელიც თავისი არსით საკმაოდ აღმოსავლური შინაარსისაა, არის წყარო იმისა რომ აქ ორიგინალური კულტურა შეიქმნას, არა მარტო ორიგინალური არამედ ზოგადად კულტურა შეიქმნას. ხოლო მეორე მიდგომა არის დასავლური მიდგომა, როდესაც ვუყურებთ მათ ვხედავთ უბრალოდ დასავლეთის გაგრძელებას, ისინი განმეორებლები არიან (რაც თავისთავად არ არის ცუდი). მაგრამ თუ კი ჩვენ იმას შევეხებით რაც ჩვენთვის ძვირფასია, შემოქმედებითია ყველაფერი ეს ჩვენ არქაულთან, ჩვენ აღმოსავლურთან დაბრუნების შედეგად შეიქმნა, იქნება ეს "ვეფხსიტყაოსანი", ვაჟა-ფშაველას შემოქმედება და სხვა მრავალი. ჩვენ კულტურაში არსებობს მხოლოდ ერთადერთი შემოქმედებითი წყარო ესაა ჩვენი არქაულობა, "აღმოსავლურობა", რომლიდანაც ჩვენ შეგვიძლია ვიყოთ შემოქმედებნი და არა მიმბაძველები.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-31700669648967352282015-12-13T12:12:00.001-08:002015-12-13T12:13:11.966-08:00ერიკ ჰობსბაუმი "მოკლე მეოცე საუკუნე"<b>ნაწყვეტი ბრიტანელი ისტორიკოსის ერიკ ჰობსბაუმის წიგნიდან "მოკლე მეოცე საუკუნე"</b><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhK4IUi8mjNWpT7LK_8RocfoUAs9Zq9XFdmSKFPA0-P0RVQ7cOMkDzwrosCqieRcZknV2D4vuu-KWg7r-7sZoLBBhyhwHm-JwI8KDuj2k1dawr7ITCiOpJi5oHk6qdVrxVXg5OdjZCRHHI/s1600/eric_hobsbawm_1.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhK4IUi8mjNWpT7LK_8RocfoUAs9Zq9XFdmSKFPA0-P0RVQ7cOMkDzwrosCqieRcZknV2D4vuu-KWg7r-7sZoLBBhyhwHm-JwI8KDuj2k1dawr7ITCiOpJi5oHk6qdVrxVXg5OdjZCRHHI/s320/eric_hobsbawm_1.jpg" width="213" /></a><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კაპიტალისტურ
სახელმწიფოების წარმატება დამოკიდებული იყო მის ინდუსტრიალიზაციაზე, რომელსაც სახელმწიფო
გეგმავდა - საფრანგეთიდან დაწებული იაპონიამდე დამთავრებული. იმავდროულად მთავრობების
პოლიტიკური ერთგულება სრული დასაქმებაზე და ნაკლები ხარისხით, ეკონომიური უთანაწორობის
შემცირების მიმართ, ანუ მათი ორიენტაცია კეთილდღეობაზე და სოციალურ დაზღვევაზე გამოიღო
ის შედეგი, რომ პირველად შეიქმნა ფუფუნების საგანთა მასიური სამომხმარებლო ბაზარი.
ფუფუნების ამ საგნებმა გადაინაცვლეს ამის შემდეგ აუცილებელ საგანთა კატეგორიაში. რაც
უფრო ღარიბია ადამინი, მით უფრო დიდი ნაწილი თავისი შემოსავლისა უნდა დახარჯოს, პირველად
აუცილებელ საგნებზე (როგორიცაა საჭმელი) 1930-იან წლებში ისეთი მდიდარ ქვეყანაშიც კი
როგორიცაა ამერიკის შეერთებული შტატები იყო, შემოსავლების ერთი მესამედი მიდიოდა საჭმელზე,
მაგრამ უკვე 1980-იან წლების დასაწყისში ამ დანახარჯის რიცხვმა შეადგინა 13% სხვა დანარჩენი
კი იხარჯებოდა სხვა პროდიქტებზე.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> ეკონომიკის ინტერნაციონალიზმმა, გაზარდა
წარმოების უნარი მთელ მსოფლიოში. შესაძლებელი გახდა მეტი პროდუქტის შექმნა საერთაშორისო
შრომის გადანაწილებით. თავდაპირველად ის შეზღუდული იყო ე.წ „განვითარებულ ქვეყნებით:
ე.ი ამერიკულ ბანაკით. სოციალისტური სახელმწიფოები იზოლირებულნი იყვნენ, ხოლო ყველაზე
დინამიურად განვითარებადი, მესამე სამყაროს სახელმწიფოები 1950-იან წლებიდან ამჯობინებდნენ
დამოუკიდებლად განეხორციელებინათ გეგმიური ინდუსტრიალიზაცია და ჩაენაცვლათ იმპორტირებული
საქონელი, საკუთარ საქონლით. რა თქმა უნდა დასავლური კაპიტალისტური სახელმწიფოები ვაჭრობდნენ ჩანმორჩენილ მესამე სამყაროსთან, საკმაოდ
წარმატებულად რადგან ვაჭრობის პირობები მათთვის სასურველი იყო - ისინი იაფად ყიდულობდნენ
ნედლეულს და სუსრსათ. რაც მართლა შეიცვალა, ეს იყო განვითარებად ქვეყნების სამეწარმოო
პროდიქცია. 1953 წლიდან ოცი წლის განმავლობაში დამზადებული პროდუქცია გაიზარდა ათჯერ,
საერთაშორისო ვაჭრობაში მათი რაოდენობა ბაზრის 60% შეადგენდა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> 1975 წლიდან „დიდი შვიდეულის“ ქვეყნებზე
მოდიოდა სამი მეოთხედი ავტომობილებისა მსოფლიოში. თუმცა მსოფლიოს ახალ სამრეწველო რევოლუცია
ერთ კონკრეტულ რეგიონი არ მოუცვია.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> მთავარი მიმართულება წარმოადგენდა კაპიტალიზმის
რესტრუქტურიზაცია და ინტერნაციონალური ეკონომიკის განვითარება. „ოქროს ხანა“ მიღწევები
არ შეიძლება მხოლოდ ტექნიკურ რევოლუციით ავხსნათ. მაღალი ტექნოლოგიების გავლენა სამოქალაქო
მრეწველობაში გახდა მასობრივი 1973 წლიდს შემდეგ, როდესაც გარღვევა მოხდა ინფორმაციულ
ტექნოლოგიებში და გენური ინჟინერიაში. შესაძლოა მთავარი მიღწევები, რომელმაც შეცვალა
სამყარო, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, იყო მიღწევები ქიმიაში და ფარმაკოლოგიაში, რომელმაც
მალევე მოახდინა გავლენა დემოგრაფიულ მდგომარეობაზე მესამე სამყაროში, მისი კულტურული
შედეგები მოხდა რამოდენიმე ხნის შემდეგ 1960-1970-იან წლებში ე.წ „სექსუალურ რევოლიციით“,
ანტიბიოტიკების წყალობით (რომლებიც მეორე მსოფლიო ომამდე არ იცოდნენ, რომლის მეშვეობითაც
სექსუალურ აღვირახსნიობის მტერი - ვენერიული დაავადებები, ადვილად განკურნებადი გახდა
და ასეცე ჩასახვის საწინააღმდეგო აბების მეშვეობით, რომელიც 1960-იან წლებიდან ფართოდ
გავრცელებული გახდა. (1980-იან წლებში სპიდის აღმოჩენის შემდეგ სექსი კვლავ რისკის
შემცველი გახდა) <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ კაპიტალიზმს
კროლანდმა უწოდა „რეფორმირებული ისე რომ ვერ იცნობ“ ან ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრის
ჰაროლდ მაკმილდონის მიხედვით „ახალი ვერსია ძველი სისტემის“<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> გადალახეს რა პირველი და მეორე მსოფლიოომის
შორის დაშვებული შეცდომები, ის არა მარტო დაუბრუნდა თავის ჩვეულ ფუნქციას „დასაქმების
მაღალი დონის და ეკონომიკური ზრდის გარკვეული ხარისხის შენარჩუნება“ დაიდო შეთანხმება ეკონომიკურ ლიბერალიზმს და სოციალ
დემოკრატიებს შორის, რომელიც ძალიან წააგავს თავის ფორმით ცოლ-ქმრულ კავშირს და რომელმაც
ძალიან ბევრი გადმოიღო საბჭოთა კავშირისგან. ეს უკანასკნელი იყო პიონერი ეკონომიკურ
დაგემარებაში. სწორედ ამიტომ თავისუფალი ბაზრის იდეის ორთოდოქსების მხრიდან თავდასხმები
რეფორმირებულ კაპიტალიზმზე ასე გაძლიერდა 70-იან და 80-იან წლებში. ეს მოხდა მაშინ
როდესაც პოლიტიკა რომელიც აგებული იყო, ზემოთ ნახსენებ კავშირზე, აღარ იყო ეკონომიკურად
წარმატებული. სპეციალისტები როგორიც იყო ჰაიეკი (ავსტრიელი) რომელიც არასოდეს არ იყო
პრაგმატიკოსი და თანახმანი იყვნენ საკუთარი სურვილის საწინააღმდეგოდ ეცნოთ, ის რეალობა
რომ ეკონომიკური მოღვაწეობა რომელიც ეწინააღმდეგობდა სახელმწიფოს ჩარევას ეკონომიკაში,
შეიძლება ყოფილიყო წარმატებული. თუმცა მათ მოჰყავდათ მტკიცებულებები რომლებიც უარყოფდნენ
ასეთ შესაძლებლობას. მათ სწამდათ ფორმულა „თავისუფალი ბაზარი = თავისუფალ პიროვნებას“
ისინი გმობდნენ ნებისმიერ გადახრას ამ პრინციპისგან და ხედავდნენ ასეთ გადახრაში „გზა
მონობისკენ“ („გზა მონობისკენ“ ჰაიეკის წიგნი 1944 წ) ეს სპეციალისტები იცავდნენ ბაზრის
სისუფთავის პრინციპს, დიდი დეპრესიის პერიოდში. ისინი აგრძელებდნენ იმ პოლიტიკის დაგმობას
რომელმაც „ოქროს პერიოდი“ მართლა გაავსო ოქროთი, და ეს მიუხედავად იმისა სამყარო ხდებოდა
კიდე უფრო მდიდარი, ხოლო კაპიტალიზმმა პოლიტიკურ ლიბერალიზმთან ერთად, კვლავ განიცადა
აყვავება, ბაზრის და მთავრობის ურთიერთქმედების
საფუძველზე, თუმცა აღნიშნულ პერიოდში 1940-1970-იან წლებში ამ ძველ წარმოდგენების მომხრეებს
არავინ არ უგდებდა ყურს. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> ჩვენ არ გვაქვს მიზეზი რომ ეჭვი შევიტანოთ
იმაში, რომ კაპიტალიზმი იყო განზრახ რეფორმირებული, უკანასკნელ საომარ წლების შემდეგ,
იმ ამერიკელ და ბრიტანელ პოლიტიკოსების მიერ, ვისაც ამის საშუალება გააჩნდა.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> კატასტროფა ომთაშორისო პერიოდში, რომლის
განმეორებაც არ შეიძლებოდა, იყო განპირობებული მსოფლიო ვაჭრობის და ფინანსური სისტემის
კრახით. ადრინდელი მსოფლიო ეკონომიკურ სისტემას ბრიტანული ეკონომიკა და მისი ვალუტა
- ფუნტ სტერლინგი ასტაბილურებდა. პირველი და მეორე მსოფლიო ომებს შორის ბრიტანული ფუნტ
სტერლინგი უკვე აღარ იყო საკმაოდ მყარი, რომ იგივე როლი შეესრულებინა, ამ როლის შესრულება
მხოლოდ შეერთებულ შტატებს შეეძლო. დიდი დეპრესია გამოწვეული იყო თავისუფალი ბაზრის
შეუზღუდაობით. ამიტომ, ამიერიდან ბაზარი საჭიროებდა სახელმწიფოს დაგეგმარება და ეკონომიკის
მართვას ხოლო, სოციალური კუთხით დაუშვებელი იყო მასობრივი უმუშევრობის (რომელიც თავისუფალ
ბაზრის შედეგად მოხდა) განმეორება. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> სახელმწიფო მოღვაწეები რომლებიც ანგლო-საქსურ
ქვეყნებს არ მიეკუთვნოდნენ, ჰქონდათ მცირე
გავლენა მსოფლიო ვაჭრობასა და ფინანსურ სისტემაზე, მაგრამ ემხრობოდნენ, ძველ ლიბერალურ
ეკონომიკის ანუ თავისუფალ ბაზრის შეცვლას. სახელმწიფო დაგეგმარება და ეკონომიკის მართვა
არ იყო ზოგიერთ ქვეყნებისთვის სიახლე, მათ შორის საფრანგეთისთვის და იაპონიისთვის.
სახელმწიფო საკუთრება და სამეწარმო განვითარების რეგურილება, იყო გავრცელებული დასავლეთ
ევროპის ქვეყნებში 1945 წლის შემდეგ. ეს საკითხი არ იყო მხოლოდ იდეური უთანხმოება სოციალისტებსა
და ანტისოციალისტებს შორის, ხოლო საერთო ნაბიჯი მარცხნივ, გახადა მემარცხენეობა უფრო
მნიშვნელოვანი, ვიდრე ის ომამდე იყო, ეს კარგად ჩანს 1947 წლების ფრანგულ და იტალიურ
კონსტიტუციებში. სახელმწიფო სექტორი ნორვეგიაში ასრულებდა უფრო მცირე როლს ვიდრე გერმანიის
ფედერაციულ რესპუბლიკაში, რომელიც არ იყო ეკონომიკის ნაციონალიზაციის მოხრე.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> რაც შეეხება სოციალისტურ პარტიებს და მუშათა
მოძრაობებს, რომელიც ფართოდ იყო გავრცეკლებული ომის შემდგომ ევროპაში. ისინი შეეწყვნენ
რეფორმირებულ კაპიტალიზმს, რადგან პრაქტიკული ხედვით ისინი არ აწარმოებდნენ საკუთარ
დამოუკიდებელ ეკონომიკურ პოლიტიკას, კომუნისტების გამოკლებით, რომელიც ხელისუფლების
ხელში აღებას ცდილობდნენ და შემდეგ სსრკ-ს მოდელის გადმოღება ეწადათ. პრაგმატიკული
მემარცხენეები სკანდინავიაში დატოვა კერძო სექტოპრი ხელშეუხებელი. ბრიტანული ლეიბორისტული
ხელისუფლება 1945 წლის შემდეგ, არ დაიწყო რეფორმირება და არ გამოხატა არანაირი ინტერესი
დაგეგმარებიადმი, რომელიც იყო ცოტა უცნაური.
ფრანგული არასოციალისტურ ხელისუფლებასთან შედარებით, რომელმაც გეზი დაგეგმარების
მოდერნიზაციას მოკიდა ხელი. მემარცხენეებმა პრაქტიკულად აიღეს ორიენტაცია, რათა საკუთარი
ამომრჩევლები მუშების სოციალურ რეფორმირებას,
მაგრამ მათ არ ჰქონდათ პროგრამა კაპიტალიზმის დამხობის გარდა (თუმცა არც ერთმა სოციალისტურმა
სახელმწიფომ არ იცოდა, ეს როგორ განეხორციელებინა, არც ცდილობდნენ მის განხორციელებას),
ხოლო იმისთვის რომ დაეფინანსებინათ თავის პროექტი, დაიწყეს კაპიტალისტური ეკონომიკის
აყვავება. მემარცხენეებს აწყობდათ რეფორმირებული კაპიტალიზმი (ლეიბორისტულ და სოციალ-დემოკრატიულ
მოდელებს).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> ერთი სიტყვით სხვადასხცა მიზეზების გამო
პოლიტიკოსები, ჩინოვნიკები და უამრავი ბიზნესმენი, ომის შემდგომ დასავლეთში, იყვნენ
დარწმუნებულნი იმაში, რომ სახელმწიფოს მხრიდან ჩაურევლობა ანუ ძველ თავისუფალ ბაზარზე
ლაპარაკიც კი, არ შეიძლებოდა გამართულიყო. მკვეთრად იყო გამოკვეთილი პოლიტიკური მიზანი
- მთლიანი დასაქმება, კომუნისტების შეჩერება, ჩამორჩენილ და დანგრეულ ეკონომიკის მოდერნიზაციის
რეჟიმებიც კი, რომლებიც ლიბერალურ ეკონომიკის ერთგულები იყვნენ, მოახდინეს აქამდე არნახული
„სოციალისტური“ პოლიტიკის მიღება. ბრიტანეთმა და აშშ-მ დაიწყეს სოციალისტური მოდელის
დანერგვა, სამხედრო ეკონომიკებში. მომავალი იყო შერეულ ეკონომიკურ სტილის ეკონომიკების.
თუმცა იყო მომენტები, როცა ძველი ტრადიციული ფიქსირებული ზომიერების, ვალუტის სტაბილურობის
და მყარი ფასებს აქცევდნენ ყურადღებას, თუმცა უკვე მთავარი როლი აღარ ეკავა. 1933 წლიდან
ინფლაცია და ფინანსური დეფიციტი აღარ აშინებდა ეკონომისტებს, მაგრამ მაინც უფრთხოდნენ
მათ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> ეს იყო სერიოზული ცვლილებები, სწორედ მათ
უბიძგეს ამერიკის სახელმწიფო მოღვაწეს კლასიკური კაპიტალიზმის მიმდევარს ა.ჰარისონს
1946 წელს წარმოექვა შემდეგი სიტყვები „ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეებს, მეტი აღარ ეშინიათ
ისეთი სიტყების როგორიც არის - „დაგეგმარება“...
მათ აღიარეს ის ფაქტი, რომ მთავრობა უნდა ადგენდეს საკუთარ გეგმებს ისევე, როგორც ამას
აკეთებენ ცალკეული მოქალაქეები“ სწორედ ამ ახალი ტენდენციების გამო ჟან მონე
(1888-1979) რომელიც იყო ეკონომიკური ლიბერალიზმის და ამერიკული ეკონომიკის დამცველი,
გადავიდა ფრანგულ ეკონომიკურ დაგეგმარების გულმხურვალე მომხრეთა ბანაკში. ამ ტენდენციებმა გარდაქმნეს ეკონომისტი ლორდ ლაიონელ
რობინსი, რომელიც იყო თავისუფალი ბაზრის მომხრე და ერთ დროს იცავდა ტრადიციულ კაპიტალიმს
კეინსისგან, და აქციეს ის ბრიტანული ნახევრადსოციალისტური სამხედრო ეკონომიის ხელმძღვანელად.
თითქმის 30 წლის განმავლობაში, პირველ რიგში ამერიკაში, დასავლელ თეორეტიკოსებსა და
პოლიტიკოსებს შორის არსებობდა თანხმობა იმასთან დაკავშირებით თუ რა არ უნდა ეკეთებინათ
არაკომუნისტურ ქვეყნებში, ყველას სურდა წარმოედგინა ეკონომიკური ზრდა, საერთაშორისო
ვაჭრობის გაფართოება, მთლიანი დასაქმება, ინდუსტრიალიზაცია და მოდერნიზაცია და ყველა
ცდილობდა განეხორციელებინა ზემოთ ჩამოთვლილი
მიზნები. თუ კი საჭირო გახდებოდა, სახელმწიფოს სისტემატური კონტროლით და შერეული ეკონომიკის
განხორციელებით და ასევე მუშათა მოძრაობებთან თანამშრომლობით, იმ პირობით თუ კი ისინი
კომუნისტურ მოძრაობებად არ გარდაიქმნებოდნენ „ოქროს ხანა“ არ იქნებოდა ოქროსი, რომ არ შეთანხმებულიყვნენ
იმაზე, რომ კაპიტალიზმის გადარჩენისთვის საჭირო იყო კაპიტალიზმის საკუთარ თავისგან
გადაერჩინათ.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "sylfaen" , "serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> იმის მიუხედავად, რომ კაპიტალიზმის რეფორმირება
მოხდა, უნდა გავავლოთ საზღვარი, ორ რამეს შრის, რის გაკეთებაც აქამდე არ მოიაზრებოდა
და ახალი ეკონომიკური სამზარეულოს სპეციფიკურ რეცეპტებს და ამ რეცეპტების ეფექტურობას
შორის. რთულია ამაზე მსჯელობა, ეკონომისტები როგორც პოლიტიკოსები, ყოველთვის ცდილობდნენ
წარმატება საკუთარ შორსმჭვრეტელობით ხოლო „ოქროს ხანა“ ისეთი სუსტი ეკონომიკები როგორიც
იყო ბრიტანეთი ვითარდებოდა და ყვაოდა, ერთი შეხედვით საკმარისი საფუძველი იყო საკუთარი
ნიჭს დატკბობისთვის, და მაინც გაწონასწორებულმა პოლიტიკამ, მოიტანა განსაცვიფრებელი
წარმატებები. ასე მაგალითად 1945-46 წლებში საფრანგეთი შეგნებულად ეკონომიკრი დაგეგმარების
გზას, იმისთვის რათა საკუთარი მრეწველობის მოდერნიაზაცია განეხორციელებინა. საბჭოთა
იდეების ასეთნაირმა ადაპტაციამ, რომელიც უკავშირდებოდა კაპიტალიზმის შერეულ ეკონომიკას,
აღმოჩნდა საკმაოდ ეფექტური, რამეთუ საფრანგეთი 1950-79 წლებში იწყებს ყველაზე უფრო
სწრაფად ვიდრე სხვა სახელმწიფოები, ამერიკის დაწევას, წარმატების ეფექტურობის კუთხით,
„გერმანიაზე სწრაფადაც კი“ საფრანგეთი რომელიც აქამდე მიიჩნეოდა ეკონომიკურ ჩამორჩენილობის
სიმბოლოდ, მაგრამ მოდით მივანდოთ ეკონომისტებს, ცნობილ მოკამათეებს განსაჯონ იმ ეკონომიკურ
პოლიტიკის ღირსებები, ნაკლოვანებები და ეფექტურობა, რომელსაც ატარებდა სხვადასხცა მთავრობა
„ოქროს ხანის“ პერიოდში.<o:p></o:p></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-39835659430037879092015-11-12T09:25:00.002-08:002015-11-12T09:25:59.570-08:00ავთენტურობა, საზრისი და ბოდვაწინასწარ ვიტყვი, რომ ეს წერილი არ იქნება კონკრეტულ თემაზე და საკმაოდ ბევრ თემას შევეხები ისე, რომ არ მოვახდენ მის ერთიან სტრუქტურირებას. ამიტომ შეიძლება ბოდვის ელემენტებიც იყოს და ბოდვადაც მოგეჩვენოთ.<br /><br /><br /> 1<br />საზრისი დაკავშირებულია სიცოცხლესთან, ან უფრო სწორედ სიკვდილისგან გაქცევასთან. იქ სადაც არ არის მზაობა სიკვდილის, ყოველთვის ჩნდება საზრისი. ამ დროს სული კვდომისკენ არის მიმართული და ელოდება კვდომის პროცესს. ამ მდგომარეობას ადამიანი აღიქვავს როგორც “სიბნელედ”, როგორც “არარად”, ხოლო ამ სიბნელისგან გასაქცევად ცდილობს ისეთი საზრისი გაიჩინოს, რომელიც დაკავშირებული იქნება გარკვეულ სისტემატიზირებულ წარმოდგენებთან: რელიგიასთან, იდეოლოგიასთან (რომლებიც რა თქმა უნდა ერთი და იგივე არ არის). არ არის გასაკვირი რომ მონოთეიზმმა შექმნა პირველი კონსტრუირებული რეალობები (რეალობა როგორც ასეთი აღარ არსებობს, ჩვენ კონსტრუირებთ რეალობას რომელშიც მერე ვცხოვრობთ) რომელიც იძლეოდა გარკვეულ მსოფლმხედველობით სისტემას და უამრავ შეკითხვაზე პასუხს, მაგრამ უარს აცხადებდა ქვეცნობიერის გარეთ გამოტანაზე (რაციონალიზაციაზე - როგორც ამას მოგვიანებით უწოდეს). ადამიანი კმაყოფილი იყო, რადგან ჰქონდა მთავარ ეგზისტენციალურ შეკითხვებზე პასუხი: მარადიული სიცოცხლე, ღვთაებრივი სამართლიანობა, განკითხვის დღე რაც აკმაყოფილებდა და ქმნიდა ძალიან სტაბილურ და მყარ წარმოდგენებს. ხოლო იდეოლოგიები გაჩნდნენ როდესაც ადამიანებმა დაკარგეს ტრანსცენდენტულის “ мироощущения “ და გაუჩნდათ მატერიალური უკმაყოფილების მოთხოვნილებები, რომლებზეც არ პასუხობდა რელიგია. ამის გარდა XIX საუკუნე როგორც გამოკვეთილი იდეოლოგიების ეპოქა, ესაა მასობრივი ადამიანის ეპოქა. ადამიანის სოციალური რეზისტენციალობა საკმაოდ შეზღუდულია, ამის შემდეგ ის უბრალოდ ასიმილაციისთვის არის განწირული, რაც მოხდა კიდეც. მასობრივი ადამიანი არის ასიმილატორი, რომელიც არ უშვებს არა მარტო სააზროვნო განსხვავებას, არამედ განსხვავებას “ мироощущения “. მასობრივი ადამიანის ენა არის იდეოლოგია, იდეოლოგია კი როგორიც არ უნდა იყოს ის, რჩება ტოტალურ და ყოვლისმომცველ სააზროვნო სისტემად. ის არ უშვებს ტოლერანტობას იქ რაც მისთვის არსებითია, მეორე საკითხია რომ ზოგ იდეოლოგიაში არსებითი უფრო მეტია, ზოგში უფრო ნაკლები, მაგრამ საბოლოო ჯამში ერთი და იგივე სააზროვნო სტრუქტურა ყალიბდება. ამის შესახებ მარკუზე წერდა “ერთსახოვან ადამიანში”, იმის მიუხედავად რომ საბჭოთა მოქალაქეები და კაპიტალისუტრ სამყაროს მოქალაქეები იდეოლოგიურად მტრულად იყვნენ განწყობილი, ორივე ქმნიდა ერთი ტიპის ადამიანს. <br /> რაციონალიზაციის პროცესმა ქვეცნობიერის ამოტივტივება და განდევნა დაიწყო, რომელიც საბოლოო ჯამში დაბრუნდა კოშმარის სახით. მოდერნიზმი, რომელიც იწყებოდა დიდი ენთუზიამზით და იმედით, დაამთავრა ნიჰილიზმით. სახელმწიფოები და პროექტები, რომლის შენებაც მოდერნულ საზოგადოებაში დაიწყო, მის ბოლო ეპოქაში გამოაცხადეს განუხორციელებელ “უტოპიად”. ეპოქა რომელშიც ჩვენ ვცხოვრობთ შეიძლება პოსტმოდერნული ვუწოდოთ, მაგრამ მე მირჩევნია “კოკა-კოლას” ეპოქა დავარქვა. “კოკა-კოლას” ეპოქა ადამიანებს საზრისის ნაცვლად, სთავაზობს გართობას, კომფორტს. ჩვენ ვუხდით “კოკა-კოლას” იდეოლოგიას, რომ მან არ მოგვცეს საზრისი. ეს კრიზისი ჩანს ისლამურ სახელმწიფოსთან მიამრთებაში, როდესაც ევროპელები ჩადიან სირიაში საბრძოლველად იმ მოტივით, რომ “დასავლეთში არანაირი ფასეულობა აღარ დარჩა აიფონის გარდა” და იბრძვიან ისლამის სახელით, რომელიც უცხო უნდა იყოს კულტურულად მათთვის.<br /> 2<br />კაცობრიობა რომელიც ავთენტურობას გაექცა საზრისის შექმნით (რეალობის კონსტრუიერებით), დაამთავრა ისე რომ საზრისსაც გაექცა კომფორტში. <br /><br /><br /> 3<br />საზრისის პრობლემა ადამიანებს უჩნდება და სხვადასხვანაირად ართმევენ თავს. რა თქმა უნდა მეც მიფიქრია ამ საკითხზე და იმ დასკვნამდე მივედი, რომ საზრისი ჩნდება ავთენტური მდგომარეობიდან გაქცევის დროს. ავთენტურობა არის სულის მზაობა შეხვდეს სიკვდილს. ამ მდგომარეობიდან გაქცევა ალბათ ყველაზე გავრცელებულია ადამიანებს შორის.<br /> ადამიანს ეშლება ბნელი მხარე და სიკვდილი, ამიტომ არის რომ ამ ორ რამის გაიგვებას ახდენს. ყველაზე შორს ის მიდის, ვინც არ იცის სად მიდის. სიბნელეში სიარული არის ავთენტურობის მაჩვენებელი, რომელსაც არ ჭირდება საზრისის ძიება, რათა მოტივაცია ჰქონდეს სიარულის, მეტიც ის მიდის იმიტომ არა რომ რაღაც აღმოაჩინოს, ის მიდის იმიტომ რომ უბრალოდ ისე ყოფნა მოწყენდება .<br /><br /><br /> 4<br /> სიკვდილი არ არის დესტრუქცია, პირიქით სიცოცხლეა ასიმილაცია, შეპყრობილობა. არ დაგვავიწყდეს, რომ ძველ საბერძნეთში მონობის ერთ-ერთი მთავარი მაჩვენებელი გადამეტებული სიცოცხლით შეპრყობილობა იყო, როდესაც ადამიანი ყველაფერზეა წამსვლელი რათა გადარჩეს და გაიმარჯვოს. <br />უფსკნულთან შეჯახება და მისგან გადარჩენა ალბათ სიცოცხლის ფილოსოფიის ყველაზე მნიშვნელოვანი თემაა, ხოლო ავთენტური მდგომარეობა პირიქით უფსკნულთან შეჯახებაზე არ ამბობს უარს, არამედ ეს მიაჩნია ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან და მაგარ აქტად, ხოლო თუ უფსკნულთან შეჯახება იმისთვისაა საჭირო რომ სიცოცხლე ვიპყრო, მაშინ აღარაა უფსკუნლთან შეჯახება და არის ყალბი მდგომარეობა, რომელიც მხოლოდ სიმულირებს უფსკნულთან შეჯახებას. ამის კარგი მაგალითია ფილმი “მებრძოლთა კლუბი” რომელიც საკმაოდ პოპულარულია და ასახავს ამ თემატიკას. ამ ფილმში რამოდენიმე ელემენტი ჩანს, ნიცშეს ტერმინებით რომ გამვარტოთ არის “იდეალი” და “უფსკნული”. “უფსკნული” ანუ ბრედ პიტი, არის ძალაუფლების პყრობთ შეპყრობილი, ბედს ერთგულად მორჩილებს და უძირო უფსკნულს უცქერს სიცოცხლის დასაკმაყოფილებლად. რევოლუციურ-ბოლშევიკური მილიტარისტული სენტიმენტებით გაჟღენთლი, სიცოცხლის პყრობის სურვილით აღსავსე ადამიანი. ეს ტიპი ხდება გარკვეულ იდეალი, სისტემასთან მებრძოლე, რომელიც უკმაყოფილებს ჩვეულებრივ მომხმარებლებს წარმოსახვით დესტრუქციის მოთხოვნებს.<br /><br /><br /> 5<br />როგორც ვთქვი ძველ საბერძნეთში მონა იყო ის ვინც სიცოცხლით იყო შეპყრობილი. ყველაზე უარესი, რაც ლიბერალურმა იდეოლოგიამ თქვა (ლიბერალიზმმა გაიმარჯვა იმიტომ რომ ყველაზე პრიმიტიული იყო და ყველაზე მარტივ და შინაარს დაკარგულ მესიჯებს აძლევდა ადამიანს) იყო ის, რომ მონას დააჯერა რომ თავისუფალია. იმისთვის რომ ადამიანი გამხდარიყო თავისუფალი მას გარკვეული იდეური, ან ემოციური მომენტების უარყოა წაუყენეს წინაპირობა. ადამიანი აღარ უნდა იყოს ჰომოფობი, ქსენოფობი და კიდე მილიონი ფობი რომ თავისუფალი იყოს, აღარ უნდა იყოს შეპყრობილი ტრანსცენდენტული რწმენით, უნდა კმაყოფილდებოდეს იმ კონფორტების მიღებით რასაც არსებული ინდუსტრია თავაზობს, არ უნდა იყოს აცდენილი იმ საბაზისო ღირებულებებს, რასაც ლიბერალიზმი ქადაგებს. ერთი სიტყვით მთლიანად უნდა იყოს “განსხვავებული”, განსხვავებულთა ერთფეროვან სამყაროში, სადაც ფორმები განსხვავდება, მაგრამ შინაარსი ერთია. ხსნა მსგავსი კონსტრუირების უგულვებელყოფაშია, ემოციურად გულგრილობაშია. <br /><br /><br /> 6<br />მთავარია რომ მიზანი გაქრეს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას რომ არაფერი არ ვაკეთოთ. ასევეა საზრისის გაქრობა, საზრისის გაქრობა არ ნიშნავს, რომ სიცოცხლეზე ამბობ უარს და სუიციდურ აქტს ჩაიდენ, პირიქით სუიციდური აქტი არა საზრისი არ არსებობაში, არამედ საზრისის კრიზისს უკავშირდება. მაგრამ ეს არ ნიშნავს კამიუს აბსურდულობას. აბსურდში ყოფნა ეს მხოლოდ გააზრების პროცესშია, კამიუს მთავარი გმირი ვერ მიდის აბსურდულობისგან შორს. რა არის აბსურდულობის მიღმა? ალბათ ავთენტურობა.<br /><br /><br /> 7<br />არისტოკრატისთვის ისიც კი საძულველია, რაც თავისთავად ძვირფასია, ხოლო მონისთვის ისაა ძვირფასი რაც საძულველია (ცხოვრება). ციცერონი გვასწავლის, რომ მონა თავისუფლებისკენ კი არ ისწრაფვის, არამედ ბატონობისკენ. ე.ი სიცოცხლის სიყვარულიდან გამომდინარე თავისუფლებას კი არ ესწრაფვის , რომ რაც შეიძლება დიდი ხანი იცხოვროს, არამედ ძალაუფლებას, რომ სამაგიერო გადაუხადოს. მაგრამ ისტორიამ გვაჩვენა რომ მონას ახასიათებს სიცოცხლის გადაჭარბებული მოყვარეობა - ქრისტიანობაა ამის კარგი მაგალითი. <br />რა თქმა უნდა არისტოკრატისთვის ავთენტური ცხოვრებაა მნიშვნელოვანი, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია ავთენტური სიცოცხლის დათმობა, ხოლო პატარა ბედნიერების დათმობა რა დიდი რამეა?! მონა კი პატარა ბედნიერებას კი არა იმ მცირესაც ვერ თმობს რაც გააჩნია.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-26392269406946533342015-08-16T23:37:00.003-07:002015-08-16T23:37:23.075-07:00ვის შეუძლია გააცოცხლოს წარსული ურჩხულები?მესამე წერილი ლაშა ხარაზს<br /><br />ჩემი აზრით ეს წერილი იქნება ჩემი ერთ-ერთი სუსტი წერილი, რომელსაც მე დავწერ, რადგან ისეთ სფეროებსაც შევეხები, რაშიც მე კომპეტენტური არ ვარ. მინდა რამოდენიმე საკითხს ერთდროულად შევეხო და გავშალო, ამიტომ ძალიან მკაცრად არ შეაფასო ეს წერილი.<br /><br /><br /><br /><br />ჩვენი ბოლო შეხვედრის დროს, მე გესაუბრე ფაშიზმის "აქ და ახლა" ყოფაზე და გითხარი, რომ ფაშიზმი შესაძლებელია "აქ და ახლა", მხოლოდ იმიტომ რომ Antifa მოძრაობები არსებობს. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ფაშისტური პროექტი საბოლოოდ ჩავარდნილი იყო, და წარსულს იყო ჩაბარებული. მეოცე საუკუნეში არსებობდა შიში, რომ ტოტალიტარული სისტემა (მუდმივად ნაგულისმევი იყო ფაშისტური ან ბოლშევიკური სისტემები) განახორციელებდნენ ისეთ კონტროლს საზოგადოებაზე, რომ განსხვავებული აზრის მატარებლები უბრალოდ არ იარსებებდნენ, ეს შიში აისახა მთელ რიგ ანტიუტოპოიურ ლიტერატურაზე. სწორედ მსგავსმა შიშებმა შექმნეს, ისეთი მოძრაობები, როგორიცაა Antifa და სხვა, რომლებიც იმიტომ რომ დაიცვან თავისუფლება, თავისუფლებას ანადგურებენ. ანუ სხვანაირად რომ ვთქვათ დეკონსტრუქციასთან გვაქვს საქმე. აქ შემოდის მეორე ელემენტი, ესაა ლინგვისტური ტერორი. ადამიანებს, რომლებიც არ მიეკუთვნიან ფაშისტურ იდეოლოგიას, იძულებულნი არიან შეისწავლონ Antifa-ს ენა, რომ შემდგომში ამ ენის არ ცოდნისთვის ისინი ფაშისტებად არ მონათლონ. მსგავს მეთოდს იყენებს ყველა უმცირესობათა დამცველიც. ტრადიციული ქართველი, რომელსაც აქვს ტრადიციული ლექსიკა, რომელიც არ არის მორგებული იმ ლინგვისტურ სამყაროს და უცხოა ე.წ ენჯეო ენა(საქართველოში ლიბერალები და უმცირესობები ენჯეოს სახით არიან წარმოჩინებულნი) იგი "პროგრესულობისდან" გადის და ავტომატურად "ბნელი" ხდება. ამიტომ ერთადერთი არჩევანი, რომელიც Antifa ან სხვა უმცირესობათა ორგანიზაცია უტოვებს ადამიანს, ან არის ის რომ დადუმდნენ მათ რეპრესიულ მანქანაზე, ან გახდნენ ფაშისტები. თუ კი ფაშიზმის რესტავრაცია მოხდება, ეს იქნება ყველა ანტიფაშისტის დამსახურება. ფაშიზმს დამოუკიდებლად არ აქვს იმის რესურსი და ძალა, რომ ახლიდან აღორძინდეს, ხოლო ანტიფაშისტებს კი გააჩნიათ იმის ძალა, რომ მკვდარი გააცოცხლონ. <br /><br /><br /><br /><br />ზემოთ დაწერილი დამეხმარება იმაში, რომ განვავრცო თემა, რომელიც ამ ცოტა ხნის წინ წამოიჭრა, ესაა სტიქიური უბედურება და ამ სტიქიურ უბედურებაზე წარმოქმნილი "ახალი საამყო თაობა". <br /><br /><br /><br /><br />"რევოლუცია ყოველთვის მიმართულია "მამების" წინააღმდეგ" ერიკ ჰოფერი. <br /><br /><br /><br /><br />საბჭოთა კავშირი დიდი ხანია დაინგრა და 1990-იანებში არავინ არ ფიქრობდა წარსულზე, ყველა ახალ რეალობასთან ადაპტაციის პროცესს გადიოდა, მაგრამ 2000-იან წლებში იწყება ახალი პერიოდი, როდესაც საზოგადოებრივ და განსაკუთრებით ინტელექტუალური წრეებში იწყება აქტიურად მსჯელობა "საბჭოთა კავშირის გადაფასებაზე" და ამავე პერიოდში იწყება გარკვეული თაობის "ჩარეცხვა". ჩაირეცხა ძირითადად აკადემირუი და სახელოვნებო ელიტები, რომლებსაც გარკვეული წარმატება ჰქონდათ საზოგადოებრივ საქმეს მოაცილეს. ხრუშჩოვის შემდეგ კვლავ დაიწყო სტალინიზმთან ბრძოლა, ვისაც ოდნავი სიმპატია ჰქონდა სტალინისადმი, იდეოლოგიურ მტრად გამოცხადდა და ავტომატურად მარგინალიზაცია განიცადა. ამის პარალელურად, ფუნდამენტურ საკითხებში არაფერი განსაკუთრებული არ შექმნილა. ეს იყო გარკვეული შური, წინა თაობისადმი, ძველი იმიტომ ჩარეცხეს, რომ ახალს ვერ ქმნიდნენ. აი ამ პროცესის კულმინაცია, იყო სტიქია და ახალი "საამყარო თაობის" გამოჩენა, რომელსაც არ შეუძლია გადაიღოს ისეთი ფილმები, როგორიც 70-80-იან წლებში ვიღებდით, მაგრამ შეუძლია სტიქიით შედეგად დაბინძურებული ქალაქი დაასუფთავოს. რა თქმა უნდა აქ ვუტრირებ და შეიძლება სულ არ იყოს მოსატანი ერთმანეთთან მაღალი კულტურული ღირებულებების შექმნა და ქალაქის დასუფთავების დიქოტომია, მაგრამ მეორე მხრივ უნდა ითქვას, რომ ერთის ხარჯზე, მეორის გაფეტიშება დაიწყო. <br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />"სიმულაცია, არ არის ორგანული, ის გარეგანი მიმბაძველობაა" მ.მამარდაშვილი<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />"საამაყო ახალ თაობაზე" გამოიკვეთა ერთი რამ, ესაა კულტურული კლასიფიკაცია. გაივლო გარკვეული მარკერი იმ ადამიანებს შორის, ვინც მივიდა და ვინც არ მისულა სტიქიის შემდეგ დასახმარებლად, ეს არ იყო მხოლოდ აქტი კატასტროფის შემდეგ აღდგენით სამუშაოში მონაწილეობისა, ეს იყო გარკვეული კულტურული საზღვრების გავლების აქტი. ამას სწრაფი რეაგირება მოყვა ჩვენი ლიბერალი ელიტებისგან, რომლებმაც იმ წამსვე დაიწყეს ახალი თაობის გაფეტიშება. მაგრამ რა იყო გასაფეტიშებელი? უბრალოდ, სამოქალაქო აქტი, რომელიც ჩვეულებრივ სიტუაციაში უბრალო აქტად დარჩებოდა, რომ არა თაობათა შორის კიდევ ერთი ბზარის გაჩენის სურვილი. ამ აქტს, აუცილებლად მოყვება თაობათა შედარებაზე საუბარი და "უკეთეს ახალ თაობის" ფეტიშიზაცია გაგრძელდება. <br /><br /><br /><br /><br />"ახალი თაობა" ამ შემთხვევაში არის ინდუსტრიალური და პოსტინდუსტრიალური საზოგადოების სიმულაცია. მეტიც, ისინი ავლენენ ამ შემთხვევაში ვებერისეულ "პროტესტანტულ ეთიკას", ინდუსტრიისა და შრომის გარეშე. მოდერნული საზოგადოება 90-იანებს ჩაბარდა, ინდუსტრიული ადგილები გაქრა, სამუშაო ეთიკაც გაქრა, მაგრამ აი ამ ნანგრევებზე გაჩნდა რაღაც ფორმები, რომლებიც ახასიათებს საზოგადოებათა იმ ნაწილს, რომელიც დასავლეთს სიმულირებს. აქ შემოვიტან ცივილიზაციურ თეორიას, 90-იანებში ცესტერნიზაცია, გლობალიზაციის გარდაუვალ შედეგად იყო მიჩნეული, მაგრამ თუ ცივილიზაციურ თეორიებთ განვიხილავთ, მაშინ უნდა ვაღიაროთ, რომ დასავლური ცივილიზაცია არის ერთერი ცივილიზაცია და არა ერთადერთი. საკმაოდ ძველი დებულებაა, რომ სამყაროს მართავს იდეები, სხვა დანარჩენი, მხოლოდ ამ იდეების მექანიკური შემსრულებლები არიან, ასე რომ სამყაროს რეალური მართველები არიან ფილოსოფოსები, თეოლოგები და იდეოლოგები. იდეა ზოგადად ექსპანსიონური რამაა, თუ კი იდეების უკან საკმაოდ დიდი რესურსია, მისი ექსპანსია სწრაფად ხორციელდება, დღესდღეობით იდეების შემოქმედი დასავლეთია, რომელიც დანარჩენ სამყაროზე ახდენს იდეოლოგიურ ექსპანსიას. <br /><br /><br /><br /><br />ადრე facebook-ზე სტატუსად მეწერა, დასავლური ცივილიზაციის რასიზმის შესახებ და მინდა ის უბრალოდ აქ მოვიშველიო:<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />"პირველი რასისტები, არა გერმანელი ნაციონალ-სოციალისტები, არამედ ლიბერალები იყვნენ, მაგრამ გერმანული ნაციონალ-სოციალიზმი აღმოჩნდა დიდი შავი ლაქა, ამის შემდეგ დასავლურ ლიბერალურ სამყაროში რასიზმი გადადის სუბლიმინაციურ მდგომარეობაში.. სახელმწიფოები, რომლებიც დასავლური კულტურის მიხედვით არ მიიჩნევა ცივილიზაციურ, დემოკრატიულად, მათი სუვერენიტეტი რეალურად არაფერს არ ნიშნავს დასავლეთისთვის, ხოლო ის ვინც ველურ მდგომარეობაში არის (ჯერ კიდევ 19-ე საუკუნეში დაყვეს ევროპელებმა კაცობრიობა სამ კატეგორიად: ველურებად, ბარბაროსებად და ცივილიზებულ ადამიანებად, ველურებში - შავკანიანები მოიაზრებოდა, ბარბაროსებში - ყვითელ და უფრო მუქ კანიანები და ცივილიზებულებში კი აუცილებლად თეთრ კანიანები). მარქსიც კი მიიჩნევს, რომ ცივილიზებულმა ევროპულმა სახელმწიფოებმა უნდა დაიპყრონ ველური და ბარბაროსული ქვეყნები და მოახდინონ მათი გაცივილიზირება (ევროცენტრისტული მიდგომები).. 1945 წლის შემდეგ რასიზმმა სახე შეიცვალა, ჩვენ აღარ ვამბობთ შავკანიანი, ყვითელკანიანი და თეთრკანიანს, მაგრამ ველურობის, ბარბაროსობის და ცივილიზაციურობის მოდელი დავტოვეთ. აქედან გაჩნდა ასევე ტერმინი "მესამე სამყარო" - ანუ ადგილი სადაც ბარბაროსები და ველურები ცხოვრობენ.. ბარბაროსების დამოუკიდებლობა შეზღუდული უნდა იყოს (როგორც ეს არაბების შემთხვევაში ხდება), ხოლო ველურების დამოუკიდებლობა და სუვერენიტეტი ფიქციაა (აფრიკის შემთხვევაში).. აქედან გამომდინარეობს ის პოლიტიკაც, რომ არა დემოკრატია, არამედ მართველობის ვესტერნული სისტემებია მხარდაჭერილი, ხოლო არავესტერნული სისტემებს კი დიდი საფრთხე ემუქრებათ.. ამიტომაა, როცა აშშ მხარს უჭერს პროამერიკულ ავტოკრატებს, არავესტერნიზებულ დემოკრატიების (ირანი) წინააღმდეგ... თანამედროებამ მოაცილა ყველა რასისტული მარკერი, მაგრამ აზროვნება, საერთაშორისო პოლიტიკა და ა.შ დატოვა რასისტული. ანტიკოლონიალიზმიც შეიცავს რასიზმს და ამას ჩვენ თავზეც ძალიან კარგად ვხედავთ, როდესაც ვესტერნიზებული ელიტები ცდილობენ ისეთივე სახელმწიფოს შექმნას, როგორიც დასავლეთშია, რომ ჩაეწერონ ცივილიზაციის იმ გაგებაში, რაც დასავლეთშია, ამიტომ მათ უწევთ უფრო მეტი დათრგუნვა და ჩაგვრა საკუთარი მოსახლეობის. ამ ბრძოლის მთავარი მიზანია, რომ უკვე დაამტკიცო რომ აღარ ხარ ბარბოსი (ანუ არა ვესტერნიზებული).. ეს სისტემა მთლიანად რასისტულია, რადგან სხვა ალტერნატივებს არ ტოვებს, გარდა იმ მოდელისა რაც ზემოთ დავწერე..."<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />ამ იდეიდან გავაგრძელებ მსჯელობას ჩვენ "ახალ საამაყო თაობაზე", რომლის გაფეტიშება ხდება ჩვენი ელიტების მიერ, რომლებიც დასავლეთს სიმულირებენ და რომელიც თავისთავში უპირისპირდება ადგილობრივ კულტურას, რომელიც ჩვენი ვესტერნიზებულ ელიტების მიერ ითვლება "ჩამორჩენილად". ჩემმა მეგობარმა, იმ ახალგაზრდებზე რომლებიც ამ საქმიანობაში იყვნენ ჩართული მითხრა, ეს ისეთი ტიპის ახალგაზრდები არიან, რომლებიც ქართულ საზოგადოების საკმაოდ დიდი ნაწილის სიმპატიებს არ იმსახურებსო. ამ აქტით იგრძნობა კულტურული მდუმარე დაპირისპირება, რომელიც რამოდენიმე ხანში სხვა ფაზაში შევა. <br /><br /><br /><br /><br />აქ ორი რამეა ერთმანეთისგან გასამიჯნი: 1) ახალგაზრდების მოხალისეობა საკუთარი ქალაქის დასუფთავება-მოწესრიგებაში და 2) ამ აქტის ფეტიშიზაცია. მე პირველს მივესალმები, მაგრამ აქ პირველი აქტი აბსოლუტურად იკარგება თუ კონტექსტურად არ განვიხილავთ მას, კონტექსტი კი რაც ამ ფაქტს მოყვება, არის ძალიან საშინელი და შეიცავს მთელ რიგ ჩაგვრის ელემენტებს, დაწყებული კულტურული ჩაგვრიდან, დამთავრებული სოციალური ჩაგვრით. <br /><br /><br />"როდესაც უყურებ უფსკრულს, უფსკრული გიყურებს შენ" ნიცშე<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />დავუბრუნდეთ პირველად დაწყებულ დიალოგს ფაშიზმის "აქ და ახლა" ყოფაზე. საქართველოში, როგორც ზემოთ დავწერე საბჭოთა კავშირის გადაფასება 2000-იანებიდან იწყება, ლიბერალური ელიტის მიერ. ლიბერალიზმი არის ერთადერთი ძალა, რომელიც ბოლშევიზმს "აქ და ახლა" ამყოფებს, ის არ აძლევს საშუალებას ადამიანებს თუნდაც მშვიდად შეაფასონ საბჭოთა ისტორია, ის მსგავს საშუალებას არ იძლევა. ერთადერთი რისი საშუალებაც ადამიანებს რჩებათ, ლიბერალური ტოტალიტარიზმის წინაშე არის მიუბრუნდნენ სტალინიზმს. სტალინიზმი სხვა სახით აუცილებლად დაბრუნდება ამ დისკურსის ჰეგემონიის შემთხვევაში, რადგან აქ საშინელ დეკონსტრუქციასთან გვაქვს საქმეს, ვისაც ებრძვიან ლიბერალები, სწორედ ისინი ცოცხლდებიან და ისინი გარდაცვლილებს ებრძვიან.<div id="_appInstalled">
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-39759309343497389672015-08-13T11:46:00.001-07:002015-08-13T11:46:29.957-07:00აღვიქვამთ თუ არა ისტორიას ნარატივის მიღმა?<br /><br />მეორე წერილი ლაშა ხარაზს<br /><br />ამ წერილში, მინდა შევეხო რამოდენიმე საკითხს, რომელიც აქამდე ჩვენ წერილებში გაჟღერდა და რომელიც ჯერ არ გაჟღერებულა. მე ძალიან კარგად მესმის, როგორც ფილოსოფოსი, შენ პოლიტიკას აღიქვავ სწორედ ბერძნული გონებით. ფილოსოფიის კუთხით დანახული პოლიტიკა, ეს უკვე თავად ფილოსოფიაა, ან პოლიტიკის ფილოსოფია, როგორც ჰაიდეგერმა თქვა: „ ფილოსოფია თავისი არსში არის ბერძნული, - ბერძნული აქ ნიშნავს: რომ ის თავდაპირველად ელინიზმს, და მხოლოდ მას ეყრდნობა თავისი განვითარებისთვის.“ ჩემთვის გასაგები ხდება,ელინიზმი რატომაც შეიძლება იყოს მთავარი ფასეულობა ფილოსოფოსისთვის, მაგრამ ისტორიაშისხვა აზროვნება შემოდის და ხშირად ისტორიკოსის თვითმიზანი ხდება ფასეულობათა ხელახალი აღმოჩენა, ხელახალი ძიება უფრო ძველისა ვიდრე აღიარებული ფასეულობაა. ჩემი ემპირიული გამოცდილება, ხასიათი და პროფესია მკარნახობს რომ არსებულ ფასეულობების უკან, უფრო ძველი ფასეულობები, რომელიც ამ უკანასკნელის მიერ არის ნიველირებული.<br /><br /><br /><br /><br />ძველი ინდური გადმოცემებით, რომელიც ფრაგმენტულია და ხშირ შემთხვევაში ძალიან შეცვლილია, გვეუბნება რომ დამწერლობის გამოგონება იყო არა წინ გადადგმული ნაბიჯი (როგორც ეს ეხლაა მიჩნეული) არამედ დაცემის შედეგი. საინტერესოა ისეთ აღიარებულ და პრაქტიკაში გამოყენებულ საგანს, როგორიც არის დამწერლობა, რატომ შეიძლება მიჩნეული ყოფილიყო, როგორც დაცემა? ინდური გადმოცემის მიხედვით, ამის ბრალი ყოფილა ის, რომ ადამიანის მეხსიერება შერყეულა, სიცოცხლის ხანგრძლივობა შემოკლებულა (თუ კი აქამდე 900 წელი ცხოვრობდნენ, დაცემის შემდეგ უფრო ნაკლები). მაგრამ მოდით ინტერპრეტაციებისა და ანალიზის გზას დავადგეთ და ვისაუბროთ დამწერლობის შედეგებზე. უნდა ითქვას, რომ დამწერლობის გამოგონება (განსაკუთრებულად ლურსმული დამწერლობის) არ იყო საყოველთაო კომუნიკაციის საშუალება, ეს იყო ღვთაებებთან სასაუბრო ენა, სიმბოლიზმი, ამიტომ არის რომ უამრავ კულტურაში დამწერლობის საკრალიზაცია ხდება (თუნდაც ჩვენ, ქართულ კულტურაში). ძველ აღმოსავლეთში,ისტორიული წერილების დიდი ნაწილი გვეუბნება ჩვენ მხოლოდ ერთ რამეს, ესაა მეფის საუბარი ღმერთთან. წერილებს შორის არანაირი ლოგიკური ჯაჭვი არ არსებობს, არც ის მიიჩნევა სწორედ რომ არსებობდა რამე საერთო (გარდა მამა-შვილობისა) მეფეებს შორის, რადგან ყველა ეს ფაქტი როგორც ერთჯერადი მოვლენა, რომელიც უშუალოდ ამ მონარქთან იყო დაკავშირებული და ამ დროსთან იყო დაკავშირებული, ისე აღიქმეოდა. არც ისტორიის გამეორების კონცეფცია იყო მანდ ჩადებული და ეს საკმაოდ საინტერესო საკითხია, რადგან დამწერლობა არ ასრულებდა რაღაც სავალდებულო მოვლენის აღწერას, რომლის გამოყენება-გამეორება სავალდებულო იყო. რა თქმა უნდა არსებობდა რელიგიური ტექსტები, რომლებიც განსხვავდება ისტორიულ ტექსტებისგან (მართალია ძალიან ძნელია ერთმანეთისგან განასხვავო თუ რით განსხვავდება რელიგიური და ისტორიული ტექსტები თეოკრატიულ მონარქიებში) რომელიც ავალდებულებდა ხალხს, გარკვეულ წესებს დამორჩილებოდნენ, მაგრამ ეს არ ეხებოდა ისტორიას. მეფეს საკუთარი უნიკალური გამოცდილება თვითონ უნდა დაეწერა სუფთა ფურცელზე. ისტორიაში არ არსებობდა ერთიანი კანონების აღქმა, პირიქით ამ ყველაფრისგან თავისუფალი იყო მონარქი, მას შეეძლო აბსოლუტურად სხვა ნება, სხვა პოლიტიკური მიმართულებები, სხვა სისტემაც კი შეექმნა და ამისთვის ის ისტორიის წინაშე სულ არ იქნებოდა ვალდებული. <br /><br /><br /><br /><br />ერთ-ერთი პირველები, რომლებმაც რაღაც ისტორიული კანონებისძიება დაიწყეს და მიაგნეს, რომლებმაც ტექსტთან დაივალდებულეს თავი იყვნენ ძველი ებრაელები. ბიბლია, მათი ისტორია გახდა არა მარტო ამბავი მათ შესახებ, არამედ განმეორებადი მოვლენების მთავარი მიზეზიც კი. ბიბლია როგორც ტექსტი, გვეუბნება ჩვენ უპირველეს რამეს, რომ ის გამოცდილება რაც აქამდე არსებობდა არის უნივერსალური და ამ გამოცდილების მიხედვით განისაზღვრება შენი ბედი - აქ საუბარია, ღვთის მორჩილებასთან, რომლის შედეგადაც ჯილდოვდებოდა ებრაელი ხალხი და ღვთის დაუმორჩილებობაზე, რომლის შედეგადაც ებრაელებს სასტიკი სასჯელი მოელოდათ. ამიტომ რასაც ებრაელი ხალხი მართველებისგან მოითხოვდა, იყო იმ წესების დაცვა რაც არსებობდა და ის რომ არსებული გამოცდილება არასდროს არ ყოფილიყო დავიწყებული. მსგავსი აზროვნება ჰქონდათ შუა საუკუნეებშიც.<br /><br /><br /><br /><br />სანამ ბერძნებს შევეხები, მე გამიჭირდება ბერძენ ფილოსოფოსებზე საუბარი, ამიტომ არ დავიწყებ იმ სფეროში ფათურს, რაც კარგად არ მესმის, შევეხები ბერძნულ ისტორიოგრაფიას და ისტორიოგრაფიულ პერსპექტივებიდან შევეცდები ვიმსჯელო. გასაგებია,რომ არა ბერძნული ფილოსოფიური აზრი, არც ბერძნული ისტორიული აზრი იარსებებდა, პრინციპში ჰეროდოტე იგივე მეთოდებით ცდილობს მიაგნოს ჭეშმარიტებას, რა მეთოდებითაც ბერძენი ფილოსოფოსები, ის სვამს შეკითხვევს და პასუხებზე მსჯელობს. ჰეროდოტე იყო პირველი, რომელმაც დაიწყო მიზან-შედეგობრივი კავშირის ძიება ისტორიაში და ამ მიზან-შედეგობრივი კავშირი არ უკავშირდებოდა ღვთაებებს, არამედ ადამიანებს, ამიტომ ითვლება ის ისტორიის მამად. ჰეროდოტემ განსაზღვრა ისტორიული აზროვნება საუკუნეებით და დღემდე ისტორიკოსი იმ პრინციპების მატარებელია,რომ ისტორია არაა მხოლოდ ერთჯერადი ფაქტი და არსებობს მიზან-შედეგობრივი მოვლენები, რომელთა გაანალიზება ყოველთვის საჭიროა. თუ ინფორმაცია არ გვაქვს ამა თუ იმ ფაქტის მიზეზებზე, ეს იმას კი არ ნიშნავს რომ მიზეზი არ არსებობს, არამედ იმას რომ მიზეზი ჯერ არ აღმოგვიჩენია. ამიტომ არის ხშირად, რომ ერთი საუკუნის ამბების გასაგებად, ისტორიკოსი უფრო ადრინდელ საუკუნეებში მიდის და ცდილობს დაინახოს მიზეზი, თუ რატომ იყო მაგალითად 17-ე საუკუნე ისეთი როგორიც იყო, ამისთვის 16-ე საუკუნეს იკვლევს. მაგრამ მართლაც რა კავშირშია ერთმანეთთან ლუი XIV და ლუი XVI - ჯერ არ წამიკითხავს საფრანგეთის რევოლუციაზე ისეთი ნაშრომი, რომლელიც არ აღწერდა ლუი XIV მართველობას და არ დაუკავშირებდა მას საფრანგეთის რევოლუციას. აქ აღარ განიხილება სხვადასხვა ფაქტი, როგორც წყვეტილი ამბის თხრობა, არამედ ისტორია როგორც ერთმანეთთან დაკავშირებული ამბების აუცილებლობაა და სხვა არაფერი. მაგრამ რატომ გახდა საფრანგეთის რევოლუციის მოვლენების მიღმა, საფრანგეთის რევოლუციის გაგება? აქ საკითხი, ჩემი ღრმა რწმენით ტექსტისა და ადამიანის ურთიერთკავშირიდან მოდის.<br /><br /><br /><br /><br />თანამედროვე ისტორიული აზრი ეძებს იმ წყვეტას, რაც ისტორიაში ხდება. მაგალითად მარქსიზმისთვის ფორმაციული თეორიიდან გამომდინარე, მონათმფლობელური შიდა ლოგიკა და კაპიტალისტური შიდა ლოგიკა ერთმანეთისგან განსხვავდებოდა. ასევეა ცივილიზაციურ თეორიებშიც, ერთი ცივილიზაციის შიდა ლოგიკა, მეორე ცივილიზაციისგან, ან მასზე უფროა დრინდელ ცივილიზაციის შიდა ლოგიკისგან განსხვავდება. ამ წყვეტილების აუცილებლობა გაჩნდა 19-ე საუკუნიდან, როდესაც თანამედროვე მოვლენები უკვე ვეღარ იხსნებოდა წინა საუკუნეებში მომხდარ მოვლენებით. მაგრამ 19-ე საუკუნემ ანუ თანამედროებამ შექმნა საკუთარი განმეორებადი ისტორია, ამის კარგი მაგალითია საფრანგეთის რევოლუციის ისტორია და მისი განმეორების ცდა. 19-20 საუკუნის მოღვაწეები საფრანგეთის რევოლუციის განმეორებაში ხედავდნენ ისტორიის განვითარების პერსპექტივებს, მეტიც 1917 წლის ოქტომბრის რევოლუციონერთა ლოგიკა და სურვილი იყო საფრანგეთის რევოლუცია განმეორებულიყო და იგივე ეტაპები გაევლოთ მათ. ამაში მათ მარქსიც ეხმარებოდა და სხვა რევოლუციონერებიც,რომლებიც საფრანგეთის რევოლუციის გამეორებას ბუნებრივ ლოგიკურ მოვლენად აღიქვამდნენ. ამ ყველაფერში ორი რამეა საინტერესო: 1) გაჩნდა წყვეტილები ისტორიაში, შეიძლება წინა საუკუნე სულ აღარ გჭირდებოდეს 19 საუკუნის გასაგებად, სულ აღარაა საჭირო მაგალითად რომელიმე ფეოდალურ სახლების ისტორიული დაპირისპირების ცოდნა, იმისთვის რომ გაიგო რევოლუციის ლოგიკა. მარქსის ცნობილი გამონათქვამი: „ისტორია მეორდება ორჯერ, ერთხელ როგორც ტრაგედია,მეორედ როგორც აბსურდი“ საუბარია არა ისტორიულ ლოგიკაზე, არამედ იმაზე რაც უკვე აღარ მოხდება, რაც ისტორიული წყვეტილის იქითა მხარეს დარჩა და ფანტომის სახით ტრიალებს აწმყოში. ამიტომ იყო, რომ ერიჰ ჰობსბაუმი განიხილავს ნაცისტურ გერმანიას, როგორც უკვე წარსულის „ბნელი ძალების“ უკანასკნელ გამოვლინებას, რომელიც თანამედროობის ლოგიკაში აღარ ჯდება. 2) ახალი მიზეზი, ახალი საწყისი გაჩნდა საფრანგეთის რევოლუციის სახით, რომელიც იმეორებს თავისთავს ამ ისტორიულ მონაკვეთში, სანამ ეს ისტორიული მონაკვეთი არ გაწყდება. ანუ ისტორიის წყვეტილობის აუცილებლობის აღიარება, იყო ერთ-ერთი მთავარი ნიშანი, რომელიცშ ემოიტანა თანამედროვე ისტორიოგრაფიამ, მაგრამ შიგნით დეტერმინიზებულ მოვლენების აღიარება იყო სწორედ ტექსტებთან დაკავშირებული მოვლენა. <br /><br /><br /><br /><br />ვიცი ცოტა გავცდი თემას, მაგრამ ამ ყველაფრის აღწერა მჭირდებოდა იმისთვის, რისი თქმაც მინდა. შენ ახსენე ფილოსოფოსის ნაცხოვრებ პოლიტიკური გამოცდილება შექმნაზე, მაგრამ არ გითქვია იმის შესახებ თუ რას ქმნის ეს გამოცდილება სხვა გამოცდილებისთვის. დამწერლობის შექმნის შემდგომი გამოცდილება, აღარ ხდება უფრო ფასეული ვიდრე დაწერილი გამოცდილებაა. შენ ახსენე, რომ წერილი ყოველთვის დაუწერელი რჩება, მაგრამ არ გიხსენებია იმის შესახებ, იძლევა თუ არა ეს წერილი, სხვა წერილის დაწერის საშუალებას, ანუ სუფთა ფურცლიდან დაწერის საშუალებას. ისტორიულ წიგნებს რომ გადაავლო თვალი, იქ იქნება დაყოფილი წიგნები „ძველი ისტორია“, „შუა საუკუნეები“, „ახალი ისტორია“ და „უახლესი ისტორია“, თითეული მათგან ხშირად ეხება წინამორბედს, მაგრამ ცდილობს გაწყვიტოს მასთან ურთიერთბა. რაც შეეხება პოლიტკურ საკითხს, აქ აბსოლუტურად საწინააღმდეგოს ვხედავთ. დაწყებული რენესანსიდან, დამთავრებული აღორჩინებამდე, რესპუბლიკანიზმზე, დემოკრატიაზე მსჯელობა ბერძნული გამოცდილების მიღმა არ ხდებოდა, ისინი ისტორიაში ყოველთვის გვევლინებოდნენდა გვკარნახობდნენ, რომ გამოცდილება არა ისეთი უნდა ყოფილიყო, როგორიც გვაქვს, არამედ ისეთი როგორიც ამ ნარატივშია მოთავსებული. ამის კარგი მაგალითია ჩვენი თანამედროვეობა, ჩვენი ემპირიული გამოცდილება, რომლის გადამოწმებაც შეგვიძლია. როდესაც გაჩნდა მემარცხენული ახალგაზრდული მოძრაობები, მათთვის არა ჩვენი ისტორიული გამოცდილება გახდა მნიშვნელოვანი, არამედ მნიშვნელოვანი გახდა ისეთი გამოცდილება, რომელიც ჩვენ ადგილს არ შეესაბამებოდა. უამრავი ავტორი გაიცნეს, მაგრამ სამოქმედო გეგმა ვერ შექმნეს, ადგილთან ჰქონდათ აცდენა. ეს საკმაოდ საინტერესო ფენომენია ჩემთვის.<br /><br /><br /><br /><br />ტექსტისა და ადამიანის ურთიერთობის ერთ-ერთი საინტერესო გამოვლინება არის ისლამში. ისლამში ღვთის სიტყვა არის „ყურანი“ და მუსულმანები, განსაკუთრებითკი ორთოდოქსები ცდილობენ რომ ყველაფერი მიუსადაგონ ყურანს. თუ რეალობა განსხვავებულია, ის უნდა დაამსგავსონ ყურანს. მსგავსი დამოკიდებულება ჰქონდათ პურიტანებსაც. ტექსტი შეიძლება მოგვევლინოს ყველაზე დიდ მჩაგვრელათ, თუ კი ეს ტექსტი არ იძლევა მისგან გასვლის საშუალებას. ამ შემთხვევაში მე მინდა ვისაუბრო, ძველ ბერძენ ფილოსოფოსების ტექსტებზე, რომელიც აღარ აძლევს საშუალებას პოლიტიკას, დატოვოს ეს ტექსტები. მიშელ ფუკო ტექსტებზე დაწერე, რომ ევროპული ცივილიზაციაში ყოველთვის მუსირებდა ის აზრი, რომ ტექსტის ავტორს იმის თქმა კი არ უნდოდა, რაც თქვა, არამედ სხვა რამის და ეს სხვა რამის ძიება (ინტერპრეტირება) ყოველთვის განმაპირობებლად გვევლინებოდა სხვადასხვა გამოცდილების მოგროვებისა. ანუ ტექსტის შიგნით სხვა გამოცდილებების პოვნა უმნიშვნელოვანესი იყო ევროპული აზრისთვის, მაგრამ უნდა დავამატოთ ერთიც, რომ იქნებ სწორედ ტექსტის შიგნით ყოფნა არ აძლევს ახალ გამოცდილებებს განვითარების საშუალებას. ფაქტია რომ დოგმატიზმი ტექსტის გარეშე არ არსებობს, ფაქტია რომ რაღაც გამოცდილება აღიარებულია, მაგრამ ამავე დროს გვაქვს თუ არა უნარი დავინახოთ ტექსტის მიღმა პოლიტიკა? (ის რაზეც ვამბობდი, თეოკრატიულ სახელმწიფოებში), გვაქვს თუ არა საშუალება დავინახოთ საკუთარი თავი და ავთენტური გამოცდილება, ტექსტის მიღმა? მე მგონია, რომ ნარატივებმა განგვისაზღვრეს გამოცდილების მიღების საშუალებები და სხვა გამოცდილებების მიღება ნარატივში ყოფნით თუ შეუძლებელი არა, საკმაოდ რთულია. ერთ-ერთი ესეთი გამოცდილება ხომ არ არის ისეთი პოლიტიკა, რომელიც ამ გამოცდილების მიღმაა და რომელსაც უკვე გააჩნია თავისთავად ფასეულობა?<br /><br />დავუბრუნდეთ პოლიტიკას, ჩვენ ვხედავთ ჩინურ გამოცდილებას, ის მისი მთელი ისტორიის განმავლობაში განსხვავებულ პოლიტიკურ სისტემას ქმნიდა და ვხედავთ, რომ საკმაოდ წარმატებულიც არის. მაგრამ მისი აღიარება არ ხდება, ტექსტები და ნარატივები მის განსხვავებულობას არ აღიარებენ. ზოგი მათ "აღმოსავლურ წარმოების წესში", ზოგი კი ტოტალიტარულ, ჩამორჩენილობის სიაში შეჰყავს. ბერძნულმა ტექსტებმა, აღარ მისცა პირველ რიგში ევროპას, დაენახა და ეღიარებინა სხვა პოლიტიკური გამოცდილებები, როგორც მათი გამოცდილების თანასწორი. ახალი ანთროპოლოგიური სკოლა, კი ცდილობს დასავლეთში სხვა გამოცდილებების ფასეულობების რეაბილიტაციას, მაგრამ უშვებს თუ არა აქამდელი ნარატივები ამის აღიარების საშუალებას? შეუძლია თუ არა ნარატივს, სხვა ნარატივის აღიარება, როგორც თანასწორის? <br /><br />ეს ტექსტი, პრინციპში მეორე წერილი არ არის. ეს წერილი, არის პირველი წერილის ნაწილი. <div id="_appInstalled">
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-76551975629843155762015-08-11T14:59:00.001-07:002015-08-13T11:45:03.803-07:00არსებობს თუ არა პოლიტიკურობის გაგება დასავლეთის მიღმა?<br /><br />პირველი წერილი ლაშა ხარაზს <br /><br /><br /> რადგან პირველი წერილს მე დაგპირდი, რომ დავწერდი, თემასაც მე შემოგთავაზებ.<br /><br /><br /><br /><br />ბერძნულ-სპარსული ომების შემდეგ, ჰეროდოტემ განაცხადა, რომ მთავარი განსხვავება ელინებსა და ბარბაროსებს შორის იყო ის რომ ბარბაროსებში მხოლოდ ერთი თავისუფალი ადამიანი არსებობს და ის მეფე იყო, ხოლო ელინებში ყველა თავისუფალი იყო. ბერძნებისთვის თავისუფლება პოლიტიკურ აქტიობასთან (პოლიტიკურ ცხოველთან) პოლისთან იყო დაკავშირებული, მაგრამ ყველანაირი ისტორიული მონაცემები მოწმობენ, რომ სპარსულ საზოგადოებაში გაცილებით ნაკლები მონა იყო, ვიდრე საბერძნეთში (არ ვსაუბრობ, სპარსელების მიერ დაპყრობილ ხალხს, რომლებთაც ჰქონდათ თავიანთი ავტონომია და პრიციპში ისევე განაგრძობდნენ კულტურულ ცხოვრებას, როგორც დაპყრობამდე ცხოვრობდნენ, ხოლო ეკონომიკური მდგომარეობა კი გაუმჯობესებული იყო, სპარსული იმპერიის ბაზრები ყველა მათგანისთვის გახსნილი იყო) და საჯაროობა, არც სპარსულ პოლიტიკურ სივრცეს აკლდა. არ არის გასაკვირი ის, თუ რატომ უწოდებენ თანამედროვე ისტორიკოსები ბერძნულ-სპარსულ ომებს, პირველ ცივილიზაციურ ომებს. თუ თავისუფლებაზე ვისაუბრებთ, როგორც პოლიტიკურ თავისუფლებაზე - მაშინ ჩვენ უნდა ვისაუბროთ პოლისურ ცხოვრებაზე და შესაბამისად სამოქალაქო ცხოვრებაზე. ბერძნებისთვის იდეალს წარმოადგენდა პოლისური ცხოვრება, ისინი სხვა ტიპის სახელმწიფოში ვერ ხედავნენ "პოლიტიკას". მაგრამ მოდით დავიწყოთ ისტორიულ გამოცდილებიდან საუბარი, პოლისური ცხოვრება დაიწყო მას შემდეგ, რაც ადგილობრივი ხალხი იქნა დატყვევებული ჩრდილოეთიდან მოსული ხალხების მიერ, სპარტაში დორიელებმა მოახდინეს ადგილობრივი მოსახლეობის დამორჩილება, დამონება და მთელი ეს პოლიტიკური ცხოვრება, აგებული იყო ამ იერარქიული მდგომარეობის შენარჩუნებაზე. პოლისი, ანუ პოლიტიკური ცხოველი, რომელიც პოლის განაგებდა უპირველეს ყოვლისა კოლექტიურად უნად ეზრუნა, იმ იერარქიის შენარჩუნებაზე რაც ძველ ბერძნულ პოლისებს ახლდათ თან. ამ ეთნიკურმა იერარქიის შენარჩუნება შესაძლებელი იყო ლოკალური მაშტაბებით, ამიტომ ბერძნული ერთიანი ბერძნული სახელმწიფოს შექმნა, არასასურველი იყო და არღვევდა ამ სისტემას, იმ დროს როდესაც სპარსეთში დაბალ სოციალურ ფენებს ეძლეოდათ გაცილებით მეტი შანსი შეეცვალათ საკუთარი მდგომარეობა, ვიდრე ეს საბერძნეთში შეეძლოთ. პოლიტიკაში (პოლისის მართვაში) თავიდანვე იყო ჩადებული გარკვეული სოციალურ-ეთნიკურ-კულტურული იერარქიის ნიშნევბი. ამ მდგომარეობით ტკბობა ბერძნებისთვის უცხო არ იყო, ისინი საკუთარ თავს სამყაროს ცენტრად მიიჩნევდნენ, მაგრამ უკვე ელინიზმის პერიოდშნი ნათელი გახდა, რომ დიდი სახელმწიფო წარმონაქმნები, მონარქიები გაცილებით მეტ პერსპექტივას ძენდა კაცობრიობას, ვიდრე ბერძნული დემოკრატია. სწორედ ელინიზმის ხანას უკავშირდება ბერძნული ჰუმანიზმი, მონების გაშვება, დიდ სივრცეში ცხოვრებამ ცივილიზაციური ნიშნები გააქრო, არა იმიტომ რომ აღმოსავლეთის ელინიზაცია მოხდა, არამედ იმიტომ რომ დასავლეთის "აღმოსავლეთიზაციაც" მოხდა და ნათელი გახდა დიდ სახელმწიფოების უპირატესობები. მაგრამ განა ამით პოლიტიკა გაქრა, საჯაროობა გაქრა? არა, პირიქით ნათელი გახდა, რომ ესეთ სივრცეებში უფრო მეტი საჯაროობა და დაცულობა იყო, ფილოსოფოსებს რომელსაც დემოკრატია ანადგურებდა, საკმაოდ დაცული და წახალისებული აღმოჩნდა მონარქიებში. <br /><br />რესპუბლიკის დროინდელ რომში, დიქტატურებს, მხედარმთავრებს მხარს უჭერდნენ პლებეები, ხოლო რესპუბლიკის გულმხურვალე დამცველები კი იყვნენ პატრიციები, არისტოკრატია. რომის ადრეული ისტორია, ძალიან წააგავს თავის ტიპოლოგიით ბერძნულ პოლისურ ცხოვრებას, მეტიც ის არ განსხვავდება ერთმანეთისგან ხშირ შემთხვევაში. სოციალური უთანასწორობა, რა თქმა უნდა ვერ დაიძლეოდა მონათმფლობელურ სამყაროში, მაგრამ უნდა ითქვას ისიც რომ სწორედ მაშინ, როდესაც რომი იქცა იმპერიად, მაშინ გამოჩნდენ რომის იმპერიაში ისეთი მართველები, რომლებიც ყოფილი მონები იყვნენ (იმპერატორებიც კი ჰყავდათ ყოფილი მონები). სამოქალაქო საზოგადოება, ეს თავისთავად იყო ისეთი საზოგადოების ნაწილი, რომელიც სხვების მართვაზე ჰქმნითდნენ პოლიტიკას. არ არის გასაკვირი, რომ ყველა პოლისმა დემოკრატიული იქნებოდა ის თუ ოლიგარქიული ჰქონდა ქონებრივი ცენზის სისტემა. ქონებრივი ცენზის სისტემამ თავისი ფუნქცია მაშინ ამოწურა, როდესაც პოლიტიკური ძალაუფლება ქალაქიდან - ჯარში გადაინაცვლა, ხოლო ჯარში მოსამსახურე პლებეებს კი მიეცათ შესაძლებლობა პოლიტიკაში მიეღოთ მოანწილეობა. პოლიტიკა საყოველთაო გახდა მაშინ, როდესაც იგი გავიდა სამოქალაქო საზოგადოებიდან. რა თქმა უნდა მონათმფლობელობა შენარჩუნდა, მაგრამ სამოქალაქო საზოგადოებაში ყოფილი მონა, ვერასდროს ჩაერთვებოდა პოლიტიკაში, ხოლო იმპერიის პერიოდში, მათ ეს შესაძლებლობა მიეცათ. შესაბამისად დემოკრატიები ყველგან ატარებდა სოციალურ ჩაგვრის ყველაზე რადიკალურ ხასიათს, მაგრამ ამავე დროს მას გააჩნდა პროპაგანდა და მომხიბლელობა, რომელიც ყველა მკვლევარს, ყველა დაინტერესებულ პირს ხიბლავს. <br /><br /><br /><br /><br />პოლიტიკა, როგორც ასეთი ჩაისახა არა საბერძნეთში, არამედ თეოკრატიულ სახელმწიფოებში. ფროიდი "ტოტემი და ტაბუში" აქვს მოყვანილი, რამოდენიმე მაგალითი ერთ-ერთი ტომის ცხოვრებიდან, რომდესაც ადამიანი უარს ამბობს იყოს ბელადი, ხოლო მას აიძულებენ (რადგან მიიჩნეოდა, რომ ბელადი არ უნდა გაინძრეულიყო, რადგან ამით ღვთაებრივ სამყაროს დაარღვევდა, ხოლო თავად ბელადი იყო ამ სამყაროსა და ღმერთებს შორის შუამავალი). ძალაუფლების ტრანსცენდენტური გაგება თავის არსით მიზნად ისახავდა იმას, რომ ჰარმონია დამყარებულიყო სულსა და სხეულს შორის ამ სამყაროში და ამის გამომხატველი ყოფილიყო ერთი ადამიანი, მაგრამ რა ხდებოდა ამ ადამიანის ირგვლივ? რა თქმა უნდა, ძალაუფლების ცენტრი მთლიანად საკრალიზებური და რიტუალური იყო, მაგრამ მის ირგვლივ საზოგადო ცხოვრება, საჯაროობა გაცილებით შესაძლებელი იყო, ვიდრე შემდგომ ელინურ პოლისებში. თეოკრატიულ სახელმწიფოები ხშირად საკუთარ თავის იზოლირებას ახდენდნენ (როგორც ეს ჩინეთში მოხდა, დახურული ქალაქის შექმნით) მაგრამ ამ ქალაქის მიღმა, ყოველდღიური ცხოვრება უფრო საჯარო და თავისუფალი იყო, მეტიც არ მოითხოვებოდა ის მგრძნებარე დისციპლინა, რაც თითოეულ ბერძენს მოეთხოვებოდა - მიეღო მონაწილეობა პოლიტიკაში ან იქნებოდა გაძევებული პოლისიდან. არასდროს ისეთი ცენტრალიზებული და ყოველისმომცველი არ ყოფილა თეოკრატიული აღმოსავლური სახელმწიფო, როგორც ეს ბერძნული დემოკრატია იყო. მეტიც, ემანსიპაციას მონარქიები უფრო ატარებდნენ, ვიდრე დემოკრატიები. პოლისურებს შორის დაპირისპირებებს რომ დავაკვირდეთ, საკმაოდ ხშირია კონკურენტ ქალაქის სრული განადგურება, ამ ომის შედეგად პრიციპში არაფერი არ შეცვლილა (არც პელეპნისის ომმა შეცვალა არაფერი, არც შემდეგ ომებბმა პოლისებს შორის), აღმოსავლეთში კი სპარსული იმპერიის შექმნით, მოხდა უამრავი დაპყრობილი ხალხის მონობიდან ხსნა (ბაბილონელებისგან თავის დაიხსნეს ებრაელებმა) პირველ რიგში შეტევა განხორციელდა ადგილობრივ ელიტებზე. ელიტები, რომლებიც არ აძლევდნენ საზოგადოების სხვა დანარჩენ ნაწილს მათგან დამოუკიდებლები ყოფილიყვნენ, გაცილებით დამოუკიდებელნი გახდნენ და მათ ცხოვრებას საჯაროობა დაეტყოთ, ოღონდ ამ საჯაროობას თან საკარნავალო და სარიტუალურო ელემენტები ჰქონდა. თანამედროვე მკვლევარები შენიშნავენ, რომ სარიტუალო საჯაროობაში, ხშირად საკმაოდ ბევრი პოლიტიკური მოთხოვნილებები დაკმაყოფილებულა (ჩინეთის მაგალითი). თანამედროვე დასავლელი ადამიანისთვის, საჯაროობა დაკავშირებულია პირდაპირ მოქმედებასთან, ხოლო აღმოსავლელისთვის საჯაროობა გარკვეულ რიტუალურ, სპირიტუალურ ელემენტს შეიცავს და ამ პროცესის შედეგად მიიღწევა გაცილებით უფრო დიდი სოციალური შეთანხმება, ვიდრე ეს პირდაპირი მოქმედებაა.<br /><br /><br /><br /><br />მოდი ამით დავასრულებ და კიდე ერთ წერილს დავწერ ამ საკითხთან დაკავშირებით, უფრო აკადემიურად თავისი წყაროებით.. უბრალოდ მართლა გამიჭირდა დაწყება, არ ვიცოდი რა თემებს შევხებოდი, ბევრი თემას მინდოდა შევხებოდი...Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-35360834165731855892015-02-11T06:19:00.002-08:002015-02-11T06:19:56.138-08:00ეროვნული უმცირესობები საკითხი საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ეროვნული
უმცირესობები საკითხი საქართველოს დემოკრატიულ
რესპუბლიკაში<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საქართველოს
დ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამოუკიდებლობის მოპოვების
შემდეგ, აქტიურად დადგა ეთნიკურ უმცირესობათა უფლებების საკითხი. ერთი მხრივ ხელისუფლებაში
მემარცხენე ძალა სოციალ-დემოკრატები იყვნენ, მაგრამ მეორე მხრივ დღის წესრიგში ერი-სახელმწიფოს
(ეროვნული სახელმწიფოს, როგორც მაშინ უწოდებდნენ) შექმნის საკითხი დადგა. თავად სოციალ-დემოკრატებშიც
არ იყო ერთიანი მიდგომა, თუ როგორი ურთიერთობა უნდა ჰქონოდა სახელმწიფოს და რა უფლებები
უნდა მიეცა ეთნიკურ უმცირესობებისთვის.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">1918 წ 26 მაისის საქართველოს ეროვნულ საბჭოს სხდომაზე
ნ.ჟორდანიამ წარმოსთქვა სიტყვა: „ ჩვენს სახელმწიფო ფარგლებში, მოსახლეობს სხვადასხვა
ერთა უმცირესობა. ვაცხადებთ, რომ ეროვნული უმცირესობანი იქნებიან ისევე უფლებამოსილნი, როგორც იქნება ჩვენი სახელმწიფოს ეროვნული უმრავლესობა
- ქართველობა“. სოციალ-დემოკრატთა ლიდერის ეს განცხადება, უბრალო განცხადების დონეზე
არ დარჩენილა. საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტის წარმოდგენის დროს, გამოკვეთილად დაფიქსირდა
პოლიტიკური ნება, რომ ქვეყანაში დაცული ყოფილიყო ეთნიკური უმცირესობების უფლებები.
დამოუკიდებლობის აქტის მე-5 და მე-6 მუხლში წერია: „5) საქართველოს დამოუკიდებელი რესპუბლიკა
თაცის საზღვრებში თანასწორად უზრუნველყოფს ყველა მოქალაქის სამოქალაქო და პოლიტიკურ
უფლებებს განურჩევლად ეროვნებისა, სარწმუნობისა, სოციალური მდგომარეობისა და სქესისა.
6) საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა განვითარების თავისუფალ ასპარეზს გაუხსნის
მის ტერიტორიაზე მოსახლე ერს“. ქართული პოლიტიკური
ელიტა, ცდილობდა ხშირად დაესვა ეროვნული უმცირეობების საკითხი და ის უბრალო ფორმალობად
არ დარჩენილიყო. ეროვნული საბჭოს 1918 წლის 15 ივნისის სხდომაზე გამოქვეყნებულ დეკლარაციაში
ვკითხულობთ: „მთავრობა თავის მოვალეობად მიიჩნევს, ცხოვრებაში გაატაროს საქართველოს
დამოუკიდებლობის აქტში აღიარებული დებულება, რომლითაც საქართველოს ტერიტორიაზე მოსახლე
ეროვნულ უმცირესობათა მოქალაქეებს მიენიჭებათ ისეთივე პოლიტიკური, მოქალაქეობრივი და
ეროვნულ-კულტურული უფლებები, რომლითაც აღჭურვილი იქნება თვით ქართველი მოქალაქენი“
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">სახელმწიფო ენის საკითხი <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საქართველოს დამოუკიდებლობის მოპოვების პერიოდში აქტიურად
დადგა სახელმწიფო ენის შესახებ საკითხი. 1918 წლის 15 ოქტომბერს მიღებული იქნა „კანონი
სახელმწიფო ენისა“, რომლის მიხედვითაც სახელმწიფო ენად გამოცხადდა ქართული ენა. რაც შეეხება ეთნიკურ უმცირესობებს, სახელმწიფო დაწესებულებებში
მათთვის მშობლიური ენის ხმარების საკითხი ცალკე კანონით უნდა განსაზღვრულიყო, ხოლო
ეროვნულ საბჭოში მშობლიურ ენაზე მათ წარმომადგენლებს სიტყვის წარმოთქმის შესაძლებლობა
ეძლეოდათ. სახელმწიფო ენის ქართულად გამოცხადების შემდეგ, დაიწყო პოლემიკა ენასთან
დაკავშირებით. ქართულმა ენამ, როგორც ერთადერთმა სახელმწიფო ენამ გააღიზიანა განსაკუთრებით
რუსი მოხელეები, რომლებიც კატეგორიულად მოითხოვდნენ რუსული ენის, როგორც მეორე ენის
შემოღების საკითხს. ენის შესახებ პოლემიკაში მთლიანად საზოგადოება ჩაერთო. გაზეთი
„ერთობა“ მოწინავე წერილი „უმცირესობათა უფლებები“ წერდა: „ნეტავ, რომელი სახელმწიფოა,
რომ თავისი ენის მაგივრად უცხო ენა შემოიღოს?!“, ასევე ხაზს უსვამდა ცარიზმის დროს,
ადგილობრივ დაწესებულებებში მშობლიური ენის შემოღებისთვის ბრძოლას. „ეხლა უკვე საკუთარი
სახელმწიფო გვაქვს, და განა უცხო ენას უნდა ჩავებღაუჭოთ? ცხადია, არა. ჩვენ უნდა შემოვიღოთ
სახელმწიფოში სახელმწიფო ენა, ე.ი. დედაენაზე
მოვუწოდოთ ხალხს ყოველვე“. მომდევნო პუბლიკაციაში
კვლავ გამოიცა ამ საკითხზე მიძღვნილი ვრცელი წერილი „ეროვნულ უმცირესობათა ენა“ სადაც
წეერა: „პარლამენტის ენა ქართული უნდა იყოს. თუ ეთნიკური უმცირესობა მაინც მოისურვებს
გამოგზავნოს ისეთი დეპუტატი, რომელმაც ეს ენა არ იცის - დაე გამოგზავნოს. ეს მისი ნებაა...
ასეთი დეპუტატი თვითონ იგრძნობს უხერხულობას და არ მოისურვებს იჯდეს ისეთ დაწესებულებაში,
რომლის ასავალ-დასავალი მას არ ესმის“ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">საზოგადოება ენის საკითხისადმი მგრძნობიარე იყო, ამავე
დროს ეთნიკური უმცირესობების უფლებების საკითხის გადაჭრაც იდგა სახელმწიფოს წინაშე.
თავად სოციალ-დემოკრატიულ პარტიაში ჩამოყალიბდა ორი მოსაზრება, ერთს შეგივძლია ვუწოდოთ
უფრო ეროვნული პოზიციების მქონენი, რომლის სათავეშიც პ.საყვარელიძე იყო, მეორეს კი
უფრო მემარცხენე პოზიციებზე მყოფ, რომელთა სათავეშიც რ.არსენიძე ედგა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">დისკუსია დაიწყო საპარლამეტო ენის შესახებ. პ.საყვარელიძემ
განაცხადა: „ჩვენს პარლამეტში, სხვა ენაზედ ლაპარაკის ნების მიცემა შემოიტანს არევ-დარევას
საქმის წარმოებაში, რადგანაც მათ მაშინ ნება ექნებათ თავიანთ ენაზედვე შემოიტანონ საბჭოში
წინადადებები, კანონპროექტები და სხვა, რაც შეცვლის მთელი საქმის წარმოებას“. პ.საყვარელიძეს
ოპონენტმა რ.არსენიიძემ წამოაყენა დებულება, რომლის მიხედვითაც ეთნიკურ უმცირესობებს
პარლამეტში მხოლოდ ლაპარაკის უფლება მიეცემოდათ, ხოლო კანონპროექტების არაქართულ ენაზედ
წარდგენას დაუშვებლად თვლიდა. ამ საკითხს ეროვნული
საბჭო 1918 წლის 21 სექტემბრის სხდომაზე ისევ შეეხო. რ.არსენიძემ ეთნიკურ უმცირესობების
სიტყვის თარგმნის აუცილებლობის საკითხი დასვა. უმცირესობების წარმომადგენლების სიტყვა
იმ შემთხვევაში უნდა ეთარგმნათ, თუკი მის აუცილებლობას საბჭო მიზანშეწონილად მიიჩნევდა. ამ დადგენილების მიღების მიუხედავად, 1918 წლის 27 სექტემბერს სხდომაზე ეროვნული საბჭო
საპარლამენტო ენის საკითხს ისევ დაუბრუნდა და დისკუსიის შემდეგ მიიღო კანონი, რომელიც
წინა სხდომაზე პ.საყვარელიძემ წარმოადგინა. ამ კანონის მიხედვით საპარლამენტო ენა ქართული
რჩებოდა, ხოლო სახელმწიფო ენის არმცოდნე ეთნიკურ უმცირესობებისთვის მშობლიურ ენაზე
სიტყვის წარმოთქმის უფლება ეძლეოდათ. ეს იწვევდა დიდ გაუგებრობას, ამიტომ დამკვიდრდა
ტრადიცია, რომ უმცირესობები მხოლოდ რუსულ ენაზე წარმოთქვამდნენ ხოლმე სიტყვას. ეს იყო
დიდი ნაბიჯი იმ პერიოდში, რომელიც სახელმწიფომ გადადგა ეთნიკურ უმცირესობების სასარგებლოდ
და მათი ქართული ენის არ ცოდნის გამო, არ მოახდინა მათი პოლიტიკური ცხოვრებიდან გარიყვა.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ეთნიკური უმცირესობები
საკანონმდებლო ორგანოში<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ერთ-ერთი მთავარი საკითხი, რომელიც იმ პერიოდში დადგა,
ეს იყო ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლების რაოდენობა, საკანონმდებლო ორგანოში.
1918 წლის 29 მაისის სხდომაზე, საქართველოს ეროვნულ საბჭოში ეროვნულ უმცირესობების
წარმომადგენლების შესახებ სპეციალური დადგენილება მიიღო: „საქართველოს ტერიტორიაზე
მოსახლე ეთნიკურ უმცირესობათა წარმომადგენელნი საქართველოს ეროვნულ საბჭოში მიღებულნ
იქნან ამ ერების მოსახლეობის რაოდენობის პრინციპით. თვით წარმომადგენლების მოწვევა
ხსენებულ ერების ნაციონალურ საბჭებთან ან სხვა ამგვარ დაწესებულებებთან შეთანხმებით
მოხდეს“ ამ საკითხზე პოლემიკა მოგვიანებთაც გაგრძელდა. 1918 წლის 11 ივლისის სხდომაზე
კ.მიქელაძე გამოვიდა მოხსენებით და ახალი კანონპროექტი განიხილა. ამ კანონპროექტის
მიხედვით საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოში ეთნიკურ უმცირესობებს 20000 მცხოვრებიდან
ერთი დელეგატის გაგზავნის უფლება ეძლეოდათ, თუმცა გამონაკლისებსაც უშვებდა იმ უმცირესობებზე,
რომლებიც ვერ აკმაყოფილებდნენ ამ მოთხოვნას (ბერძნები, გერმანელები, ებრაელები). ამავე
დროს, ყველა კანდიდატის წინაშე მკაცრი მოთხოვნა იყო დაყენებული - ქართული ენის ცოდნის
აუცილებლობა. 1918 წლის 31 აგვისტოს სხდომამ დოკუმენტში გარკვეული ცვლილებები შეიტანა,
ხოლო 10 სექტემბერს სხდომამ, კანონპროექტის გათვალისწინებით ეთნიკური უმცირესობების
28 ადგილი, გარკვეული მოსაზრების გამო 26-მდე შეამცირა და ამ სახით 13 სექტემბერს სხდომაზე
ოფიციალურად დამტკიცდა ეს დოკუმენტი. დოკუმენტში ვკითხულობთ: „მიეცეს უფლება საქართველოს
ეროვნულ საბჭოში 26 წარმომადგენლის არჩევისა იმ ეროვნულ უმცირესობას, რომელიც საქართველოს
ტერიტორიაზე მოსახლეობს და საქართველოს რესპუბლიკის მოქალაქეთაგან შესდგება, სახელდობრ,
სომხებს 10, თათრებს - 4, აფხაზებს - 3, რუსებს - 2, ოსებს - 2, ქართველ ისრაელებს
- 2, ებრაელებს - 1, ბერძნებს - 1, გერმანელებს - 1, ეროვნულ უმცირესობათა წარმომადგენლები
უნდა გამოგზავნონ ამ ერების ეროვნულმა საბჭოებმა, რომელნიც არჩეულნი არიან საქართველოს
მოქალაქეების მიერ და საქართველოს რესპუბლიკის ფარგლებში მოქმედებენ. შენიშვნა: სადაც
ასეთი საბჭო არ არსებობს,, საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრის გამოგზავნის უფლება
მიეცეს ისეთ ერის წარმომადგენელს, რომელნიც არჩეულნი არიან სხვადასხვა დემოკრატიულ
დაწესებულებებში საქართველოს რესპუბლიკაში“<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<b><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პოლემიკა
ეროვნულ უმცირესობებისთვის კულტურულ-ავტონომიის მინიჭების შესახებ<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ეთნიკურ უმცირესობებისა და ეროვნულ სახელმწიფოს ურთიერთობებთან
დაკვშირებით, თავად საქართველოს სოციალ-დემოკრატიულ პარტიის შიგნით არ ყოფილა ერთიანი
პოზიცია. თავად პარტიაში, დაიწყო უამრავი პოლემიკა პარტიის წევრებს შორის, ამ საკითხთან
დაკავშირებთ. ჩვენ შეგვიძლია დავყოთ სოციალ-დემოკრატები რამოდენიმე ჯგუფად: 1) უნიტარულ-მემარჯვენულ
პოზიციებზე მდგარ ნაწილად, რომელსაც სათავეში პეტრე საყვარელიძე ედგა 2) ფედერალისტურ-მემარცხენული
ჯგუფი, რომლის სათავეშიც აკაკი ჩხენკელი იყო და 3) ზომიერ ჯგუფად, რომლის სათავეშიც
ნოე ჟორდანია იყო.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">1920 წლის 20 თებერვლის საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე
ეთნიკურ უმცირესობათა უფლებების შესახებ პ.საყვარელიძემ გააკეთა მოხსენება: „ჩვენ ვდგავართ
ეროვნული სახელმწიფოს ნიადაგზე და მისი ინტერესების თვალსაზრისით ვსინჯავთ ეროვნულ
უმცირესობათა საკითხს“. პ.საყვარელიძე დასავლურ ევროპის გამოცდილებით აპელირებდა და
საფრანგეთის მაგალითი მოჰყავდა. პ.საყვარელიძე უმცირესობებთან დაკავშირებით თავის პოზიცია
ჰქონდა, ის ამბობდა: „ჩვენში მაგალითად ცხოვრობენ სომხები, ცხადია, აქ შეუზღუდაველ
თავისუფლებაზე ლაპარაკი არ შეიძლება; სინამდვილეა ის, რომ მცირე დაჩაგცრა მათ ვერ აცდება,
სამაგიეროთ ისინი სავსებით თავისუფალნი არიან სომხეთში, სადაც თავის მხრივ იჩაგრებიან
თათრები. ეს არის კანონი, რომელიც თანასწორად ვრცელდება ყველაზე და რომელსაც ვერ გადალახავთ
თუ გსურთ დაიცვათ სახელმწიფო ინტერესი“, მას მოჰყავდა რუსეთისა და ავსტირა-უნგრეთის
იმპერიის მაგალითები და აცხადებდა, რომ: „პირველიცა და მეორეც... ერთი და იმავე მიზეზით
დაინგრა... აქ არ იყო ეროვნული მოძრაობა და ეს კატასტროფა ბუნებრივი კანონით მოხდა“
(გასათვალისწინებელია ის, რომ პირველ მსოფლიო ომამდე, ავსტრია-უნგრეთის იმპერია, რჩებოდა
გარკვეულწილად მისაბაძ ქვეყნად, იმ გაგებით, რომ ყველა ეროვნებას თანაბარი უფლებები
ჰქოდნათ და ბევრი ცნობილი სოციალ-დემოკრატი, როგორიც მაგალითად ბაბელი იყო და ა.შ.
ავსტრია-უნგრეთის მაგალითს, როგორც ნიმუშად ისე იყენებდნენ, მაგრამ ეტყობა პირველ მსოფლიო
ომის შემდეგ სოციალ-დემოკრატებმა გადააფასეს თავიანთი დამოკიდებულება ავსტრია-უნგრეთის
მოდელიზე) ამ საკითხს შეეხო უფრო მემარცხენე პოზიციებზე მყოფი აკ.ჩხენკელი 26 თებერვალს
იმავე სხდომაზე, განაცხადა: „ჩვენ ვერავის მივბაძავთ, ვერავისგან გადმოვიღებთ რასმეს,
რადგან არ არის ისტორიაში სათანადო, ჩვენი დამაკმაყოფილებელი მაგალითები. ეს კითხვა
უნდა გადავჭრათ ჩვენი გონებით იმდენად საფუძვლიანად, რომ სხვისთვის გახდეს სამაგალითო“
აკ.ჩხენკელი მიიჩნევდა, რომ ეთნიკურ უმცირესობებისთვის განსაკუთრებული დათმობა იყო
საჭირო: „ერთის ბედნიერება მეორის ბედნერებააა,
და ერთის უბედურება - უბედურებაა მეორესთვის. აყვავება სახელმწიფოსთვის, არის
აყვავება და გამდიდრება უმცირესობისა. ეს უნდა ქონდეს შეგნებული ყოველ უმცირესობას,
რომ ადგილი არ ქონდეს რაიმე გაუგებრობასა და უნდობლობას“. აკ.ჩხენკელი უარყოფითად მიიჩნევდა
ყოველგვარ ძალადობას უმცირესობებზე და მათი ცნობიერების ამაღლებაზე საუბრობდა: „უმცირესობამ
უნდა შეითვისოს ის აზრი, რომ ჩვენი რესპუბლიკა მათი რესპუბლიკაა და რაც ავნებს სახელმწიფოს
ავნებს მათაც“.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამ დისკუსიებში საზოგადოების ფართო წრე ჩაეთო. გაზეთი
„ერთობამ“ გამოაქვეყნა სტატია „ეროვნული საკითხი ჩვენში“ სადაც წერდა შემდეგ რამეს:
1) საქართველოში მცხოვრები ეთნიკური უმცირესობები რუსები, სომხები, თათრები და ოსები
სანდონი არ იყვნენ, რადგან რუსები დიდი რუსეთის აღდგენაზე ოცნებობდნენ, სომხები და
თათრები საქართველოს ტერიტორიის მიტაცებაზე ოცნებობდნენ, ხოლო ოსები, მათ ჩრდილოეთ
ძმებთან მიერთებას გეგმავდნენ. ამიტომ საჭირო იყო, მათდამი განსკუთრებული მიდგმობეი.
2) ავსტრიასა და საქართველოს შედარების ფონზე იყო სტატია დაწერილი და აღნიშნულია, რომ
ავსტიის იმპერიაში სხვადასხვა ერების შეგნება მაღალი იყო, ამიტომ მისი მაგალითი არ
გამოდგებოდა ჩვენთან: „საუბედუროდ ჩვენში მცხოვრებ უცხო ერებს ვერ მოვთხოვთ ასეთ შეგნებას.
ერთობ დაბლა დგანან ისინი კულტურის საფეხურზე და არსებულ გარდამავალ ხანაში მათგან
არ უნდა მოველოდოთ მამულიშვილურ გრძნობების აღტკინებას“. 3) გარკვეულწილად აფრთხილებდა
ეთნიკურ უმცირესობებს: „უნდა ვაგრძნობინოთ ჩვენში მოსახლე სხვა ერებს, რომ აქ უზრუნველყოფილია
მათი ადამიანური და მოქალაქეობრივი თავისუფლება - თანასწორობა. მაგრამ იმავე დროს თავიდანვე
უნდა ვაგრძნობინოთ ჩვენი ძალა იმ ელემენტებს, რომელნიც... ისე კი არ იქცევიან როგორც
მოქალაქენი, არამედ, როგორც თავხედი სტუმრები. ამ საქმეში ორ სკამზე ჯდომა და ქანაობა
მხოლოდ ზარალს მოგვიტანს და სხვა არაფერს.“<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">1920 წლის 10 მარტს დამფუძნებელი კრების საკონსტიტუციო
კომისიის სხდომაზე, რუსმა დეპუტატებმა გააკეთეს განცხადება სახელმწიფო ენის იძულებითი
სწავლების მიზანშეუწონლობისა და მასთან რუსულის გათანაბრების აუცილებლობის შესახებ. ამ მოთხოვნას ასაბუთებდნენ, შემდეგნარიად: „ქვეყნად
არსად არ არის სოციალისტური მთავრობა, ეს არის საქართველოში და ეს გარემოება ავალებს
მთავრობას ზოგ რამეს, რაც სხვა სახელმწიფობისთვის უჩვეულოა და შეუძლებელი“. რაც შეეხება
დაშნაკცუთიუნის პარტიის წარმომადგენელს ავეტისიანის განცხადებით: „რუსები, გერმანელები,
ბერძნები წავლენ და ჩვენ უნდა ვეცადოთ იმ უმცირესობათა ცხოვრება მოვაწესრიგოთ, რომლებიც
აქ რჩებიან“. ის რომ ეთნიკური უმცირესობების დეპუტატების განცხადებები და საქმიანობა
ხშირად სახელმწიფო ინტერესებს ეწინააღმდეგებოდა, რაც უმრავლესობის უარყოფით დამოკიდებულებას
იწვევდა. გაზეთები წერდნენ: „ისინი, ნებსით თუ უნებლიეთ ივიწყებენ იმ უბრალო ჭეშმარიტებას,
რომ ამა თუ იმ სახელმწიფოს ტერიტორიაზე გარდა თვით ადგილობრივი მთავრობისა, არავის
ნება არა აქვს დამოუკიდებელი ნაბიჯები გადადგას საგარეო თუ საშინაო პოლიტიკის სფეროში.
ამ ვაჟბატონებს </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამ პერიოდში სოციალ-დემოკრატები თვლიდნენ, რომ ეროვნული
სახელმწიფოს შენებლობას არ უნდა დაპირისპირებოდნენ ეთნიკური უმცირესობები და ამისთვის
მთელი რიგი საკითხები უნდა მოეგვარებინათ და შეემცირებინათ ეთნიკურ უმცირესობებსა და
სახელმწიფოს შორის დაპირისპირება. სოციალ-დემოკრატიულ რიგებში ძირითადად ორი თვალსაზრისი
არსებობდა: 1) ეთნიკურ უმცირესობებისთვის საჯარო უფლებების მიცემის აუცილებლობის საჭიროება
და 2) საქართველოსთვის მხოლოდ ეროვნული თემების დაშვების შესაძლებლობა. 1920 წლის 20 მარტის დამფუძნებელი კრების საკონსტიტციო
კომისიის სხდომაზე აკ.ჩხენკელმა საქართველოში მცხოვრებ უმცირესობების კულტურული განვითარების
მიზნით საჯარო უფლების მიცემის აუცილებლობა წამოაყენა. აკ.ჩხენკელის სიტყვით: „სახელმწიფო
თავის უფლებას უთმობს სხვას, მაგრამ სახელმწიფოს აქვს კონტროლის უფლება. ჩვენი ცხოვრების
ნორმალურად განვიარების ინტერესი მოითხოვს ვაღიაროთ საჯარო უფლებრივი ორგანოების საჭიროება“. ეს პოზიცია აკ.ჩხენკელმა საქართველოს სოციალ-დემოკრატთა
მუშათა პარტიის ცეკის 1920 წლის 22 მაისის სხდომაზეც დააფიქსირა. აკ.ჩხენკელიმა მოხსენება
დაიწყო შემდეგი სიტყვებით: „ეროვნულ უმცირესობებს ყველაფერი უნდა მივცეთ, რაიც შესაძლებელი
იქნება და სახელმწიფოს არ ავნებს“. სსდმ პარტიის მეორე ყრილობის სხდომაზე 1920 წლის
17 ივნისს აკ.ჩხენკელმა თავის დებულება შემდეგნაირად ჩამოაყალიბა: 1) ეთნიკური უმცირესობების
თემები, ეროვნულ კავშირის საფუძველი მაშინ იქნებოდა, თუკი მას საჯარო უფლებებს მისცემდნენ.
2) ეროვნულ კავშირებს, მცხოვრებთა რაოდენობის მიხედვით თვითმართველობის ბიუჯეტებთან
სწავლა-განათლების გასაუმჯობესებლად ფინანსური საშუალებები პროპორციულად უნდა მიეღოთ.
3) ეთნიკურ უმცირესობებს სწავლა-განათლების გარანტიას სახელმწიფო მისცემდა, რომლის
შემდეგაც უმცირესობების სიმპატიებს მოიპოვებდა სახელმწიფო „ამ გზით - ამბობდა აკ.ჩხენკელი
- ჩვენ შეგვიძლია ავაცდინოთ ეროვნული კავშირები ყალბ და მავნე გზას“. აკ.ჩხენკელს გვერდი
აუბა ირ.წერეთელმაც, თუმცა მის პროექტს დაუპირისპირდა პ.საყვარელიძე. 1920 წლის 20
თებერვალს დამფუძნებელ კრების საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე, პ.საყვარელიჩემ, აკ.ჩხენკელის
პროექტი გააკრიტიკ: „სხვა ერს აქ ჩვენ ვეღარ შევქმნით, სახელმწიფოში ახალ სახელმწიფოს
ვერ დავაარსებთ, ჩვენ ვერ დავუშვებთ ვერც კურიებს, ვერც ავტონომიას და საზოგადოდ საჯარო
უფლებრივ ხასიათის ორგანიზაციას“. პ.საყვარელიძემ მიანიშნა, რომ ზემოთ აღნიშნულ პროექტის
შემთხვევაში ქაოსური სიტუაცია შეიძლება შექმნილიყო ქვეყანაში: „ჩვენ ყველაფერ დავუშვებთ,
მაგრამ ვერ შევქმნით საჯარო უფლებრივ ორგანიზაციებს... მას ფიზიკური ძალის შექმის უფლება
სურს მოიპოვოს, იგი სრული კანონმდებელია - ერთი სიტყვით, სახელმწიფოებრივი ფუნქციების
მატარებელია. მაშინ ჩვენს რესპუბლიკაში იქნება 15 საჯარო უფლებით შემოსული ეროვნული
საბჭო, გვექნება ცენტრალური სახელმწიფო და კიდევ 8-9 სახელმწიფო ჩვენ გვერდით და წარმოიდგინეთ
ის კინკლაობა, რომელიც აუცილებელი შედეგი იქნება ასეთი მდგომარეობის. ამიტომ ჩფენ მეტად
ფრთხილად უნდა მოვეპყრათ ამ საკითხს“. ამ დისკუსიის
დროს სიტუაციის განმუხტვა დააპირა სოციალისტ-ფედერალისტმა ი.ბარათაშვილმა, რომელმაც
კომპრომისული ვარიანტი, ეთნიკური უმცირესობისთვის მხოლოდ ნახევრად საჯარო უფლებების
საკითხი დააყენა. პეტრე საყვარელიძემ ეს წინადადება
უარყო: „ნახევრად საჯარო უფლება, როგორც ბრძანებს ბარათაშვილი, სრულიად არევს საქმეს
და ამის მიღება ნიშნავს ჩვენთვის ეროვნულ სახელმწიფოს დაღუპვას. დიდ სახელმწიფოში ეს
კიდევ დასაშვებია, პატრაში, როგორიც ჩვენი რესპუბლიკაა, ყოვლად მიუღებელია.“ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">1920 წლის 22 მაისის სსდმ პარტიის ცეკას სხდომაზე ნოე
ჟორდანი გამოსვლით წარდგა. მან გააკრიტიკა კულტურული-ავტონომიის მომხრეები, დაუპირისპირდა
აკ.ჩხენკელს, განსაკუთრებით იქ სადაც ერის „უფლების სუბიექტად“ გამოცხადებიდან გამოცხადებიდან
გამომდინარე, ეთნიკურ უმცირესობებისთვის უფლების გამომხატველი ორგანოების შექმნის საკითხი
იყო დასმული. „რუსეთის იმპერიაში - ამბობდა ნ.ჟორდანია - მომხრე ვიყავი სუბიექტური
უფლებებისა, იმიტომ რომ ერები ჩაჭედილი იყვნენ ამ ქვეყანაში და გასაქანი არ ქონდთ.
იმ კონკრეტულ პირობებში ეს საჭირო იყო“, ასევე ამატებს ნ.ჟორდანია: „რუსეთის ხელისუფლებას
რაც უნდა დიდი უფლებები მიეცათ პატარა ერებისთვის, მაინც ვერაფერს დააკლდებდნენ რუსეთს,
როგორც დიდ სახელმწიფოს.“ ნოე ჟორდანია საუბრობდა ასევე, იმ საშიშროებაზე, რასაც ფედერალიზმს
შეიძლება მოჰყოლოდა: „ ჩვენ პატარა სახელმწიფო ვარ, აქ 16-მდე ნატეხი ერებია. ამდენი
ხალხი რომ საჯარო უფლებებით აღვჭურვოთ, ისინი უფრო დიდი ცენტრები შეიქმნებიან ჩვენს
რესპუბლიკაში. დღეს სულ სხვა პირობებია და მაშინდელ რუსეთის პირობებს ვერ შევადარებთ“.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ამ საკითხის მოსაგვარებლად, ნ.ჟორდანიამ წამოაყენა კომპაქტურ
დასახლებული ეთნიკური უმცირესობებისთვის თემური სისტემის შემოღება, სახელმწიფო კი თემებზე
ერთიან კონტროლს განახორციელებდა. „თუ თემების ფარგლებში მოვათავსებთ - ამბობდა ნ.ჟორდანია - ნაციონალურ-ტერიტორიული
კავშირი იქნება და ერის კულტურული განვითრება. სკოლებს თუ ვერ მოაწყობენ, სახელმწიფო
ვალდებული იქნება ფულით დაეხმაროს. წინათ კანტონალურ სისტემას ვამბობდით, ეხლა კი თემური
სისტემა აჯობებს მათთვისაც და სახელმწიფო ინტერესებიც დაცული იქნება. ისეთ გაბნეულ
თემს, რომელსაც თემი არა აქვს, მათ ექნება ეროვნული კავშირი. სახელმწიფო სკოლისთვის
დახმარებას მისცემს.“ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ნოე ჟორდანიას წამოყენებულმა საკითხმა უმცირესობების
თემების შესახებ, სსდმ პარტიის ცეკას სხდომაზე უმრავლესობამ დაუჭირა მხარი. დადგენილების
დოკუმენტში ვკითხულობთ: „1) ნაციონალურ-ტერიტორიალურ თემებს მიეცეთ უფლება შეკავშირდნენ,
სწავლა-განათლების და საერთოდ კულტურული საქმეებისათვის სახელმწიფო მათ დაეხმარება,
2) მათი ეროვნულ-კულტრული მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად სახელმწიფო იღებს თანხას...
წესი თანხის მიღებისა კანონით, 3) იმ ერებს, რომელთაც არ შეუძლიათ თემებში მოხვდნენ,
ექნებათ ცალკე კავშირი“. ლ.ნათაძემ „ეროვნულ
თემების“ მოწყობის შესახებ კონცეფცია წარადგინა, რომლის მიხედვითაც არაქართველ მოსახლეობას
ფართო აპარეზს აძლევდა ეროვნულ-კულტურულ საქმეების მოწესრიგებისთვის. მისი კონცეფციის
მიხედვით თემებს ეძლეოდათ ეროვნული ადმინისტაცია, ეროვნული სასამათლო, ეროვნული სკოლა
და მასწავლებელი. მისი კონცეფციის თანახმად ახალქალაქისა და ბორჩალოს მაზრებში, სოხუმისა
და ბათუმის ოლქებში სომხური თემი უნდა მოეწყოთ. ბორჩალოს, თბილისისა და ახალციხის მაზრებში
- თათრული თემი. თბილისსა და ბორჩალოს მაზრებში - გერმანული თემი. თბილისის, ახალქალაქის
და ბორჩალოპს მაზრებში და სოხუმის ოლქში - რუსული თემი. გორისა და დუშეთის მაზრებში
- ოსუხი თემი. ბორჩალოს მაზრასა და სოხუმის ოლქში - ბერძნული თემი. ამ საკითხების გადასაჭრელად და საერთო პლატფორმის
შესამუშაველად შეიქმნა კომისია (ნ.ჟორდანია, ნ.რამიშვილი, აკ.ჩხენკელი, ი.წერეთელი,
ლ.ნათაძე და მ.არსენიძე). კომისიის მუშაობის შედაგად იქნა მიღებული ერთიანი რეზოლუცია:
„ეროვნული უმცირესობებისგან შემდგარი ადგილობრივი თვითმმართველობის ერთეუილებს (თემი,
ერობა, ქალაქი) უფლება აქვთ შეერთდნენ და დაარსონ ეროვნული კაშირი თავის კულტურულ-განმანათლებელი
საქმეების უკეთ მოსაწყობად და გასაძლიერებლად კონსტიტუციის და კანონის ფარგლებში. ეთნიკურ
უმცირესობებს, რომელსაც ასეთი თვითმმართველობის ორგანოები არ მოეპოვება, შეუძლიათ ამის
გარეშეც შეადგინონ ეროვნული კავშირი ამ მუხლში აღნიშნული უფლებითა და კომპეტენციით.
ეროვნულ უმცირესობათა კულტურულ-საგანმანათლებლო საჭიროებათა დასაკმაყოფილებლად გადადებულ
იქნეს სახელმწიფოს თვითმმართველობათა ბიუჯეტიდან ფინანსური საშუალებები პროპორციულად
მცხოვრებთა რაოდენობისა“.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> ქართველ
სოციალ-დემოკრატების ლიდერთა მიერ ეთნიკურ უმცირესობების საკითხისადმი მიდგომაში, ამერიკავკასიის
საერთო პოლიტიკურ სიტუაციისა და ქართული სახელმწიფოს ინტერესების გათვალისწინებით ხდებოდა.
მისი მიღებული კანონები, მიზნათ ისახავდა ეროვნულ უმცირესობების ინტეგრაციას და მაქსიმალურად
არიდებდა თავს, მათ ასიმილაციასა თუ ჩაგვრას. იმის მიუხედავად, რომ საქართველოს დემოკრატიულ-რესპუბლიკაში უამრავი სეპარატისტული მოძრაობა იყო (აფხაზეთში,
სამაჩაბლოში, სამხრთ საქართველოში თუ ლორეს მხარეს) ქართველი სოციალ-დემორკატები საკუთარ
იდეების ერთგული რჩებოდნენ და სურდათ შეექმნათ მრავალეროვანი დემოკრატიული სახელმწიფო.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-20427338828711228482015-02-02T03:36:00.001-08:002015-02-02T03:36:16.580-08:00 ნაციონალიზმის აზრის ისტორია და ისტორიოგრაფია <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe width="320" height="266" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://i.ytimg.com/vi/tJ8DtHdgyV8/0.jpg" src="http://www.youtube.com/embed/tJ8DtHdgyV8?feature=player_embedded" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></div>
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-8370846594554671872015-02-02T03:06:00.001-08:002015-02-02T03:06:30.581-08:00შეხვედრები მწერალთა სახლში - ნუკრი შოშიაშვილი<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe width="320" height="266" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://ytimg.googleusercontent.com/vi/6xIH0DrIF2c/0.jpg" src="http://www.youtube.com/embed/6xIH0DrIF2c?feature=player_embedded" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></div>
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-69675306851431597422014-12-06T11:02:00.004-08:002014-12-06T11:02:36.770-08:00პატარა პოლიტიკური ფიქრები. პირველი ნაწილი<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">„დარწმუნებულობა
- არის ციხე. მისით ვერ ხედავ საკმარისად შორს
ირგვლივ, ვერ ხედავ შენს ქვემოთ, ამ დროს კი,
რომ გაბედო ლაპარაკი ღირებულზე და არაღირებულზე, უნდა დატოვო შენს ირგვლივ და შენს
ქვემოთ ხუთასამდე მტკიცებულება.“ ნიცშე<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ფარსმან </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif";">II </span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ქველი როდესაც
ეთამაშებოდა ორ გიგანტს რომს და პართიას და გაბედა კიდეც, რომ მათთვის ბარბაროსები
შეესია და იმპერიები აიძულა მთელ რიგ დათმობებზე წასულიყვნენ, არც უფიქრია იმაზე, რომ
ქართლის სამეფო ან „პროპართიული“ ან „პრორომაული“ ყოფილიყო.. ეს მისთვის, არ იყო არსებითი,
რადგან ფასეული არც ერთი არ იქნებოდა. ფარსმანი მხოლოდ მაშინ ჩავიდა რომში, როდესაც
იცოდა, რომ რომი დათმობებზე წავიდოდა. რა თქმა უნდა დრო გავიდა, მაგრამ ფარსმანი და
მისი მსგავსი ქართლის მეფეები, რომლებიც დამოუკიდებელ პოლიტიკას აწარმოებდნენ წარსულს
ჩაბარდნენ. დღეს ფარსმანი არაა პოპულარული მეფე, დღეს ის მეფეები არიან პოპულარულები,
რომლებიც პროდასავლურ ორიენტაციას იჭერენ, ანუ რომლებსაც არ გააჩნიათ ენერგია, საკუთარი
გზა თვითონ იპოვონ. ეს კი დამახასიათებელია თანამედროვე ქართველისთვის, რომლის არსებობის
და პოლიტიკის კეთების მთავარ კითხვას წარმოადგენს თუ რომელი საგარეო პოლიტიკური ორიენტაციისა
„პროდასავლელი“ თუ „პრორუსი“, ვერც ერთს ვერ გაუბედია შეაფურთხოს ორივეს და ხელაღებული
პოლიტიკის მომხრე იყოს. ჩვენი სივრცე იმდენად
ცარიელია, რომ აქ რამის დაბადება წარმოუდგენელია, მხოლოდ მუდმივი დაბინძურება ხდება,
ერთის მხრივ რუსული „შავრაზმული“ იდეებით და მეორე მხრივ დასავლეთის „პროგრესულობით“.
იდეურად ცარიელი საქართველო, გახდა სხვადასხვა
გეოპოლიტიკურ მთამაშის იდეური კანალიზაცია.. დროც იმდენად შეკუმშულია ამ სივრცეში,
რომ გაჩერების და დაფიქრების პოლიტიკური დრო აღარ გვრჩება. იმდენად ებრძვიან რუსეთს
და მასონებს, რომ სააზროვნოთ დრო არ არის. საინტერესოა რატომ გავწირეთ ჩვენი თავი მსგავი
ბედისთვის?!<br />
<br />
როდესაც სააკაშვილმა დაიწყო „ახალი“ საქართველოს შექმნა, მან ახალი „კარგი მოქალაქის“
ჩამოყალიბება დაიწყო, რომელიც მთლიანად რეჟიმზე იყო დამოკიდებული. სააკაშვილის „კარგი
მოქალაქე“ სხვაგან ყველგან ცუდი მოქალაქე იქნებოდა, რადგან ეს მოქალაქე მთლიანად რეჟიმთან
იყო დაკავშირებული - კარგ კაცს მასთან არანაირი
კავშირი არ ჰქონდა. ხოლო პატრიოტული, მილიტარისტული სულისკვეთებით აღზნებული მოქალაქეები
ადვილად გაებნენ სააკაშვილის მახეში, რადგან ის მათ რიტორიკით კვებავდა და მეორე მხრივ
კი პატიოტის თვალსაზრისით, სამშობლო სხვადასხვა რეჟიმებზე უფრო მნიშვნელოვანია. ამიტომ
ვინც მიისაკუთრებდა ტერმინს სამშობლოს ის იქნებოდა პატრიოტთა გულის პატრონიც. და პატრიოტების
დიდი ნაწილიც იმ „კარგ მოქალაეში“ ჩაეწერენ, რომელიც სააკაშვილმა შექმნა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">როგორც მამარდაშვილი
ამბობდა რუსებზე, ერთი და იგივე გამოცდილების გამეორებაა სწორედ ჯოჯოხეთი, ჩვენ კი
ამ გამოცდილებას უკვე კარგა ხანია ვიმეორებთ.. რამოდენიმე ომი ერთმანეთის მსგავსად
და ერთნაირი შედეგით დამთავრდა და მსგავსი ემოციები და აზრები დაგვიტოვა, არც კი გვიცდია
ამ აზრების გადახედვაც კი. ჰეგელი გვასწავლიდა, რომ ადამიანის მთელი ცხოვრებადა აზროვნება,
საბოლოო ჯამში ახალი შემოქმედებითი ჰორიზონტების ფორმირებას ეფუძვნება. საქართველოში
ახალი ცნობიერება გაჩნდა სახელმწიფოსგან ყველაზე გაუცხოებულ ფენებში, ახალგაზრდებში,
რომლებსაც არ სურდათ იმ სააზროვნო ველში გაეგრძელებინათ არსებობა, რაც 1990-იან და
2000-იან წლებში არსებობდა, ამიტომ მათ დაიწყეს უარყოფა ყველაფრის რაც მაქამდე იყო.
ეს რა თქმა უნდა არ იყო პირველი უარყოფა, ეს უკვე ამ ბოლო ოცდახუთი წლის მანძილზე მეოთხე
უარყოფა იყო, მაგრამ ეს უარყოფა მარტო რეჟიმს აღარ უკავშირდებოდა, ეს უარყოფა ამავე
დროს უკან დაბრუნების მცდელობა იყო. წითელი დროშებით და უკლასო საზოგადოების ვნებით,
მათ მოახერხეს ახალი სააზროვნო დისკურსის წამოწყება, მაგრამ ისინი გაუცხოებულნი იყვნენ
იმასთან რაც მათი იყო, რადგან ის რაც მათი იყო, იმ ადგილზე სააკაშვილის „კარგი მოქალაქე“
იყო მოსკუპებული და სულაც არ სურდა დაეთმო პოზიციები. ისინი სახელმწიფოებრივ სუვერენიტეტზე, უსაფრთხოებაზე
და ნაციონალურ ინტერესზე მეტად, სექსუალურმა კონცეფციების საკითხებმა მოხიბლეს და მთავარი
სადისკუსიო თემები სექსუალური კონსტრუქტების, გენდერის და სხვა მსგავსი თემები გახდა.
იმათ კი ვინც ცდილობდა ხელისუფლების რაღაც შტო მაინც აეღო ხელში და რაღაც პასიხისმგებლობა
ჰქონოდა, მოღალატეებად გამოაცხადეს. ისინი უარყოფდნენ, რომ შესაძლებელი იყო ჭეშმარიტ
ინდივიდსა და სახელმწიფოს შორის ჰარმონიის დამყარება. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ლიბერალების მთავარი
პოზიცია, რომელიც კარლ პოპერმა ჩამოაყალიბა თავის „ღია საზოგადოებაში“ იყო ის, რომ
ლიბერალიზმის არსებობა შესაძლებელი იყო იმიტომ, რომ მემარცხენეები და კონსერვატორები
ერთმანეთის დაპირისპირებით უზრუნველყოფდნენ ლიბერალიზმის სიცოცხლისუნარიანობას. მთელი
ლიბერალურ-მემარცხენული დისკურსი არის დისკურსი იმის შესახებ, თუ როგორ ადანაშაულებენ
ლიბერალები, მემარცხენეებს საპატრიარქოსთან არასაკმარის დაპირისპირების გამო და როგორ
იზიდავს ლიბერალი, მემარცხენეს საპატრიარქოსთან დაპირისპირებაში. ეს დაპირისპირება
ხომ, ლიბერალების სიცოცხლისუნარიანს გახდის.</span><span style="font-family: "Sylfaen","serif";">
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ლიბერალიზმი ყველა
ასპექტში აღმოჩნდა საქართველოსთვის დამანგრეველი: მან მოსპო ადგილობრივი კულტურა და
გზა გაუხსნა დასავლურ სიმულაციას. მან შექმნა ახალი „კარგი მოქალაქე“ რომელიც რეჟიმზე
იყო დამოკიდებული. მან დემოკრატია ჩანასახშივე გაანადგურა და ერთ ავტოკრატს დაუქვემდებარა
მთელი ქვეყანა. ერთადერთი რითაც ის საკუთარ სახეს ინარჩუნებდა ესაა „სეკულარიზმის“
იდეური კონცეფტები და საპატრიარქოსთან დაპირისპირებები (ხშირად ფსევდო დაპირისპირებები).
მან მოახდინა ანტირუსული ვნებების მართვა. ლიბერალებმა თავიანთი პოლიტიკური შეხედულებები,
პოლიტიკური ცოდნა ჩაანაცვლეს. მათ მოახდინეს საზოგადოების უმრავლესობის მარგინალიზაცია,
უმცირესობების ხარჯზე (ხალხი ხომ ბნელია?! ელიტებმა უნდა მართონ).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მემარცხენეებს
რომლებსაც გააჩნიათ კარგი ეკონომიკური მოდელები, კარგი ეკონომიკური განვითარების გეგმები
და ორიენტირი აქვთ წამყვან ეკონომიკურ კონცეფციებთან, არ აქვთ ძალაუფლებისკენ გახსნილი
გზა. ისინი ასევე გაუცხოებულნი არიან ძალაუფლებას და ხშირ შემთხვევაში ადგილობრიც კულტურას,
რომელსაც ისინი ხშირად უარყოფენ და მათი განვითარება, მათი ცივილიზაციური ძიებები არ
მიაჩნიათ არაფრად. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კონსერვატორები
კი, რომლებიც დაცლილნი არიან თანამედროვე ცოდნას და ხსნას მხოლოდ ადგილობრივ კულტურაში
ეძებენ და უმაღლეს ფასეულობად სახელმწიფო ინტერესი მიაჩნიათ, მათი ქმედებიდან და ცოდნიდან
ერთ-ერთი ყველაზე წარუმატებელი პროექტი ხდება, ამის მიუხედავად ძალაუფლებასთან და ხალხთან
პირდაპირი ურთიერთობის საშუალება მათ აქვთ. რა თქმა უნდა რელიგიური რიტუალით, ვერც
ერთი ქვეყანა ვერ „გაბწყინებულა“, მაგრამ სიმბოლურ დონეზე, სწორედ ეს რიტუალია, რომლის
ირგვლივაც ხალხი ერთიანდება..<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">მემარცხენეებს
არ უნდა ეშინოდეთ რელიგიური რიტუალების და ზოგადად სახლემიწო ინტერესების, ხოლო კონსერვატორებს
კი თანამედროვე ცოდნის. ორივემ უნდა გაიაზოს, რომ მთავარი მტერი ქართული ლიბერალიზმია,
რომელიც მათი დაპირისპირებით ინარჩუნებს ძალაუფლებას. უნდა მოხდეს გააზრება, რომ ამ
ისტორიულ კონტექსტში დემოკრატია სწორედაც იმ ხალხის ერთობაა, რომელიც რელიგიურ რიტუალით
ერთიანდება, ხოლო რაც ამ ერთობის მარგინალიზაციას ახდენს, არის ავტოკრატია, ელიტიზმი..
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-18447078650122622442014-10-14T06:03:00.000-07:002014-10-14T06:04:55.890-07:00ნოე ჟორდანია "ქართული სოციალ დემოკრატია"<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFxoDwtF8FKBAdCoJcG6O-Zh_ymUPzF0ixxwbz6HUJ3y8tpkw9t1gxUhOJbnNLBw8_3bw4pFua0oWR0W8zN1fKGAsMoDMoG-DgOiRe63FoJt5VAXFpKySPxIdG1c0sYMRjFYjytNgRgL8/s1600/p1040469.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFxoDwtF8FKBAdCoJcG6O-Zh_ymUPzF0ixxwbz6HUJ3y8tpkw9t1gxUhOJbnNLBw8_3bw4pFua0oWR0W8zN1fKGAsMoDMoG-DgOiRe63FoJt5VAXFpKySPxIdG1c0sYMRjFYjytNgRgL8/s1600/p1040469.jpg" height="320" width="206" /></a></div>
<ol>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">შესრულდა 56 წელი მას შემდეგ, რაც საქართველოში სოციალ-დემოკრატია
გამოვიდა საზოგადო ასპარეზზე საკუთარი სოციალური და ნაციონალური პროგრამით: ბატონობა
ხალხის, ბატონობა ერის, სოციალიზმი - აი ამ პროგრამის ძირითადი მუხლები.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ის დაუპირისპირდა რუსეთის თვითმპყრობელობას, დიდ მემამულეთა
მიწათმფლობელობას და კაპიტალისტურების გაბატონებას საქართველოში.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ის აღორძინდა და დგანვითარდა სრულიად დამოუკიდებლათ
რუსეთის ასეთივე მიმდინარეობისგან. ათი წლის მუშაობის შემდეგ ნათელი გახდა, რომ პატარა
ერის რევოლუციური ძალა სრულიად არ კმარა დიდი რუსეთის უღელის დასამხობათ და გადაწყდა
შეერთებოდა რუსეთის ასეთივე დაჯგუფებას და საერთო ბრძოლით თავისი დროშის გამარჯვებას.
ეს შეერთება მოხდა 1903 წელს საერთო ყრილობაზე ლონდონში.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ეს გაერთიანება ჩამოყალიბდა ერთ ძირითადი საერთო მთხოვნილების
პირველ რიგში დაყენებით, რომლის განხორციელება კარს უღებდა დამარჩენ მოთხოვნილების
გატარებას, ეს მთავარი მიზანი იყო მეფის რეჟიმის დაცემა და ხალხური რესპუბლიკის დაარსება.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">პირველ აგორებულ რევოლუციურ ტალღამ თვითმპყრობელობა
დასჭრა, მაგრამ ვერ მოსპო. იწყება სათათბიროს პერიოდი. ყველა ოთხივე სათათბიროს დეპუტატებათ
ქართველი ხალხი ირჩევდა მხოლოდ სოციალ-დემოკრატებს, ერთის გამოკლებით (სოციალისტ-ფედერალისტი).
ყველა ოთხივე სათათბიროს სოციალ-დემოკრატიულ ფრაქციას მთელი რუსეთისას მეთაურობდნენ
ქართველი სოციალ-დემოკრატები.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">მეორეთ აგორებულ რევოლუციურ ტალღამ, 1917 წ დაამხო მეფის
რეჟიმი, გამოაცხადა დემოკრატიული რესპუბლიკა. ამ დიდი გარდატეხის მთავარ ორგანოს, პეტერბურგის
მუშათა ანტიბოლშევიკურ საბჭოს, მეთაურობდა ქართველი სოციალ-დემოკრატი, მეოთხე სათათბიროს
წევრი, არჩეული ერთხმათ მის თავჯდომარეთ.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ქართველი სოციალ-დემოკრატია დაუპირისპირდა ბოლშევიზმ
თავიდანვე, მისი აღორძინების დღიდანვე, ლონდონის კონგრესზე. პირველათ ის გამოვიდა მის
წინააღმდეგ პრინციპიალური კრიტიკით საეთო რუსეთის მაშტაბით, მაშინ როდესაც რუსეთის
სოციალ-დემოკრატები მას ედავებოდნენ ორგანიზაციულ მოტივებით. საქართველოში მან სავსებით
გაანადგურა მათი ორგანიზაციული წყობა, გაანიავა მათი გავლენა მუშათა კლასზე.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ამიტომ როცა რუსეთში აღსდგა ძველი რუსულ-აზიური სულისკვეთება
და ის დაუბრუნდა ეკატერინე მეორის წინ არსებულ სოციალურ წყობას, გაბატონებულს ბოლშევიკების
მეთაურობით, საქართველში ძალაში დარჩა ევროპიული სულისკვეთება და მთელ რევოლიუციურ
ასპარეზს დაეპატრონენ ქართველი სოციალ-დემოკრატები. მათ პირველათ ახლა მიეცათ საშუალება
განეხორციელებიათ თავისი პროგრამა.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">საქართველოს და რუსეთის სავალი გზები საქვეყნოთ გაიყარენ,
რაიცა ჩამოყალიბდა შესაფერ ნაციონალურ, პოლიტიკურ და სოციალურ ფორმებში. პირველ ყოვლისა
საქართველო ჩამოშორდა რუსეთს და გამოცხადა თავისი სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა,
ასი წლის წინეთ შეწყვეტილი რუსეთის ჯარების მიერ; ყველა რევოლუციურ ორგანოებს და ერის
ნაციონალურ მთავრობას მეთაურობდნენ სოციალ-დემოკრატები, მათ მისდევდენ, მათ მეთაურობას
სცნობდენ ყველა ნაციონალურათ და პროგრესიულათ მოაზროვნე დაჯგუფებანი მთელი ერისა. საქართველოს
ირგვლივ აგორებულ რუსულ ბოლშევიკურ ტალღებს. რუსის გაბოლშევიკებულ მილიონიან ჯარებს
დაუპირისპირდა ერთი მილიანი ნაციონალური ფრონტი.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> .</span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">მთელ
ძველ რუსულ იმპერიაში ერთადერთი საქართველო წარმოადგენდა ერთათერთ კუთხეს, სადაც მეფობდა
მყუდროება, წესიერება და დისციპლინა თავისუფლების საფუძველზე. მის ირგვლივ ანნთებული
კოცონი სამოქალაქო ომისა მის სხეულს სრულიად არ მიეკარა, მის არცერთ ნაწილს და წრეს
არ გადაედვა. ერის მეთაურის, სოციალ-დემოკრატიის ასეთი უმაგალითო ნაყოფიერი შემოქმედება
აიხსნება მისი ძირითადი თვისებებით, რითაც ის განსხვავდებოდა და განსხვავდება დღესაც
რუსეთის და დასავლეთის ასეთსავე მიმდინარეობისგან.</span><span style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ა)
მისი სოციალიზმი იყო და არის რევოლიუციური და არა პარლამენტალური, საარჩევნო, საკარირო
და სალაპარაკო ხასიათის;</span><span style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ბ)
მისი დემოკრატიზმი იყო და არის ურყევათ ხალხური, ანტიბურჟუაზიულ-პლუტოკრატიული, ანტითავადაზნაურულ-პომეშჩიკური;</span><span style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">გ)
ის იყო და არის მომხრე და შემქმნელი ერის სამი კლასის ბლოკის: გლეხების, მუშების და
წვრილი ბურჟუაზიის. ეს ბლოკი, მცხოვრებთა ეს დიდი უმრავლესობა, არის ბატონი და პატრონი
მთელი ერის, წინამძთოლი მისი სავალი გზების, მისი ყოფა-ცხოვრების ამწყობი და დამწყობი.
ნაციონალური ბურჟუაზიის უყოლობის გამო, მის გარეთ დარჩა მხოლოდ მემამულეთა კლასი, ძბველი
ისტორიული თავად-აზნაურობა, რომელიც დაემორჩილა ისტორიის განაჩენს და უბრძოლველათ,
უკონტ-რევოლუციოთ გაყვა ერის უმრავლესობას.</span></li>
<li><span style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: 0.5in;">ქართველი
სოციალ-დემოკრატიის სოციალიზმი და დემოკრატიზმი იყო და არის მართლაც თავისებური, უაღრესათ
ნაციონალური და ხალხური, რაიცა გაკვივებით აღნიშნა დასავლეთის სოციალ-დემოკრატიის მეთაურმა
კ.კაუცხკიმ თავის წიგნში „საქართველო“. სოციალიზმი ერის სამსახურში - აი რა აწერია
თავიდანვე მის შროშას.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">11.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">რაკი
ქართული სოციალიზმი იყო უაღესად ნაციონალური, ამიტომ პირველი მისი რეფორმატული ნაბიჯი
შეიცავდა ერის დიდი უმრავლეოსბის - გლეხობის ინტერესების დაცვას, მისი დაბალი სოციალური
საფეხურიდან მაღლა ამოყვანას და ერის ფუძეთ გამოცხადებას. ეს კი იქნა შესრულებული აგრარული
რეფორმით. მიწათმფლობელთა წოდებას ჩამოერთვა უსასყიდლოთ მამულები და ყველა სახნავ-სათესი
მიწები დაურიგდა უმიწაწყლო და მცირე მესაკუთრე გლეხობას, ხოლო დიდი გაშენებული მამულები,
ტყეები და საბალახოები გამოხცადდა ნაციონალურ საკუთრებათ.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">12.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ერის
ხელში გადავიდა აგრეთვე მთამადნები, გზები, წყლები, კულტურულათ დამუშავებული სხვილი
მამულები. რის გაყოფა იქნებოდა ეკონომიური უკანდახევა. და აგრეთვე რუსის ხაზინის მთელი
ქონება საქართველოში დარჩენილი.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">13.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ამნაირათ,
საქართველოში დამყარდა კოორდინაცია, მოთანხმება სახელმწიფო და კერძო ეკონომიკას შორის.
სხვილი ნაციონალური და წვრილი კერძო საკუთრება შეიქმნა ახალი საქართველოს სოციალურ
ფუძეთ.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">14.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ქართველი
მუშათა კლასი ღებულობს ყველა მისთვის მიუცილებელ რეფორმებს და კერძო და ნაციონალური
საკუთრების ფარგლებში და მჭიდრო ეკავშირება ერის უმრავლესობას - მცირე მესაკუთრეთა
კლასს, რომელსაც ის იმავე დროს უწევს მეთაურობას სოციალ-დემოკლრატიის დროშით.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">15.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ეს
ახალი, ხალხური საქართველო თავის საგარეო პოლიტიკას აწყობს ორ დებულებაზე; თავის ძველი
საზღვრების აღდგენა და მისი დაცვა გარედან შემოსევისგან. პირველი ამოცანა მან დიდებულათ
შეასრულა. მან დაიბრუნა ოლქები ბათუმის, ართვინის და არდაგანის. 1918 წლიდან, საქართველოს
დამოუკიდებლობას აცხადებენ ჯერ ფაქტიურა, შემდეგ იურიდიულად ევროპის ყველა სახელმწიფოები.
მისი დამოუკიდებლობა იცნო აგრეთვე განსაკუთრებული ხელშეკრულეობით რუსეთის საბჭოთა მთავრობამ.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">16.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ამ
ნაციონალურ და სოციალურ გარდაქმნას აგვირგვინებს ხალხი პოლიტიკური გაბატონება. მას
მიეცა ყველა თავისუფლება, გარდა ერთისა - ნაციონალური და სოციალური წყობის დანგრევისა,
მის წინააღმდეგ ბრძოლისა.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">17.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">ქვეყნის
უმაღლეს გამგებთა გამოცხადდა ერალატიანი პარლამენტი, უპარლამენტარიზმოთ. მთავრობა ირჩევდა
მის მიერ ვადით, რომლის განმავლობაში მისი შეცვლა სხვადსახვა საარჩევნო კომბინაციებით
არ ეიძლებოდა, მთავრობა ასრულებდა პარლამენტის დადგენილებებს. უმაღლესი პოლიტიკური
ხელმძღვანელობას დაეკისრა მთავრობის თავმჯდომარეს, რომელიც იმავე დროს იყო შეფი სახელმწიფოსი.
ხალხს მიეცა უფლება კანონმდებლობის ინიციატივის და გამოცემული კანონის გადასინჯვის
(რეფერენდუმი)</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">18.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">აი
ეს ახალი საქართველო, გამთლიანებული ტერიტორიულათ, სულიერათ და ნაციონალურათ შექმნა
ხანგრძლივ სახალხო მოძრაობამ სოციალ-დემოკრატიის მეთაურობით და თავდადებით, რაიცა,
იქმნა დადასტურებული თითქმის ერთხმად დამფუძნებელ კრების არჩევნებით (1919 წ) დეპუტატთა
ოთხმოცი პროეცენტი ეკუთვნოდა სოციალ-დემოკრატიას, ხოლო დანარჩენი დაჯგუდებანი - სოცლაისტ-ფედერალისტები
და ნაციონალ-დემოკრატები მთავარ საკითხებში არ განსხვავდებოდნენ მართველი პარტიისგან.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">19.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">საქართველოს
დაპყრობისთანავე მოსკოვის მიერ იგივე სოციალ-დემოკრატია ეწყობა არალეგალურ, საიდუმლო
ორგანიზაციებში, აჩაღებს ბრძოლას საოკუპაციო ხელისუფლების წინააღმდეგ და თავის ირგვლივ
იკრებს ყველა თავდადებულ მებრძოლს. ეს ბრძოლა გაგრძელდება 1921 წლიდან დღდვანდლამდე;
მას შეეწირა მრავალი მსხვერპლი, დაიხვრიტა ათასობთ საუკეთესო მებრძოლნი, მაგრამ ის
ვერ ჩაკლეს, ვერ შეაჩვერეს ტირანებმა ვერავითარი ზომით. ამავე დროს დამფუძნებელი კრების
მიერ ევროპაში გამოგზავნილი ნაციონალური მთავრობა მთელი ამ ხნის განმავლობაში ეწევა
პოლიტიკურ ბრძოლას ბოლშევიკების ინააღმდეგ და საქართველოს გასათავისუფლებლათ. საქართველოს
სოციალ-დემოკრატიული პარტიის წარმომადგენლობას არ გაუშვია არც ერთი შემთხვევა, არც
ერთი ყრილობა სოციალისტურ ინტერნაციონალისა, რომ არ დაესვას საქართველოს საკითხი. ერთა
ლიგა, პარლამენტები, ჟურნალ-გაზეთები, კონგრესები ხდებოდა ამ საკითხის მთავარ ასპარეზათ.
ის ისმოდა აგრეთვე ყველა მთავრობათა წინაშე.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">20.<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt;"> </span></span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">მთელ
ამ ნახევარი საუკუნის განმავლობაში ქართველი სოციალ-დემოკრატია მუშაობდა აშკარათ, ლეგალურათ
მხოლოდ ოთხ წელიწადს (1917-1921). საქართველოს დამოუკიდებლბის ხანაში. მთელი დანარჩენი
დრო ის ეწეოდა ბრძოლას და ეწევა დღეს არალეგალურათ, კონსპირატიულათ, სიდუმლო ორგანიზაციების
საშუალებით, არალეგალური პრესით, ჩუმი კრებით და სიტყვიერი პროპაგანდით, დროის დროს
კი ქუჩაზე გამოსვლით, დემონსტრაციებით და აჯანყებებით. ამავე არალეგალურ პერიოდში ის
ხელიდან არ უშვებდა არც ერთ ლეგალურ შემთხვევას, რომ თავისი პრინციპები საჯაროთ არ
გამოეფინა. მთელ იმპერიაში ლეგალურ სოციალისტურ ჟურნალმა იწყო გამოსვლა პირველათ მხოლოდ
საქართველოსში ქართულ ენაზე („კვალი“ 1898 წ); მანამდე კი ის იღებდა მონაწილებოას სხვადასხვა
ლეგალურ ორგანოებში.</span></li>
<li><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;">მონარქიულ</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: Sylfaen, serif; text-indent: -0.25in;"> და ბოლშევიკურ
ტირანიამ ვერავითარი რეპრესიებით მისი მუშაობა ვერ შეაჩერა, ვერ ჩაკლა. საქართველოს
სოციალ-დემოკრატია დარწმუნებულია იმაში, რომ, როგორც დეცა მისი პირველი მტერი ცარიზმი,
დაეცემა აგრეთვე მისი მეორე მტერი კომუნიზმი და თვით დარჩება საბოლოოთ გამარჯვებული.</span></li>
</ol>
<!--[if !supportLists]--><br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-57794828265890454802014-09-25T09:46:00.001-07:002014-09-25T09:46:47.370-07:00კულტურის დაცემა<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">პასიონარიზმი
- ლევ გუმილოვის მიერ შემოტანილი ტერმინია, რომელიც აღნიშნავს ეთნოსის ან ერის ისეთ
მდგომარეობას, რომელიც უბრალოდ ყოველდღიური ცხოვრებით ცხოვრობს და არ მიიღწვის დიდი
იდეებისთვის, არ არის მზად ამ იდეებისთვის თავი გაწიროს ან იბრძოლოს. საქართველოს უახლესს
ისტორიას თუ გადავავლებთ თვალს დავინახავთ ერთ საინტერესო მომენტს, 80-იან და 90-იან
წლებში ქართული ინტელიგენციას ჰქონდა დიდი ავტორიტეტი, მე არ მინდა თავად ამ ინტელიგენციის
ბუნებაზე ვილაპარაკო, მე უბრალოდ მაინტერესებს ამ ავტორიტეტის მიზეზი. ჩემი აზრით,
ეს ავტორიტეტი დაკავშირებული იყო იმასთან, რომ ეს ინტელიგენცია ქმნიდა საკმაოდ ხარისხიან
კულტურულ პროდუქტებს, რომელიც ქართველების საურთიერთო ენად იქცა გარე სამყაროსთან
(ქართული ფილები, სპეკტაკლები და ა.შ). ქართული კულტრის ესე განვითარებამ გამოიწვია
ქართველ ხალხში, ლევ გუმილოვის ტერმინით რომ ვთქვათ „ლტოლვა ცოდნისა და სილმაზის იდეალებისკენ“,
რომელიც პასიონარულ მდგომარეობაზე მაღლა დგას, თუმცა უმაღლეს განვითარების წერტილს
არ წარმოადგენს. ქართველზე წარმოდგენები, სწორედა კულტურის კუთხით იქმნებოდა და დღემდე
წარმოდგენა რომ ქართველები არტისტული ერია, ძალიან ღრმად არის გამჯდარი ბევრ პოსტსაბჭოთა
ქვეყანაში. ამ კულტურულმა წარმატებებმა გამოიწვია
ის, რომ ქართველებმა ღრმად დავიჯერეთ, რომ უფრო მაღალ კულტურულ სიმაღლეებს დავიპყრობდით
თუ კი დამოუკიდებლობას მოვიპოვებდით და უფრო უკეთესად წარმოვაჩენდით ამ კულტურულ ღირებულებებს.
ამ იდეის მატარებლები ქართული ინტელიგენცია იყო, რომელიც როგორც ვიცით ყველაზე ავტორიტეტულ
კლასს წარმოადგენდა, სანამ მათი სრული მარგინალიზაცია დაიწყებოდა. ქართულ ინტელიგენცია
ფიქრობდა, მსჯელობდა ძირითადად კულტურულ საკითხებზე და წარმოდგენა არ ჰქონდა პოლიტიკურ,
ეკონომიკურ ცხოვრებაზე, არც ფიქრობდა რომ შესაძლებელი იყო, რამე რადიკალურად შეცვლილიყო
ამ სფეროში, გარდა კულტურაში უფრო მაღალ სიმაღლეების დაპყრობისა, ნაციონალური კულტურის
კიდე უფრო განვითარებისა და საბჭოთა პერიოდში, იმ საშინელ ცენზურისგან განთავისუფლებისგან.
ჩვენ ყველამ ვიცოდით, რომ ქართული კულტურა, როგორც კი დამოუკიდებელი სახელმწიფო გავხდებოდით,
მარტივად დაიპყრობდა მსოფლიოს გულებს (ისევე როგორც დაიპყრო საბჭოთა კავშირის სხვადასხვა
ხალხების გულები) და ჩვენ აღმოვჩნდებოდით უმაღლეს კულტურულ საფეხუზე სხვა კულტურულ
ერებთან ერთად. თუმცა, როგორც კი პოლიტიკური
პროცესები მოსკოვისგან დამოუკიდებლად დაიწყო, საზოგადოების ყველაზე ავტორიტეტული ნაწილი
ინტელიგენცია აღმოჩნდა პოლიტიკურ პროცესებში ჩართული და რა თქმა უნდა, აბსოლუტურად
გამოიცდელები, მეტიც აბსოლუტურად ურესურსოდ დარჩენილებს ის მოუვიდათ, რაც უნდა მოსვლოდათ
ყველა ესეთი ტიპის ელიტას, ძალაუფლებაში მოსვლის შემდეგ, მათ უბრალოდ სახელმწიფო უმძიმეს
მდგომარეობაში ჩააგდეს. ამის გარდა ურესურსოთ, უკომუნიკაციოდ და რაც მთავარია ცივილიზაციის
(ვგულისხმობ საბჭოთა ცივილიზაციას, რომლის ნაწილიც ვიყავით) მიღმა დარჩენილ ინტელიგენციამ,
აღმოაჩინა რომ მისი შექმნილი კულტურული პროდუქტი სხვა ცივილიზაციისთვის არც ისე საინტერესო
იყო, როგორც მას თავიდან ეგონა. ჩვენი ინტელიგენცია ვერ აღმოჩნდა თავისი კულტურულ პროდუქით,
არა მარტო კულტურულ ავანგარდში, არამედ ხშირად საერთოდ ვერ იქცევდა დასავლურ ცივილიზაციის
ყურადღებასაც კი. ამიტომ მოხდა კულტურული ფასეულობების ჩანაცვლება და წინა პლანზე წამოვიდა,
დასავლეთთან ურთიერთობის დროს, უცხოელისთვის ეგზოტიკური კულტურა: ქართული ფოლკლორი.
თანამედროვე ხელოვნება, რომელსაც ქმნიდა ქართული ინტელიგენცია, საინტერესო იყო ზოგიერთ
კულტურებისთვის (ძირითადად პოსტსაბჭოთა ქვეყნებისთვის - რუსეთი, უკრაინა) მაგრამ არა
ყველასთვის, რამაც გამოიწვია ამ ინტელიგენციის რუსეთისკენ დაბრუნება, ამის გამო ხალხმა
მათ ხან წითელი ინტელიგენცია, ხან რუსეთუმები და ხან რა არ უწოდა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: .5in;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ერთი
სიტყვით დამოუკიდებლობის პერიოდში დავკარგეთ „ლტოლვა სილამაზის იდეალისკენ“, რამაც
გამოიწვია ქართველებში პასიონარული მდგოარეობა. აღმოვჩნდით აბსოლუტურად იდეის გარეშე,
რაღაც პროცესში ჩათერეული, სადაც არავინ არაფერს არ გვეკითხებ. კულტურაში ეს აისახა
იმით, რომ 2000-იან წლებში, როდესაც მეტ-ნაკლებად გაიზარდა დაფინანსება კულტურის სფეროში,
აქცენტი გაკეთდა არა ძველ ინტელიგენციაზე, არამედ ახალი „დასავლური“ კულტურის აღორძინებისთვის,
მაგრამ შედეგად მივიღეთ უნიჭო მიმბაძველობა, დასავლური კულტურისა. ახალი თაობის წარმომადგენლები
იცნობდნენ იმ უცოელ ფილოსოფოსებს, წინა თაობის წარმომადგენლები არ იცნობდნენ, ლაპარაკობდნენ
ინგლისურად და ეს აღმოჩნდა საკმარისი იმისთვის, რომ გაჩენილიყო განცდა იმის, რომ ახალი
თაობა უკეთესია, წინაზე. მაგრამ ამ პროცესში დაიკარგა შემოქმედებითობა და იმის მაგივრად,
რომ ახალი კულტურული ბაზარი დაგვეპყრო, ჩვენ ის ბაზარიც დავკარგეთ რაც აქამდე გვქონდა
მოპოვებული (პოსტსაბჭოთა სივრცე). აღმოჩნდა, რომ არა მარტო უცხოელისთვის, არამედ ქართველისთვისაც
კი, უფრო საინტერესო თავად დასავლური კულტურული პროდუქტია, ვიდრე მისი უნიჭო ქართული
ვარიანტი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-24098204182097422972014-07-23T09:30:00.003-07:002014-07-23T09:30:32.634-07:00მცირე იმპერია<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კავკასიის რეგიონში მხოლოდ ორმა სახელმწიფომ შეძლო კავკასიელ
ხალხის გაერთიანება და მეტნაკლები სტაბილურობა და განვითარების გარანტია შეეთავაზებინა,
ეს იყო XI-XIII საუკუნეში საქართველოს სამეფო და XIX-XX საუკუნეში რუსეთის იმპერია
(საბჭოთა კავშირი). ორივე მართველობითი მოდელი ითვალისწინებდა ზენაციონალურ იმპერიის
შექმნას და ძლიერ ცენტრალიზებურ სახელმწიფო აპარატს, რომლის ელიტაში მოხვედრა პრაქტიკულად
ყველა ერთნიკურ წარმომადგენელს შეეძლო. ჩვენ ვხედავთ ქართულ შუა საუკუნეობრივ ელიტაში
ყივჩაღებს, სომხებს, ოსებს და სხვა ეთნიკურ წარმომავლობის ხალხს, ასევე რუსეთის იმპერიის
ელიტაში იყვნენ სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობის ხალხიც. ზოგადად იმპერია თავისი
შინაარსით მეტწილად ზენაციონალურია. სხვათა შორის 20-ე საუკუნსი დასაწყისში, როდესაც
სოციალ-დემოკრატები განიხილავდნენ ინტერნაციონალიზმთან დაკავშირებულ პრობლემებს, ავსტრიელმა
სოციალ-დემოკრატმა ენგელბერტ პერნერსტორფერი „ეროცნული საკითხი და ავსტრიის სოციალ-დემოკრატიაში“
იმ დადებით მხარეებს აღნიშნავდა, რომელსაც ავსტრია-უნგრეთის იმპერია აძლევდა სხვადასხვა
ხალხს, ამ ნაშრომს იმხელა გავლენა მოუხდენია ქართველ სოცია-დემოკრატებზე, რომ მათ ეს
ნაშრომი ქართულად თარგმნეს. იმპერიის წიაღში ჩამოყალიბებული ზენაციონალობა, ყველა ინტერნაციონალისტისთვის
და კოსმოპოლიტისთვის მომხიბვლელი იყო. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კავკასიაში ხალხებს შორის არსებულ კონფლიქტების ისტორიას
თუ ავიღებთ, შევნიშნავთ ძალზე საინტერესო ტენდენციას. ყველა ეს ლოკალური ომი, დიდი
გეოპოლიტიკური მეტოქეების დაპირისპირების პირდაპირი შედეგი იყო. ამ დაპირისპირებაში
სხვადასხვა ეთნიკური სახელმწიფოები ერთმანეთს ებრძოდნენ, მაგრამ ეს ბრძოლა საბოლოო
ჯამში მათივე საწინააღმდეგო იყო, რადგან ეს კონფლიქტი აკანონებდა კავკასიის რეგიონში
სხვადასხვა გარე მოთამაშეებს. მაგალითად 1918 წლის ქართულ-სომხური ომი ეს იყო ერთი
მხრივ პროინგლისური და მეორე მხრივ ყოფილი პროგერმანული სახელმწიფოების დაპირისპირება.
მეტიც მხოლოდ გარე კონფლიქტმა დაშალა ამეირკავკასიის კონფეცერაცია და სხვადასხვა კავკასიური
სახელმწიფოები აქცია, გარე მოთამაშეების ინტერესების გამტარებლად კავკასიაში. დღევანდელი
კონფლიქტებიც ზუსტად იგივე შინაარსისაა. ეს კონფლიქტები თითქოს და ზოგ შემთხვევაში
დროებით უკმაყოფილებს, კონკრეტულ სახელმწიფოს თუ ეთნოს მის ვიწრო ინტერეს, მეორე მხრივ
კი ეს კონფლიქტები არასტაბილურობის მთავარი წყაროა, რომელიც მუდამ ცვლის სიტუაციებს,
საზოგადოების საწინააღმდეგოდ.. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ნაციონალური სახელმწიფო კავკასიაში ნიშნავს, სახელმწიფოს
რომელიც იქნება სხვა გარე (ანუ კავკასიის გარეთ მყოფ) ძალის ინტერესების მატარებელი,
ხოლო მისი ელიტა იქნება მთლიანად ამ გარე ძალის ინტერესების აღმასრულებელი, შესაბამისად
ის ყოველთვის მოვა კონფლიქტში საზოგადოებასთან. თუმცა უნდა ითქვას, რომ დიდი ხნის განმავლობაში
მართვის ტექნოლოგიები, საზოგადოების ჩართვა ისეთ კონფლიქტებში, რომელიც მისივე საწინააღმდეგოდ
მუშაობს, ძალიან ეფექტურად გამოიყენებოდა და გამოიყენება. რეგიონში გაუთავებელი ქაოსია,
რომლის მოგვარება ბევრისთვის პრაქტიკულად წარმოუდგენელია. ნაციონალიზმი რეგიონის დაშლის
წინაპირობაა და თუ გადავხედავთ რეგიონის ისტორიას, ვნახავთ, რომ ნაციონალიზმის დონის
აწევასთან ერთად, მით უფრო იშლება ადგილობრივი სახელმწიფოები. ნაციონალიზმი ესაა პროექტი,
რომელიც აბსოლუტურად ვერ მუშაობს რეგიონში. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">რეგიონში სტაბილურობის გარანტი იქნება ისეთი ზენაციონალური
სახელმწიფოს შექმნა, რომელიც მთლიანად კავკასიას გააერთიანებს. რეგიონში, მხოლოდ საქართველოს
აქვს იმის ისტორიული გამოცდილება, რომ შექმნას ზენაციონალური სახელმწიფო, რომელშიც
ყველა ხალხი იქნება დაცული და ექნება ძალაუფლებასთან წვდომის საშუალება, სხვა დანარჩენი
სახელმწიფოები მონოეთნიკურ მოდელებს წარმოადგენენ, რომლებთაც არ გააჩნიათ საკუთარ თავში
ისეთი იდეა, რომელიც არ ქმნიდეს მასზე მეტს. მე ვიტყოდი რომ კავკასიის მცირე იმპერია,
ეს იქნება კავკასიის განვითარების წყარო (იმპერიას არა პირდაპირი გაგებით რა თქმა უნდა). </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif";"><o:p></o:p></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-19837120614824197182014-05-26T01:47:00.003-07:002015-07-20T00:22:37.625-07:00ნაციონალიზმი, რომელმაც კულტურული იდენტობის გარეშე დაგვტოვა<br />
<br />
არსებობდა საბჭოთა ცივილიზაცია, რომლის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი შემოქმედნიც ჩვენ, ქართველები ვიყავით. წარმოუდგენელია საბჭოთა ცივილიზაცია, ქართული კინოს, ხელოვნების და კულტურის გარეშე. ქართველები დიდ როლს ასრულებდნენ საბჭოთა კავშირში და ეს იმის დამსახურებაა, რომ საბჭოთა კავშირმა მისცა საშუალება ქართველებს მიეღოთ საბჭოთა ცივილიზაციის შექმნაში მონაწილეობა. ცივილიზაციაში ყოფნის პროცესში იქმნებოდა მნიშვნელოვანი კულტურული პროდუქტები და შემოქმედითობა შესაძლებელი იყო. საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდეგ კი სიტუაცია რადიკალურად შეიცვალა - დაინგრა საბჭოთა ცივილიზაცია და ქართველებს უნდა შეექმნათ სხვა ფასეულობები, სხვა ცივილიზაციის ნაწილნი უნდა გავმხდარიყავით (ევროპის, დასავლეთის) მაგრამ აღმოჩნდა ისე, რომ დასავლურ ცივილიზაციის მიღმა დავრჩით და ერთადერთი გზა, რომ წარმოგვედგინა ჩვენი თავი ცივილიზაციაში მყოფად, იყო დასავლური ცივილიზაციის სიმულაცია. სიმულაცია შედეგია, ცივილიზაციის მიღმა ყოფნის - ჩვენ ეხლა უფრო შეგვიძლია შევეხოთ დასავლურ ცივილიზაციას, მაგრამ მის შექმნაში მონაწილეობა რომ მივიღოთ, ეს კი არ შეგვიძლია. <br />
<br />
მთავარი პროექტი ჩვენი ნაციონალისტების და შემდეგ ნაციონალისტ-ლიბერალების, იყოს ის, რომ საქართველო გამხდარიყო ანტისაბჭოთა, ანტირუსული ქვეყანა, ანუ ყველაფერი საპირისპირო გვეკეთებინა, რასაც რუსეთი აკეთებდა. მათი მთავარი მიზანი არ ყოფილა ჩვენი იდენტობის ძიება, მათი მიზანი რუსეთთან დაპირისპირება იყო. ამიტომ დავრჩით ყოველგვარ იდენტობის მიღმა, რადგან ის იდენტობა რაც გაგვაჩნდა, ნაციონალისტებმა და შემდეგ ლიბერალებმა დაანგრიეს, ხოლო ახალი არაფერი შემოგვთავაზეს სიმულაციის გარდა. <br />
<br />
ჩვენ დღეს ვართ სიმულაციური რადგან ცივილიზაციურ კონტექსტის გარეშე ვართ. ჩვენ არ შეგვიძლია თუნდაც სექსუალობაზე (ლიბერალთა საყვარელი თემიდან), ჩვენ კულტურაზე ორიენტირებული ფასეულობები შევქმნათ, რადგან ეს კი არ არის ჩვენი მთავარი არსი, არამედ ის, რომ რუსეთს დავუპირისპირდეთ (ეს დაპირისპირება სიმბოლურ ხასიათს ატარებს, საბჭოთა სიმბოლიკის წინააღმდეგ გალაშქრებას და ა.შ) ჩვენი მართველობა დაცლილია იდეოლოგიებისგან, კულტურული კონცეფციებისგან და ის მხოლოდ და მხოლოდ ტექნოკრატიულ ხასიათს ატარებს. ჩვენი მეცნიერები კი ძირითადად მთარგმნელობით საქმიანობას ეწევიან, აცნობენ დასავლეთში არსებულ მეცნიერულ კონცეფციებს ქართველებს, მაგრამ შემოქმედითობაში, კვლევაზე არ არიან ორიენტირებულნი.. ეს ტექნოკრატია, თავის არსით წინააღმდეგობაში მოდის ჩვენს ყოველგვარ შემოქმედითობის, ის დასავლეთზე ორიენტირებულია, რადგან ხედავს ძალას. ტექნოკრატიას მხოლოდ ძალის დანახვა შეუძლია.. ამიტომ ის არ და ვერ იქნება ორიენტირებული შექმნას საკუთარი კონცეფციები.. <br />
<br />
არსებული ელიტას არ შეუძლია ისაუბროს ქვეყნის შიგნით არსებულ რეალურ პრობლემატიკაზე და თუ საუბრობს, ეს პოპულისტურია - ის ძირითადად იმეორებს სხვა ქვეყნის დისკურსებს და ამ დისკურსებს ქმნის თვითნ საქართველოში.. <br />
<br />
ჩვენ რუსეთთან დაპირისპირებამ, კულტურულ იდენტობის გარეშე დაგვტოვა და დაგვიტოვა ტექნოკრატიული ელიტა. ეს კი იმის მანიშნებელია, რომ ჩვენი დამოუკიდებლობა ფასს კარგავს, რადგან ის არ არის შემოქმედითი, ის მხოლოდ გამმეორებელია, ის განწირულია იყოს კულტურულად ასიმილირებული და იყოს მუდმივად პროვინცია. მას სხვა მისია, ფუნქცია არ გააჩნია.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-73696469453385535582014-05-04T13:30:00.002-07:002014-05-04T13:30:36.141-07:00ცივილიზაციური იდენტობის ძიებაში <a href="https://soundcloud.com/newscafege/r4khmwzlnghr">https://soundcloud.com/newscafege/r4khmwzlnghr</a><br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-71115433790470450572014-04-04T04:39:00.001-07:002014-04-04T04:39:19.764-07:00ქართული საზოგადოების იდეოლოგიური ევოლუცია<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">90-იანების იდეოლოგიური კრახმა გამოიწვია სრულიად ნონკომფორმისტულ
საზოგადოების ჩამოყალიბება - ახალი თაობა არა მარტო ვერ უგებდა წინას და დასცინოდა
მას, არამედ ზიზღის თვალითაც უყურებდა 90-იან წლებს და იმ დროინდელ თაობას. სამყარო
აღიქმეოდა 2000-იანი წლების დასაწყისის ქართველისთვის, როგორც რუსეთისა და დასავლეთის
დაპირისპირება, რომლის ეპიცენტრშიც საქართველო იყო, ამ დაპირისპირებას ხშირად თან ახლდა
ფანტომური დაპირისპირება, წარსულის უარყოფა და ახალი ლიბერალური სახელმწიფოს შექმნა.
საინტერესო მომენტია ის, რომ სწორედ ლიბერალურ ეპოქაში იწყება ახალი სახის კონსევატულ-რელიგიური
ხედვის ჩამოყალიბება, რომლის ერთ-ერთი მთავარი მიზანი იყო შუა საუკუნეებში დაბრუნება.
მას თითქოს სიმბოლური კავშირი ჰქონდა 90-იანების ნაციონალიზმთან, მაგრამ წარმოადგენდა
აბსოლუტურად სხვა იდეოლოგიურ და შინაარსობრივ მიმართულებას, და დისკურსი რომელიც შექმნა
ამ ორმა ახალმა იდეოლოგიურმა მიმართულებამ, ავსებდა და სიცოცხლისუნარიანობას სძენდა
ერთმანეთს. დაპირისპირების მთავარი ობიექტს კულტურული ღირებულებები წარმოადგენდა, ლიბერალური
ელიტა, რომელმაც 90-იანი წლებიდან შეითვისა ისტერიული რუსოფობია, საპატრიარქოს ბრალს
დებდა რუსეთთან ურთიერთობაზე და რუსულ გავლენების თაობაზე. ასევე უკმაყოფილო იყო ლიბერალური
ელიტა, საპატრიარქოს არალიბერალობით. ამ მიმდინარეობების სათავეში ძირითადად იდგნენ
ის ყოფილი სასულიერო პირები და სტუდენტები, რომლებიც დოგმატურ დონეზე არ ეთანხმებოდნენ
საპატრიარქოს და არასამთაცვრობო ორგანიზაციებში და ხელისუფლებაში დაინახეს საკუთარი
ადგილი. ერთი მხრივი ისინი იბრძოდნენ იმ აგრესიის წინააღმდეგ, რაც რელიგიურ ან გენდერულ
(ან სექსუალურ უმცირესობების) საკითხებს ეხებოდა, მეორე მხრივ უფრო საშინელ და სასტიკ
დანაშაულებზე, რომელსაც ხელისუფლება ჩადიოდა დუმდნენ, რადგან ეს დუმილი მათ „ნაკლები
ბოროტება“ ეგონათ, ვიდრე საპატრიარქოსგან მომდინარე ძალადობა. მეორე მხრივ რელიგიურობის
გაზრდამ საზოგადოებაში გამოიწვია, საპატრიარქოს როლის გაზრდა, რომლის მთავარი მიზანი
არა იმდენად სულის გადარჩენა ზრუნვას, რამდენადაც საქართველოს ტრადიცულ-კულტურულ და
იდენტობის მისეულ კონცეფციებისა დაცვაზე ორიენტირებული იყო. ის ხედვები რაც საპატრიარქოდან
მომდინარეობდა ახასიათებდა მოდერნიზმის ელემენტები, თუმცა დეკლარირებულად მისი მთავარი
მიზანი „ოქროს ხანაში“ - შუა საუკუნეებში მიბრუნება იყო (შუა საუკუნეები არა ისე, როგორც
ის იყო, არამედ იმ ინტერპრეტაციით, როგორსაც საპატრიარქო ახდენდა). ეს დისკურსი ძალიან
აქტიური იყო 2000-იანი წლების განმავლობაში, მეტიც ერთ-ერთ მთავარ დისკურსაც კი წარმოადგენდა.
ამ პერიოდში კი სოციალური გაჭირვება და უმუშევრობა, ასევე რეპრესიების დონე იზრდებოდა
ქვეყანაში. ამ ფონზე გაჩნდა სხვადასხვა სტუდენტური მოძრაობები, რომელმაც ახალი იდეოლოგიური
დისკურსის შემოტანა სცადა. 2010-წლებში საზოგადოებრივ ასპარეზზე გამოდიან სხვადასხვა
მემარცხენე დაჯგუფებები, რომლებიც უპირსპირდებიან იმ ძველ შეხედულებებს და აკრიტიკებენ
მათ. პირველ გამოჩენისთანავე მემარცხენე დაჯგუფებებს აკრიტიკებს წინა თაობის წარმომადგენლები
(ლიბერალური თაობა), თუმცა სტუდენტობა მემარცხენულ რომანტიზმში ერთვება და იწყებს ბრძოლას.
რეიგანის ნაცვლად, რომელიც 2000-იანი თაობის მთავარ იდეალს წარმოადგენდა და რომელსაც
დაუდგეს ძეგლი, უკვე სხვაგმირები ჩნდება, როგორებიც იყვნენ: ჩე გევარა, მარქსი, კროპოტკინი
და ა.შ. კულტურული დისკუსი კვლავ აქტიური რჩება, მაგრამ წინ წამოიწია სოციალურმა საკითხებმა.
ნათელი იყო 2010-იან წლების თაობისთვის, რომ მისი წინამორბედების პოლიტიკამ ვერ შეძლო
მათი სოციალური და ეკონომიკური პირობების გაუმჯობესება, ქვეყანა კვლავ მძიმე ეკონომიკურ
მდგომარეობაში იყო, იმ დროს, როდესაც მცირე ლიბერალური ელიტა, რომელიც ან ხელისუფლებასთან
ან არასამთავროებოებთან შეკრულნი იყვნენ, კარგად ცხოვრობდნენ და მათი საზრუნავს არ
წარმოადგენდა სოციალური ფონის გაუმჯობესება, არამედ კმაყოფილდებოდნენ ფინანსურ სივრცეში
გარკვეულ პროგრესით (ბიუჯეტის ზრდით და არა მისი გადანაწილების სამართლიანობით), თუმცა
იბრძოდნენ კულტურული სივცის შეცვლისთვის. კულტურულ სივცის შეცვლაში ისინი მოიაზრებდნენ
იმას, რომ გადაიხედებოდა საბჭოთა ისტორია, ანუ ყველას შეზიზღდებოდა ის ეპოქა რაც საბჭოთა
კავშირთან იყო დაკავშირებული. ეს მომენტი ძალზე მომგებიანი აღმოჩნდა თავის დროზე ლიბერალებისთვის,
რადგან ყოველივე პრობლემას საბჭოთა მენტალიტეს ან საბჭოთა მემკვიდრეობას აბრალებდნენ.
მოსახლეობა კი, რომელსიც სიღარიბეში ცხოვრობდა, ახსოვდა საბჭოთა პერიოდში, მისი სოციალური
და ეკონომიკური მდგომარეობა და იმ პერიოდს ბევრი მისტიროდა, სწორედ ესეთ ხალხთან ბრძოლაში
იყვნენ ჩართულნი ლიბერალები, იმის ნაცვლად, რომ ამ ხალხის ეკონომიკური და სოციალური
პირობები გაეუმჯობესებინათ. ეს დისკურსი ჩიხში შევიდა, რადგან ნათელი გახდა, რომ დისკურსი არაფერს არ ცვლიდა,
მეტიც არსებულ სიტუაციას ამყარებდა უფრო. სწორედ ეს გახდა მიზეზი 2010-იანების გამოჩენის
და მემარცენე იდეების პოპულარიზების ახალგაზრდებში. მემარცხენეობა ეხმარებოდათ ახალგაზრდებს
კავშირი ეპოვათ უფროს თაობასთან, თუმცა კულტურული ასპექტებში სხვაობა მემარცხნეებსაც
ახასიათებდათ, განსაკუთრებით ეს სექსაუალურ უმცირესობების თემასთან იყო დაკავშირებული,
ამიტომ გარკვულწილად არ შედიოდნენ პირდაპირ კონფლიქტში საპატრიარქოსთან, თუმცა განსხვავებები
და მდუმარე კონფლიქტი მემარცხენეებსა და საპატრიარქოს შორის მაინც არსებობდა. ის რომ
არ შევიდნენ მემარცხნეები (სოციალისტები, ანარქისტები) პირდაპირ კონფლიქტში საპატრიარქოსთან,
როგორც ამას ლიბერალები ჩადიოდნენ, გამოიწვია ლიბერალების კრიტიკა, განსაკუთრებით,
როდესაც ინტერნეტ სივრცეში გაჩნდა ქრისტიანულ-სოციალიზმის საკითხი, რომელიც არ ეხებოდა
ყველა მემარცხენეს და მხოლოდ მცირე ჯგუფს ეკუთვნოდა, ეს გახდა მთავარი მიზეზი, საპატრიარქოსგან
განაწყენებული ადამიანების გადამტერების, მემარცხენეებთან. უკვე გარკვეულწილად ქვედა
ფენამ დაიწყო იდეოლოგიზირება, როდესაც რეალურ პოლიტიკაში (პარლამენტში და პარტიულ ცხოვრებაში)
იდეოლოგიებს არ ჰქონდათ მთავარი როლი. მეტიც, პოლიტიკური ბრძოლა მხოლოდ ტექნიკურ ცვლილებებზე
იყო ორიენტირებული და არა ფუნდამენტურ სისტემურ და იდეოლოგიურ ცვლილებებთა. როდესაც
დამთავრდა ლიბერალთა დიქტატურა საქართველოში, ამან გარკვეულწილად მემარცხენულ სტუდენტთა
მოძრაობასაც, გარკვეული დაღი დაასვა. რევოლურიური რიტორიკა და სისტემასთან ბრძოლა,
რომელსაც გაცხადებული ჰქონდა ნეოლიბერალური პრინციპები, სძენდა მომხიბვლელობას მემარცხენე
მოძრაობას, მაგრამ როდესაც ცვლილებები მოხდა, დადგა მემარცხენე მოძრაობების გადახედვის
საკითხი - მათ ან უნდა გაეგრძელებინათ რევოლუციურ-რომანიტიული საქმიანობა ან უნდა დროსთან
ერთად შეცვლილიყვნენ</span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">. ამ არჩევანმა ის ერთიანობა მოსპო მემარცხენეებში,
რაც აქამდე ჰქონდათ, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მემარცხენე მოძრაობა - ლაბორატორია
1918 - დაიშალა.</span><span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> ამ პერიოდიდან იწყება უკვე ახალი ტალღა, რასაც ეკოლოგისტური
მოძრაობები ჰქვია, ის ძირითადად მთავრობის მიერ ხუდონჰესისა ეხებოდა, ასევე ვაკის პარკის
საკითხს. ეს მოძრაობებეი ძირითადად იმ ადამიანებისგან შედგებოდა, რომლებიც მემარცხენე
პოზიციებზე იდგნენ და გააგრძელეს რევოლუციური და გაფიცვების იდეალებით ბრძოლა. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";"> 2000-იანების
ბოლოს და 2010-იანების დასაწყის პერიოდს ახასიათებს ე.წ სექტანტიზმი. იქმნება პატარ-პატარა
დაჯგუფებები, საკუთარი იდეოლოგიზირებული სივრცეებით, რომლებსაც გარე საზოგადოებასთან
კომუნიკაციები არ აქვთ. ეს პროცესი გარკვეულწილად ეწერება არსებულ სამოქალაქო სექტორთან,
უბრალოდ სამოქალაქო სექტორი ხილვადობის მხრივ მაინც აჩვენებს, რომ კონტაქტი აქვს მოსახლეობასთნ.
ესეთ ორგანიზაციად შეიძლება მივიჩნიოთ ლიბერტანიალური ორგანიზაციები „თავისუფალი კლუბი“,
რომელთა მთავარი მიზანიც ლიბერტანიალური იდეების გავრცელებაა. ეს კლუბები და დაჯგუფებები,
ქმნიან შიდა იდეოლოგიურ დისკუსიებს, რომელსაც აქვს გარკვეული ინტელექტუალური ხასიათი,
მაგრამ ის მოწყვეტილია მთლიანად საზოგადოებრივ დისკურს. საზოგადოებრივ დისკრუსიების
გარეშეა დარჩენილი, მას მხოლოდ არსებული სატელევიზიო-საინფორმაციო სივცესგან შექმნილი
დისკუსებით იკვებება. ცოტა უკეთეს მდგომარეობაშია სტუდენტობა, რომელიც ძირითადად იკეტება
ვიწრო ინტელექტუალურ სივცეში. პრობლემა საერთო ჯამში ინტელექტუალებისა და ხალხის დისკუსის,
კვლავ დგას. </span><span style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-67670227578894116192014-03-28T15:08:00.001-07:002014-03-28T15:08:52.004-07:00კაპიტალიზმი: პროდუქტი, ფული, კრიზისი.<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8ZkSKmlPHZgWw6NZFdxxP2tXv6RbWM8hnEFpzA4Uf2toZZ9wEaqPk1Uiy8h9zp1cd8iIvF6SqRCmjsUBlrW1o_n5sXPpP5R2Uzt7865bnY6ZvRZwerFV9838TwheUytdabyx3-_wC5jg/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8ZkSKmlPHZgWw6NZFdxxP2tXv6RbWM8hnEFpzA4Uf2toZZ9wEaqPk1Uiy8h9zp1cd8iIvF6SqRCmjsUBlrW1o_n5sXPpP5R2Uzt7865bnY6ZvRZwerFV9838TwheUytdabyx3-_wC5jg/s1600/images.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">კაპიტალიზმის განვითარების პირველი ეტაპი ჩნდება მაშინ,
როდესაც ადამიანი იწყებს ვაჭრობას . თავდაპირველად ვაჭრობის არსი იყო, პროდუქტების
გაცვლა. ფულის გამოგონებამ (ფინიკიაში) ეს გაცვლითი პროცესი გაადვილა. პირველ ეტაპზე
მთავარი ეკონომიკური პრინციპი იყო: პროდუქტი - ფული - პროდუქტი ანუ პროდუქტი დომინირებდა.
მეორე ეტაპი იწყება საბანკო სისტემის განვითარების შედეგად, აღორძინების/რეფორმაციის
პერიოდში. ამ პერიოდში ფული იძენს პროდუქტისგან დამოუკიდებელ ფუნქციის შესრულებას,
თუმცა ეს ფული ჯერ კიდევ არის კავშირში პროდუქტთან. მაგრამ როდესაც ფული იქცევა კრედიტათ,
სიტუაცია რადიკალურად იცვლება. საბანკო სისტემის მთავარი არსი მდგომარეობს იმაში, რომ
გასცეს იმაზე უფრო მეტი კრედიტი, ვიდრე ბანკს აქვს ფული. მართალია სარისკოა, რადგან
კრედიტის არ დაბრუნების შემთხვევაში ბანკი კოტრდება, მაგრამ სწორედ ესე ფუნქციონირებს
ბანკი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">ანუ ჯერ მოხდა პროდუქტისა და ფულის გამიჯვნა, შემდეგ
ფულისა და კრედიტის გამიჯვნა. ამ პერიოდში ფული უფრო იზრდება ვიდრე პროდუქტი, ხოლო
კრედიტი უფრო იზრდება ვიდრე ფული. ამიტომ არის რომ საბანკო და საფინანსო სექტორი, სხვა
სექტორებზე სწრაფად იზრდება, ანუ თანხა უფრო მეტია, ვიდრე პროდუქტი. შეიქმნა სპექკულანტური
კაპიტალიზმი, როელიც იმდენად გასცდა რეალურ ეკონომიკას, რომ 1922 წელს უდიდესი კრიზისი
და დაცემა განიცადა (‘დიდი დეპრესია“). ამ ეკონომიკურ სისტემის დაბრუნება შესაძლებელი
გახდა რუზველტის, კეინსის და სამხედრო ეკონომიკის საშუალებით (რომელიც დაემთხვა მეორე
მსოფლიო ომს და ცივ ომს). მაგრამ მტავარი პრინციპი, რომელიც მის კრიზის იწვევდა, არ
იქნა ლიკვიდირებული.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">1980-იან წლებში იწყება კიდევ ერთი ეტაპი, რომლის დროსაც
პროდუქტს, ფულს და კრედიტს ემატება, კრედიტზე ზედნაშენი.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="GEO/KAT" style="font-family: "Sylfaen","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: "GEO\/KAT";">თავიდან ფული გახდა დამოუკიდებელი პროდუქტისგან, მას
შემდეგ რაც ფულის რაოდენობა გაიზარდა. შემდეგ კრედიტი გახდა ფულისგან დამოუკიდებელი.
ხოლო 1980-იან წლებში ჩნდება ფასიანი ქაღალდები და ა.შ, რომლებიც 1000-ჯერ აღემატება
პროდუქტის რაოდენობას. ამ სისტემის მთელი ხიბლი იმაშია, როდესაც ანაღდებ ამ ქაღალდებს,
თქვენ მათ გაანაღდებთ მაგრამ მთავარი პრინციპი იმაშია, თქვენ არ ანაღდებთ, რადგან მისი
ფასი იზრდება და თუ გაანაღდებთ დღეს, თქვენ ხვალე არაფერი არ დაგრჩებათ. მერტონ რეშოელმა
აიღო ნობელის პრემია იმაში, რომ დაამტკიცა, რომ ესეთ სისტემას მუდმივად შეუძლია არსებობა
- თეორია „მუდმვი ზრდაზე“ - რატომ? იმიტომ, რომ იზრდება კრედიტები, იზრდება საფინანსო
სფერო, ყველაფერი იზრდება, მაგრამ იმდენად ცილდება რეალობას და გადადის ვირტუალურზე,
რომ 2008 წელს ამ სისტემამ კრახი განიცადა. <o:p></o:p></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5441775521326914087.post-73820329634709712042014-03-14T08:28:00.000-07:002014-03-14T12:14:21.717-07:00ნეოკოლონიალიზმი: „სისხლიანი მობილური“<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<br />
<br />
ნეოკოლონიალიზმი: „სისხლიანი მობილური“<br />
<br />
<br />
<br />
1960 წელს, ოთხი აფრიკული სახელმწიფო „განთავისუფლდნენ“ (მადაგასკარი, მალი, სომალი და კონგო). ამ პერიოდში ზოგადად აფრიკული სახელმწიფოების სრული განთავისუფლების პერიოდი იყო. კოლონიური ადმინისტრაციებმა დატოვეს აფრიკა, მაგრამ დარჩა ბიზნეს ინტერესები: ეს ინტერესები სულ სხვა ფორმით (გაცილებით სასტიკი სახით) დარჩნენ აფრიკულ კონტინენტზე, ვიდრე ეს კოლონიური ადმინისტრაციები იყვნენ. აფრიკულ კონტინეტზე იყვნენ მცირე ბუნებრივი რესურსების მქონე სახელმწიფოები. მათ უფრო გაუმართლათ - ისინი არ წარმოადგენდნენ განსაკუთრებულ ინტერესს. ყველაზე ცუდ მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ ის აფრიკული სახელმწიფოები, რომლებსაც ბუნებრივი სიმდიდრე გააჩნდათ. <br />
<br />
კონგო ითვლება მსოფლიოში ყველაზე მდიდარ სახელმწიფოდ. მაგრამ მოსახლეობა, ერთ-ერთი ყველაზე ღარიბია მსოფლიოშ. კონგოში არსებობს მტრის წყევლა: „ოქროში გეცხოვროს!“<br />
<br />
ჩვენ ყველა ვიყენებთ მობილურ ტელეფონებს. წელიწადში ნახევარი მილიარდი მობილური იყიდება, ხოლო ყველა მობილურში გამოიყენება კოლუმბიტ-ტანტალიტი, რომელიც მოიპოვება კოლტანურ წიაღისეულში, რომელთა მსოფლიო მარაგის 80% არის კონგოში. ამის გარდა კონგოშია მსოფლიოს ბრილიანტების ერთი მესამედია, ურანის ერთი მეოთხედი, მსოფლიოს ნახევარი კობალტი, ასევე ნავთობის დიდი რაოდენობა, სპილენძი, ოქრო და ვერცხლი. კონგო, რომელიც მსოფლიოში, ბუნებრივი რესურსებით ყველაზე მდიდარი ქვეყანაა, შეუძლია იცხოვროს მინიმუმ ემირატების ცხოვრების დონით. მაგრამ არსებობენ კომპანიები America Mineral Fields Inc. ასევე Nokia, Siemens, ასევე Cobatt (აშშ), H.C. Starck (გერმანია), Ningxia (ჩინეთი) და სხვა კიდე მრავალი კომპანია.<br />
<br />
50 წელზე მეტია რაც კონგოში გაუთავებელი ომებია, რომელსაც უწოდებენ „კონგოს სამოქალაქო ომს“, „მეორე აფრიკულს“ და „მსოფლიო კოლტანურ ომს“. თავდაპირველად ომი წარმოებდა ბრილიანტების გამო, მაგრამ 90-იან წლებში გაჩნდა მობილური ტელეფონი და დაიწყო „კოლტანური ბუმი“. უკანასკნელ ათი წლის განმავლობაში ომში დაიღუპა 6-იდან 10 მილიონამდე ადამიანი (სხვადასხვა მონაცემებით). დღემდე გრძელდება „წმინდა“ ომი (როგორც ამას ომში მონაწილე სხვადასხვა დაჯგუფებები უწოდებენ) კოლტანურ მაღაროების კონტროლისთვის, რომელიც მდებარეობს ძირითადად სამხრეთ კივუს პროვინციაში. ამ ტერიტორიებიდან მასობრივად გარბის მოსახლეობა (ვისაც შეუძლია).<br />
<br />
საკუთარი ინტერესები კონგოში, აქვს ყველას. კოლტანისთვის იბრძვიან ეთნიკური დაჯგუფებები ტუტსი და ხუტუ (ფარული ფრანგულ-ამერიკული ინტერესების კონფლიქტი), სხვადასხვა სექტები, სხვადასხვა უცხოური სახელმწიფოების მისიები, რუანდას, ბურუნდის, უგანდას და ანგოლას რეგულარული არმია, რუსული და უკრაინელი მფინავები, ჩინური სპეცსამსახურები და ფრანგული დაქირავებული ჯარები, ბელგიურ და ფრანგულ კომპანიების პირადი არმ<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
იები „მცველები“. კოლტანის წიაღისეული არის იმ ტერიტორიაზე სადაც ნაციონალური ბუნების პარკია განთავსებული - უკანასკნელ წლების განმავლობაში, ამ პარკში თითქმის არ დარჩა არანაირი ცხოველები. მშიერმა ჯარებმა შეჭამეს თითქმის ყველა გორილა, სპილო და ჟირაფი, და თავად ეს ტერიტორია მოგაგონებთ მთვარის პეიზაჟს. <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUPuceNTA6HI3u2rl44QXk6jGKxt0SM6NRnY-GnvRAZohCLZWbc7EiGKnpM4NC2cPA-hAwqZLIEtIpQwxlcKGKA2bo3-b3Ho78LUVSiRY1qmN3Jk0_g-8h3KfhqpXqvoez3q2TvDHWnPQ/s1600/Child+Soldiers.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUPuceNTA6HI3u2rl44QXk6jGKxt0SM6NRnY-GnvRAZohCLZWbc7EiGKnpM4NC2cPA-hAwqZLIEtIpQwxlcKGKA2bo3-b3Ho78LUVSiRY1qmN3Jk0_g-8h3KfhqpXqvoez3q2TvDHWnPQ/s1600/Child+Soldiers.jpg" /></a></div>
კოლტანიზე მძმედ ადგილობრივ გარემოზე, რადიოაქტიულ ურანის მოპოვება ახდენს, რომელსაც ძირითადად მოიპოვებენ ნიჩბებით და სხვა მსგავს საშუალებებით. ამის შედეგი არის ის, რომ ბავშვების თითქმის ნახევარი, მკვდარი იბადება, რადგან ხშირად რადიოაქტიულ ურანს მუშები, ჯიბეებში ინახავენ.<br />
<br />
კიდე ერთი პრობლემა უმდიდრე ქვეყნის, არის შიმშილი. ჯარში, როგორც კანონიერ, ისე უკანონოში იბრძვიან კონგოს მამაკაც მოსახლეობის თითქმის 70% დანარჩენი კი მოიპოვებენ კოლტანს, რომელევსაც დაახლოებით 1-2 დოლარს უხდიან დღეში. აგრარული საქმიანობა პრაქტიკულად შეწყვეტილია - აზრი არ აქვს, რადგან დღეს თუ არა ხვალე, გამოივლის რომელიმე არმია და გაანადგურებენ ყველაფერს. ქალები კიდევ ცხოვრობენ ირგვლივ ტერიტორიაზე, რომ გამოკვებონ ბავშვები. თუმცა აქ გვხვდება კიდე ერთ პრობლემა - ადგილობრი წარმოდგენების მიხედვით, ჯარისკაცი რომელიც გააუპატიურებს ქალს, ტყვიებისგან დაცული იქნება.<br />
<br />
სამხრეთ კივუს პროვინციაში კვირაში იხოცება 1500 ადამიანი. ამ ტერიტორიაზე იბრძვის 33 სამხედრო დაჯგუფება, ყველა-ყველას წინააღმდეგ პრინციპით. ყველაზე სამწუხარო ისაა, რომ აქ გაეროს მშვიდობისმყოფელებიც არიან ჩართულები მაღაროების მოგებაში - კოლტანი უნდა ყველას, მისი ფასი გაცილებით დიდია ვიდრე ალმაზიდან, ურანიდან და ოქროდან მოპოვებული შემოსავალი.<br />
<br />
ადგილობრივი ჯადოქრები თვლიან რომ კოლტანი არის „წყეული ქვა“, სანამ ამ ქვას ბოლომდე არ ამიღებენ, კონგოში მშვიდობა არ იქნება.<br />
<br />
1960-იან წლებში კონგოდან წავიდა ბელგიური ადმინისტრაცია, მაგრამ დარჩა კომპანია L’Union Miniere, რომელიც აქტიურად ჩართული იყო ალმაზების ბიზნესში. კონგოს პრეზიდენტმა ლუმუბას რომელმაც მოინდომა მაღაროების ნაციონალიზაცია, მალევე დაამთავრეს მართველობა (სიცოცხლე ასევე). მის ნაცვლად დანიშნეს მობუტუ, რომელიც ფორმალურად 40 წლის განმავლობაში მართავდა დედაქალაქს, იბარებდა სამხედრო პარადებს და არ ერეოდა მისი ქვეყნის სამხრეთ პროვინციებში მიმდინარე მოვლენებში. მისი მართველობის პერიოდში მისი ქვეყანა ათ ყველაზე ღარიბ ქვეყნების სიაში შევიდა, ხოლო თავად მობუტუ კი მსოფლიოში ათ ყველაზე მდიდარ ადამიანთა სიაში შევიდა. ამ პერიოდში კი ბელგიური ფირმების დაქირავებული „მცველები“ აქტიურად იბრძოდნენ კონკურენტ ფირმების წინააღმდეგ, ასევე აჯანყებულების და სხვა ქვეყნებიდან შემოსულ ინტერვენტების წინააღმდეგ. მაგრამ მობუტუ გადააგდეს, როდესაც დაიწყო კოლტანის ბუმი, და ჩვეულებრივი ომი გარდაიქმნა, დაუნდობელ სისხლისღვრათ „ყველა, ყველას წინააღლმდეგ“.<br />
<br />
კოლტანის მოპოვებისთვის ბრძოლაში, გაეროს მონაცემებით მონაწილებდნენ: ბელგია, ჰოლანდია, დიდი ბრიტანეთი, რუსეთი, ჩინეთი, აშშ, კანადა, საფრანგეთი, შვეიცარია, გერმანია, ინდოეთი და მალააზია (რომ არ ჩავთვალოთ კიდე სხვა აფრიკული სახელმწიფოები). ათ წელზე მეტია რაც გაერო ითხოვს ემბარგოს დაწესებას სამხდრო შეიარაღებაზე ამ რეგიონში, მაგრამ უშედეგოდ. კოლტანი და იარაღი განუყრელად დაკავშირებულნი არიან. როგორც განაცხადა მეზობელი სახელმწიფოს რუანდას პრეზიდენტმა კოლტანის ბრძოლაზე (თავიდან ფრანგებისკენ იყო, შემდეგ ამერიკულ კომპანია Cobatt-კენ): „ეს ომი აფინანსებს საკუთარ თავს“.<br />
<br />
შეიარაღება, აუცილებელია წიაღისეულის მოსაპოვებლად, ხოლო როდესაც მოიპოვებენ მას, ისინი ყიდულობენ კვლავ შეიარაღებას მის შესანარჩუნებლად. მხოლოდ კონგო ხარჯავს დღეში მილიონ დოლარს, მხოლოდ ომის გამო (ასევე რუანდაც). ასევე იარაღი იყიდება სავალუტო საერთაშორისო ფონდის კრედიტებით. 2000-იან წლებში საერთაშორისო სავალუტო ფონი შეაფასა ყველა ომში მონაწილე ეკონომიკა, როგორც სწრაფად ზრდადი ეკონომიკები და გაზარდა 6%-ით კრედიტების გაცემა ამ ქვეყნებზე (რა თქმა უნდა არანაირი სწრაფად ზრდადი ეკონომიკები ისინი არ იყვნენ). <br />
<br />
რეგიულარული არმიის, უცხოელი დაქირავებულები და ფირმების მცვლები გარდა, აქ იბრძვის „კონგოს დემოკრატიული მოძრაობის“ წევრები, რომლებმაც დაიკავეს რამოდენიმე მაღარო ქალაქ გომასთან ახლოს და ერთი თვის განმავლობაში გაყიდეს 150 ტონა კოლტანი, სამაგიეროდ პრაქტიკულად გაანადგურეს ქალაქის მოსახლეობა. <br />
<br />
ამ ტერიტორიაზე იბრძვიან უგანდიდან მოსული „ღვთისგან მოვლენილი ჯარი“, რომლებმაც სახელი გაითქვეს აფრიკულ-კათოლიკურ მოტივების გამო, ხალხის მასობრივი ჟლეტით. 1987 წელს, ვიღაც ჯოზეფ კონიმ დაარსა „საღვთო არმია“, რომელიც ცნობილია ბავშვების გატაცებით მთელ ცენტრალურ აფრიკის ტერიტორიაზე. მათგან ქმნიან ჯარს - საზარბაზნე ხორცს, კოლტანისთვის ბრძოლაში. ეს დაჯგუფებები იბრძვიან რელიგიურ ფანატიზმის და „სამოთხეში მოხვედრის“ მოტივებით. <br />
<br />
კონგოში ასევე არიან ნკუნდის მოქირავნე ჯარი - რუანდას ეკლესიის პასტორი „7-ე დღის ადვენტისტების“, 20-ათასიანი არმია სექტანტებისგან, რომელსაც აფინანსებს America Mineral Fields Inc. (რომელთა აქციების საკონტროლო პაქეტს ფლობს ბილ კლინტონი). მათ მიიღეს შეიარაღება რუანდიდან, რომლებმაც შეავიწროვეს ანგოლას არმია (ჩინური ინტერესი) და კონგოს რეგილარული არმია, ამან გამოიწვია 9 მილიარდიანი კოტრაქტის შეწყვეტა ჩინეთთან. ამ ომში ასევე მონაწილეობს ფრანგული მოქირავეები ჟან-პერუ ბემბეს მეთაურობით, რომელიც არის ადგილობრივი ოლიგარქი, რომელმაც საკუთარი თავი გამოაცხადა „ქრისტეს წარმომადგენლად რეგიონში“. ამ რეგიონში ამოღებული კოლტალიდან იქმნება Intel.<br />
<br />
კოლტანის გატანის სქემა არ არის მარტივი. კონგოს წარმომადგენლები ამ საქმე აძლევენ ვიწრო დილერებს, ისინი კი თავის მხრივ ქიარაობენ თვითმფრინავებს უკრაინიდან და რუსეთიდან, რომელებსაც გადააქვთ დაუმუშავებელი წიაღისეული მეზობელ ქვეყნებში (განსაკუთრებით რუანდაში). შემდეგ ეს ტვირთი გადააქთვ, სახელმწიფო კომპანიებით, რომელიც ეკუთვის ძირითადად რუანდას და უგანას პრეზიდენტებს, ევროპაში. აქ მთავარ როლს ასრულებენ ბელგიური ფირმები. ტვირთის უდიდესი ნაწილი ოსტენდის აეროპორტში იტვირთება, ხოლო უკან თვითფრინავს გადააქვს იარაღი, რომელსაც შეისყიდიან აღმ.ევროპადან და რუსეთიდან.<br />
<br />
ამ პროცესში მონაწილეობს: Cobatt (აშშ), H.C. Starck (გერმანია), Ningxia (ჩინეთი) და ასევე ყაზახეთის გადამამუშავებელი ქარხანა უსტ-კამენოგორსკში. ყაზახეთიდან დამუშავებულ რესურსის გამოტანა ევალება შვეიცარიულ მაგნატს კრის ჰუბერს. ამ საქმეში კი აქტიურად გამოიყენება უკრაინელი და რუსი პილოტები. არის გამოთქმაც, რომ აფრიკაში ზეცაში ფრინვა, შეუძლებელია რუსული ენის ცოდნის გარეშე.<br />
<br />
თავის დროზე სამხრეთ აფრიკული კომპანია „დე ბირსი“ ახორციელებდა ალმაზების გაყიდვას ოფიციალურად (არა შავ ბაზარზე, სადაც უფრო იაფია). იგივეს გაკეთება კოლტანზე შეუძლებელი აღმოჩნდა გაეროს სანქციების გამო.<br />
<br />
აფრიკაში კოლტანურ რაიონებს უწოდებენ „ჯოჯოხეთის უკანასკნელ საფეხურს“ და სულ მალე აღარ დარჩება მოსახლეობა, რომლებიც ჩაერთვება ამ ომში. ამიტომ არის რომ ბელგიური კომპანია, ქირაობს აღმოსავლეთ ევროპიდან სხვადასხვა სამხედროებს, რომ მიიღონ მონაწილეობა ამ ომში. <br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0