მოკლე ისტორია დემოკრატიისა და იმპერიალიზმის
დემოკრატიისა
და კაპიტალიზმის ქორწილის ისტორია ძალზე საინტერესო დეტალებს შეიცავს. ყველა ევროპული
დემოკრატია, რომელიც 18-ე და 19-ე საუკუნეებში ჩამოყალიბდა, ორი რამე ჰქონდათ საერთო:
1) არჩევნებში მონაწილეობის უფლებეა, მხოლოდ გარკვეულ სოციალურ ფენებს ჰქონდათ (საარჩევნო
ცენზი არსებობდა ისეთ ქვეყნებში, როგორიც დიდი ბრიტანეთი და საფრანგეთი იყო) და 2) ყველა დემორატიული სახელმწიფო ამავდროულად კოლონიური
იმპერია იყო. ამ ორ მსგავსებამ განაპირობა დემოკრატიის წარმატებულობა ევროპაში. ფეოდალური
სისტემის რღვევა და აბსოლიტიზმის მონარქიების კრიზისის შემდეგ, პარლამენტარიზმი ერთადერთ
ალტერნატივად მოგვევლინა. ჩვენ ვერ გავიგებთ
დემოკრატიის ისტორიას თუ მის კავშირს კოლონიალიზმთან ვერ დავინახავთ. დემოკრატია პირდაპირ
კავშირში იყო კოლონიალიზმთან. წარმატებული კოლონიზაციას აწარმოებდა ის იმპერია, სადაც
სავაჭრო-კომპანიები ძლიერი იყო და სადაც ფეოდალების გავლენას, მდიდარი ვაჭრები (ბურჟუები)
ცვლიდნენ. ეფექტური კოლონიალიზმისთვის საჭირო იყო ძლიერი სავაჭრო-კომპანიები ესეთი
კოლონიური სავაჭრო-კომპანია იყო „ოსტ-ინდოეთის“, „ვესტ-ინდოეთის“, „ახალი საფრანგეთის
კომპანია“, „ვირჯინიის კომპანია“ და სხვა. კომპანიები აბსოლიტურ მონარქიის პერიოდში,
სახელმწიფოს დანამატს ასრულებდნენ და დამოკიდებულნი იყვნენ მართველ დინასტიაზე. რევოლუციები როგირც იყო ნიდერლანდებისა
და ინგლისის რევოლუციები, წამოიწყეს რამოდენიმე მოთხოვნით: 1) მონარქის მიერ გადასახადების
თვითნებურ დაწესებულების შეზღუდვის მოთხოვნით 2) კომპანიებისთვის შეზღუდვების მოხსნისთვის
3) ფეოდალებისთვის სოციალური პრივილეგიების გაუქმებისთვის 4) აგრარული საკითხი და 5) რელიგიური საკითხისთვის.
ამ რევოლუციებმა აჩვენეს, რომ ახალი კაპიტალისტური სისტემისთვის, სახელმწიფოს მიერ
გაზრდილი გადასახადები და ყოველგვარი ჩარევა მათ სავაჭრო საქმიანობაში იწვევდა მკვეთრ
უკმაყოფილებას. რევოლუციებმა აბსოლიტური მონარქია
პარლამენტარიზმით ჩაანაცვლეს, ხოლო პარლამენტარიზმის მეშვეობით მოხდა კაპიტალიზმის
პოლიტიკასთან ქორწილი.
რატომ აირჩიეს პარლამენტარიზმი?
სავაჭრო
კომპანიათა, გილდიათა და ა.შ მრავალფეროვნება, გამორიცხავდა მათ საერთო ინტერესების
არსებობას. პარლამენტარიზმი, რომელიც ჩამოყალიბდა რევოლუციების შემდეგ საარჩევნო ცენზი
ჰქონდა. მდიდრების ხმას გაცილებით მეტი წონა ჰქონდა, ვიდრე უფრო დაბალ სოციალურ ფენების
ხმას (რეალურად მაშინ მოსახლეობის აბსოლიტურ უმრავლესობას არ ჰქონდა არჩევნებში ხმის
უფლება). ახალმა პარლამენტარიზმი სავსებით კომფორტული აღმოჩნდა ახლად ჩამოყალიბებულ
სოციალურ ფენებისთვის, რომლებსაც ფეოდალური წეს-ჩვეულებები ხელს უშლიდა სოციალურ იერარქიაში
ასვლისთვის. ნათელი გახდა რომ არსებული პარლამენტარიზმი იყო ახალი სოციალურ ფენის ინტერესებისთვისთვის
შექმნილი და ის ელიტარისტული იყო. სახელმწიფოს
მოწყობაც გადაიხედა, ამიერიდან კომპანიების ინტერესების გამტარებლად გადაიქცეულმა იმპერიებმა,
რომლებმაც უფრო აგრესიული კოლონიური პოლიტიკა წამოიწყეს და მერკანტელურ პოლიტიკას აწარმოებდნენ
(მათ მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე და ბაზრებზე, უცხო სავაჭრო ორგანიზაციებს შეუზღუდეს
მოღვაწეობა). გასაგები გახდა, რომ დემოკრატია სავაჭრო-კომპანიებისა და იმპერიალიზმის
სამსახურში ჩადგა.
